لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۱:۲۶

جنبش اعتراضی ایران و نظام سیاسی؛ تغییرات کلی یا جزئی؟


روزنامه واشینگتن پست به قلم خبرنگاران خود در تهران مطلبی دارد در بررسی خواست‌ها و اهداف گوناگون معترضان در ایران و می‌نویسد که با گذشت زمان روشن می‌شود که برخی از مردم به سمت تغییر کامل نظام سیاسی ایران متمایل می‌شوند در حالی‌که گروه دیگری معتقدد که جنبش اعتراضی باید گام به گام و با تغییرات جزئی پیش برود.

واشینگتن پست در آغاز گزارش خود قید می‌کند که امکان بررسی و محاسبه دقیق از تنوع دیدگاه‌ها در جنبش اعتراضی ایران وجود ندارد ولی تعداد بیشتری از افراد درگیر در اعتراضات معتقدند که جهت گیری این حرکت به سمت «نفی کامل نظام جمهوری اسلامی‌» پیش می‌رود.

برخی از تظاهر کنندگان معتقدند که میرحسین موسوی و مهدی کروبی در حال حاضر در این حرکت یک نقش نمادین دارند. هیچ‌کس تاکنون نتوانسته است به جای آن‌ها نقش رهبری را در این حرکت پر کند و بنابراین جنبش اعتراضی در ایران به شکل خود به خودی و با اهداف سیاسی گوناگون ادامه می‌یابد.

واشینگتن پست خاطر نشان می‌کند که بسیاری از شرکت کنندگان در حرکات اعتراضی در گفت‌وگو با خبرنگاران این روزنامه گفته‌اند که خواست‌های آنها فراتر از ابطال نتایج انتخابات ریاست جمهوری است.

یکی از این افراد به نام رضا که مهندس کامپیوتر است به خبرنگار واشینگتن پست می‌گوید: «من خواهان حفظ نطام اسلامی‌ نیستم. من طرفدار یک تغییر بنیادی شبیه به انقلاب هستم.»

تعدادی دیگری از تظاهرکنندگان نیز دیدگاه مشابهی دارند و می‌گویند خشونت بی‌رحمانه علیه جنبش اعتراضی موضع آنها در مورد رهبری نظام را تندتر کرده است. محمد معتقد است: «این نظام و رهبران آن تغییر نخواهند کرد و ما هیچ راه دیگری نداریم جز برکنار کردن آن‌ها از قدرت. ولی ما دقیقا نمی‌دانیم که این کار را چطور می‌شود انجام داد.»

واشینگتن پست یادآوری می‌کند که در جریان تظاهرات اخیر که در روز ۱۳ آبان انجام شد تعداد زیادی از معترضان به جای شعار در حمایت از موسوی و کروبی علیه رهبر نظام شعار می‌دادند. فیلم‌های کوتاهی که از اجتماعات اعتراضی این روز منتشر شده نشان می‌دهد که تظاهر کنندگان عکس‌های آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران را پاره می‌کردند.

به نوشته واشینگتن پست یک چنین عناصری از حرکات اعتراضی مردم سوءظن حکومت را تشدید کرده که این جنبش خواستار سرنگونی نظام سیاسی است. دولت ایران حرکات اعتراضی را توطئه و مداخله قدرت‌های خارجی توصیف می‌کند و اکثر بازداشت‌شدگان ناآرامی‌های چندین ماهه اخیر به اتهام توطئه علیه امنیت ملی و همکاری با دشمنان خارجی رژیم محاکمه و مجازات می‌شوند.

در ادامه واشینگتن پست به دیدگاه‌های گروه دیگری از معترضان می‌پردازد که معتقدند رادیکال‌تر شدن جنبش اعتراضی بهانه بیشتری به دولت خواهد داد تا این حرکت را شدیدتر سرکوب کند. به عنوان مثال علی یک مهندس معمار ۲۹ ساله می‌گوید:« ما باید این جنبش را گام به گام به پیش ببریم. اگر این حرکت افراطی شود بسیاری از هواداران این جنبش منفعل و دلسرد خواهند شد.»

مهدی یک وب لاگ نویس که در تظاهرات ۱۳ آبان شرکت کرده می‌گوید: «همه ما در مخالفت با حکومت متحد هستیم ولی دیدگاه‌ها در مورد اینکه تا کجا باید پیش رفت متفاوت‌اند. پاره کردن عکس‌های رهبر نظام تندروی است. دشمنان ما آرزو دارند که ما تندروی و افراط کنیم تا به آن بهانه ما را ضد انقلاب جلوه دهند.»

«همه ما در مخالفت با حکومت متحد هستیم ولی دیدگاه‌ها در مورد اینکه تا کجا باید پیش رفت متفاوت‌اند. پاره کردن عکس‌های رهبر نظام تندروی است. دشمنان ما آرزو دارند که ما تندروی و افراط کنیم تا به آن بهانه ما را ضد انقلاب جلوه دهند.»
مهدی

«ما باید نشان دهیم که از هیچ‌کس و هیچ نیروی نمی‌هراسیم و باید مردم را از آنچه که در جامعه ما می‌گذرد آگاه کنیم.»
پریا
واشینگتن پست می‌نویسد گروه دیگری از معترضان با این دیدگاه مخالف‌اند و می‌گویند تمام اشکال تظاهرات مسالمت آمیز باید آزاد باشد. به عنوان مثال پریا دختر ۲۸ ساله‌ای که در اکثر تظاهرات اعتراضی شرکت کرده است می‌گوید: «ما باید نشان دهیم که از هیچ‌کس و هیچ نیروی نمی‌هراسیم و باید مردم را از آنچه که در جامعه ما می‌گذرد آگاه کنیم.»

واشینگتن پست خاطر نشان می‌کند که حرکت اعتراضی ایران که به «جنبش سبز» معروف شده است یک جبهه وسیع و متنوع از گرایش‌های گوناگون است که گروهی از روحانیون و سیاستمداران اصلاح طلب حکومتی، بخشی از طبقه متوسط و گروه کثیری از جوانان خواهان تحول را شامل می‌شود. برخی از عناصر تشکیل دهنده این جنبش کاملا سکولار هستند و برخی دیگر دین مدار.

جوانان به خصوص بر آزادی‌های فردی خود تاکید دارند. آنها از شیوه‌هایی مثل شعار نویسی ، پخش اعلامیه و ارتباطات اینترنتی و شبکه‌های دوستانه و فامیلی برای سازمان دهی مخالفت و اعتراضات خود استفاده می‌کنند. اما ضعف یا فقدان رهبری و مواضع نا روشن نامزدهای معترض به نتایج انتخابات شرایطی فراهم کرده که حرکت بعدی و جهت‌گیری جنبش اعتراضی را نمی‌توان پیش‌بینی کرد.

واشینگتن پست مطلب خود را با چند نقل قول دیگر از جوانان شرکت کننده در اين اعتراضات به پایان می‌برد. پریا می‌گوید: « جنبش ما مثل یک پیکر بدون سراست. رهبران واقعی باید به مرور پدیدار شوند در غیراین صورت آینده ما ناروشن است ممکن است بهشت باشد و یا جهنم.» علی می‌گوید: « من حاضر نیستم به خاطر جنبشی که هنوز اهداف آن روشن نیست دست به مخاطره بزنم. هیچکس نمی‌داند در آینده چه پیش خواهد آمد. تک تک ما رهبران این جنبش هستیم ولی هیچ‌کدام دقیقا نمی‌دانیم که این جنبش را داریم به کجا می‌بریم.»
XS
SM
MD
LG