صنعت هوایی ایران در سال جاری اوضاع خوبی را پشت سر نمی گذارد چرا که خطوط هوایی ایران بخصوص ایران ایر سودآورترین مقاصد پروازی خود را از دست داده اند بر اساس آخرین گزارش‌ها که از شش ماه نخست امسال منتشر شده با توقف ۱۰۰ درصدی تمام نشست و برخاستها به مقصد یا از مبدأ عربستان صنعت هوایی ایران با کاهشی حدود ۲۰۰ هزار نفری در مسافران بین المللی خود روبرو شده است.
به دنبال اختلافات سیاسی به وجود آمده میان ایران و عربستان در طول ماه های گذشته پروازهای حج بین ایران و عربستان متوقف شد. موضوعی که خود را در آمارهای شش ماهه نخست امسال به طور کامل نشان می دهد.
براساس آمارهایی که از شش ماه نخست امسال منتشر شده با توقف ۱۰۰ درصدی تمام نشست و برخاستها به مقصد یا از مبدأ عربستان صنعت هوایی ایران با کاهشی حدود ۲۰۰ هزار نفری در مسافران بین المللی خود روبرو شده است.
آمارهای شش ماهه اول سال ۱۳۹۴ نشان می دهد در طول این مدت ایران ۱۲۱۶ پرواز از مبدأ یا به مقصد عربستان را مدیریت کرده که در این پروازها بیش از ۱۹۹ هزار نفر مسافر حضور داشته و بیش از ۳۶۵۰ هزار کیلو بار جابجا شده است.
در بین فرودگاه های ایران فرودگاه «امام خمینی» با انجام ۴۰۸ پرواز و جابجایی بیش از ۶۶ هزار مسافر بیشترین تردد را به سمت کشور عربستان داشته و پس از آن فرودگاه مشهد با ۱۴۹، اصفهان با ۸۲، شیراز با ۷۲، ساری با ۷۱ و تبریز با ۶۵ پرواز قرار داشتند.
در عرصه جابجایی بار نیز همین ترتیب رعایت شده و فرودگاه «امام خمینی» با جابجایی بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار کیلو بار صدرنشین این حوزه بوده است.
با لغو پروازهای حج در سال جاری تمام این آمارها به عدد صفر رسیده است تا به این ترتیب فرودگاه های ایران برنامه ریزی های کلان خود را به سمت دیگر مقاصد خارجی برنامه ریزی کنند. آمارها نشان می دهد که در سفر به شهرهای زیارتی،شهر نجف توانسته بالاترین درصد را به خود اختصاص دهد.
هم اکنون مقاصد زیارتی در عراق از پر سود‌ترین مسیرهای پروازی برای خطوط هوایی ایرانی هستند.
البته غیر از مسیر عربستان، ایران ایر یکی دیگر از پر سود‌ترین مقاصد پروازی خود را هم از دست داده است.
شرکت ایران ایر که زمانی دارای طولانی ترین خط هوایی جهان بین تهران تا نیویورک بود حالا با زمینگیر شدن هواپیماهای بوئینگ ۷۴۷ تمامی پروازهای دوربردش را به طور موقت تعطیل کرده است.
این شرکت که تا چند سال پیش حتی پروازهایی تا آمریکای لاتین داشت، در سالهای اخیر به تدریج پروازهای دوربرد خود را کم کرده است. در همین راستا ابتدا این شرکت پرواز ژاپن خود را متوقف کرد و پس از آن پروزاهای این شرکت به مالزی و چین هم متوقف شدند.
این در حالی است که کشورهای شرق آسیا بخصوص چین و مالزی بیشترین مسافران پروازهای خارجی دوربرد به سمت ایران را دارند. هم اکنون بخشی از این حمل نقل را شرکت ماهان و بخش دیگری را هم شرکتهای چینی و شرکت ایر آسیا برعهده گرفته اند.
ایران ایر تا چندی پیش چهار فروند هواپیما ۷۴۷ داشت که این چهار هواپیما به دلیل عمر بالا از سرویس خارج شده اند گویا از این تعداد ۷۴۷ تنها یک فروند یعنی مدل اس پی قادر است پس از چند ماه تعمیرات اساسی به ناوگان ایران ایر بازگردد تا آن زمان پروازهای ایران ایر به چین و مالزی متوقف خواهد بود و طولانی ترین پرواز ایران ایر در آسیا که با هواپیماهای ایرباس ۳۰۰ این شرکت انجام می شود، به سمت هند برقرار است.
هم اکنون تنها شرکت ماهان توان پروازهای دوربرد را در میان خطوط هوایی ایران دارد. این شرکت با دور زدن تحریم ها در سال های گذشته بزرگترین و موفق ترین خریدهای هوایی ایران را پیش از برداشته شدن تحریمها انجام داده بود.
در ابتدای سال ۹۴ شرکت هواپیمایی ماهان، تعداد ۹ فروند ایرباس را وارد خطوط هوایی اش کرد.
هشت فروند از این هواپیماها ایرباس ۳۴۰ سری ۶۰۰ است که تاریخ تولید آن بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ گزارش شده و یک فروند دیگر ایرباس ۳۲۱ است. یکی از ایرباس های خریداری شده توسط ماهان، ایرباس سابق صدراعظم آلمان، آنگلا مرکل است.
ایرباس اِی۳۴۰–۶۰۰ یکی از چندین تایپ مدل ۳۴۰ است. این مدل هواپیمای مسافربری پهن پیکر و چهار موتوره کاربرد اصلی اش در جابجایی تعداد زیادی مسافر در مسافتهای طولانی است؛ و در ۳ مدل ۳۰۰، ۵۰۰ و ۶۰۰ ساخته شدهاست.
مدل ۳۰۰ برای مسیرهای بیش از ۱۳هزار و ۷۰۰ کیلومتر طراحی شدهاست و در این طول پروازی میتواند ۳۰۰ مسافر را حمل کند. مدل ۵۰۰ که دوربردترین مدل است و قادر به جابجایی بیش از ۳۱۳ مسافر در طول ۱۶۶۶۸ کیلومتر است.
البته شرکت ایران ایر امید دارد با خرید هواپیماهای جدید دور برد بوئینگ و ایرباس نه تنها از رقیب وطنی خود ماهان پیشی گیرد بلکه به رقابت با خطوط هوایی قوی در منطقه خاورمیانه برود.
ایران ایر برای همین منظور از بیش از صد فروند خریداری شده از ایرباس ۷۳ مدل را چنان انتخاب کرده که بتواند تمام مسیرها را در اروپا و آسیا پوشش دهند. مدلهای دوربردی که ایران ایر به ایرباس پیشنهاد داده شامل ۴۵ فروند هواپیمای ۳۳۰، ۱۶ فروند هواپیمای ۳۵۰ و ۱۲ فروند هواپیمای ۳۸۰ هستند؛ از این مدل ها دو مدل ۳۵۰ و ۳۸۰ توانایی طی مسیرهای بسیار دور را تا قاره آمریکا دارند.
از ۱۰۹ فروند سفارش داده شده به بوئینگ هم تعداد ۳۴ فروند نیز هواپیماهای پهن پیکر هستند که شامل ۴ فروند بوئینگ ۷۴۷ سری ۸۰۰، ۱۵ فروند بوئینگ ۷۷۷-۳۰۰ ار و ۱۵ فروند ۷۷۷-۹ میشود.
مدل ۷۷۷ دوربردترین هواپیمای جهان است که از نظر ایمنی دارای بالاترین سطح است. بیشتر خطوط پروازی جهان هم برای دوربردترین هواپیماهای خود از بوئینگ ۷۷۷ استفاده میکنند. بوئینگ ۷۷۷ برد پروازی تا ۱۷ هزار کیلومتر دارد.
با تحویل گرفتن این هواپیماها ایران ایر می تواند به مسیرهای پر سود در شرق آسیا و آمریکا و کانادا پرواز برقرار کند و میزان مقاصد خود را در اروپا افزایش دهد.
ایرانیان سالانه بیش از سه میلیارد دلار را برای خرید بلیط از خطوط هوایی خارجی که اکثرا ترک و عرب هستند هزینه می کنند ایران ایر و دیگر خطوط هوایی ایران امید دارند با نوسازی ناوگان بخشی از این پول را دوباره بتوانند به اقتصاد ایران بازگردانند.
