سازمان عفو بین‌الملل که نهادی غیر دولتی و جهانی است، پیش از عاشورا از مقام های ایرانی خواست تا با معترضان برخورد نکنند و اعتراض‌ها را سرکوب نکنند. این در خواست مانند درخواست‌های دیگر عفو بین‌الملل به ویژه در هفته‌های اخیر نادیده گرفته شد؛ نیروهای امنیتی چندیدن تن را در روز عاشورا کشتند و خشونت کم‌سابقه‌ای که در این روز در خیابان‌ها رخ داد، در رسانه‌های جهانی بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد. خشونت نیروهای امنیتی حتی روسیه را نیز به واکنش وا داشت و به شکل گسترده در رسانه‌های دولتی چینی (کشوری که که خود پیشتر شاهد چنین خشونتی از سوی حکومت بوده است) منعکس شد.
سیاست‌مداران، کنشگران مدنی و اجتماعی، چهره‌های مشهور هنری و سازمان‌های جهانی و ایرانی مدافع حقوق بشر بلافاصله به این خشونت‌ها واکنش نشان دادند. مقام‌های ایرانی، خشونت عریانی را که با دروبین موبایل‌های شهروندان ایرانی ثبت و به جهان مخابره شده بود، رد کردند و همه موارد را «مشکوک» نامیدند. در مواردی نیز مانند زیر گرفته شدن معترضان که فیلم‌هایش با موبایل‌های مختلف گرفته شده، از اساس پیش آمدن چنین رخدادی را منکر شدند.
در وضعیتی چنین، سازمان‌هایی مانند «عفو بین‌الملل» چه می‌کنند؟
دروری دایک از پژوهشگران بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان عفو بین‌الملل با تمرکز بر مسائل ایران است و به این پرسش و دیگر پرسش‌های رادیو فردا پاسخ می‌دهد.
رادیو فردا: سازمان عفو بين‌الملل موارد نقض حقوق بشر در ايران را مانند تمام کشورهای جهان ثبت و در گزارش‌هايی منتشر می‌کند و برای توجه و رسيدگی به اين موارد به مقام های بين‌المللی فشار می‌آورد. شما در مورد خشونت‌های بعد از تظاهرات عاشورا در ايران چه اقداماتی انجام داده ايد؟
دروری دایک: اعضای سازمان عفو بين‌الملل کارهای مختلفی انجام داده اند تا بتوانند صدای خود را در مورد بازداشت شدگان ايران به مقام های ايران، اروپا و سراسر دنيا برسانند. ما سعی می‌کنيم صداهای مختلف مدافعان حقوق بشر در ايران را منعکس کنيم خصوصاً آنهايی که در راه رفتن به قم برای تشييع جنازه آيت الله العظمی منتظری دستگير شده‌اند.
موج آخر اين دستگيری‌ها نشان می‌دهد ايران واقعاً به سفر خاص گزارشگران ويژه سازمان ملل در مورد حقوق بشر نيازمند دارد.
در روزهای اخير ديديم که اعضای نهضت آزادی، جبهه مشارکت و سايرين دستگير شده اند و قبل از آن هم فعالان جامعه مدنی و روزنامه نگاران، اين دستگيری‌های دوباره نشانه شفافی است برای لازم بودن سفر گزارشگران ويژه سازمان ملل.
یکی از مجروحان روز عاشورا
سازمان عفو بين الملل برای تحقق يافتن اين سفر چه اقداماتی انجام داده است؟
مقام‌های ايران اجازه چنين سفری به سازمان عفو بين الملل نمی‌دهند. ما در ماه اکتبر مانند هر سال نامه‌ای فرستاديم به سفارت ايران در لندن و در آن درخواست سفر به ايران و ملاقات با سفير را مطرح کرديم، اما آنها دوست ندارند با ما ملاقات داشته باشند.
با سفير ايران هم نتوانستيد ملاقات کنيد؟
خير، آنها جواب نمی‌دهند. ما در سال گذشته ميلادی حدود ۵۰ نامه برای مقام‌های ايران فرستاديم هم به لندن و هم به ايران، از بيت رهبری گرفته تا رئيس جمهور و عده‌ای از وزرا، ولی متأسفانه از هيچ کدام جوابی دريافت نکرديم.
آيا در مورد بازداشت های روز عاشورا ارقام و اسناد مشخصی در دست داريد؟
اين مسئله تحت بررسی است و گزارش‌های دريافتی مبنی بر بازداشت بين ۳۰۰ تا ۵۰۰ نفر در تهران است، اما نمی‌توانيم از نزديک مسايل را بررسی کنيم. البته سعی می‌کنيم با کسانی که فرار کرده اند و در ترکيه هستند تماس بگيريم تا واقعيت را بهتر بفهميم، اما چيزی که معلوم است و در فيلم‌های يوتيوب هم ديديم يعنی استفاده از خشونت برای کنترل کردن تظاهرات کنندگان، با معيارهای بين‌المللی قابل پذيرش نيست.
آيا گزارش هايی مبنی بر کشته شدن افراد نيز داريد؟
متأسفانه ما نمی توانيم تاييد کنيم چند نفر به دست مقامات امنيتی کشته شده‌اند ما هنوز کل واقعيت را نمی‌دانيم.
سیاست‌مداران، کنشگران مدنی و اجتماعی، چهره‌های مشهور هنری و سازمان‌های جهانی و ایرانی مدافع حقوق بشر بلافاصله به این خشونت‌ها واکنش نشان دادند. مقام‌های ایرانی، خشونت عریانی را که با دروبین موبایل‌های شهروندان ایرانی ثبت و به جهان مخابره شده بود، رد کردند و همه موارد را «مشکوک» نامیدند. در مواردی نیز مانند زیر گرفته شدن معترضان که فیلم‌هایش با موبایل‌های مختلف گرفته شده، از اساس پیش آمدن چنین رخدادی را منکر شدند.
در وضعیتی چنین، سازمان‌هایی مانند «عفو بین‌الملل» چه می‌کنند؟
دروری دایک از پژوهشگران بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان عفو بین‌الملل با تمرکز بر مسائل ایران است و به این پرسش و دیگر پرسش‌های رادیو فردا پاسخ می‌دهد.
رادیو فردا: سازمان عفو بين‌الملل موارد نقض حقوق بشر در ايران را مانند تمام کشورهای جهان ثبت و در گزارش‌هايی منتشر می‌کند و برای توجه و رسيدگی به اين موارد به مقام های بين‌المللی فشار می‌آورد. شما در مورد خشونت‌های بعد از تظاهرات عاشورا در ايران چه اقداماتی انجام داده ايد؟
دروری دایک: اعضای سازمان عفو بين‌الملل کارهای مختلفی انجام داده اند تا بتوانند صدای خود را در مورد بازداشت شدگان ايران به مقام های ايران، اروپا و سراسر دنيا برسانند. ما سعی می‌کنيم صداهای مختلف مدافعان حقوق بشر در ايران را منعکس کنيم خصوصاً آنهايی که در راه رفتن به قم برای تشييع جنازه آيت الله العظمی منتظری دستگير شده‌اند.
موج آخر اين دستگيری‌ها نشان می‌دهد ايران واقعاً به سفر خاص گزارشگران ويژه سازمان ملل در مورد حقوق بشر نيازمند دارد.
در روزهای اخير ديديم که اعضای نهضت آزادی، جبهه مشارکت و سايرين دستگير شده اند و قبل از آن هم فعالان جامعه مدنی و روزنامه نگاران، اين دستگيری‌های دوباره نشانه شفافی است برای لازم بودن سفر گزارشگران ويژه سازمان ملل.
یکی از مجروحان روز عاشورا
سازمان عفو بين الملل برای تحقق يافتن اين سفر چه اقداماتی انجام داده است؟
مقام‌های ايران اجازه چنين سفری به سازمان عفو بين الملل نمی‌دهند. ما در ماه اکتبر مانند هر سال نامه‌ای فرستاديم به سفارت ايران در لندن و در آن درخواست سفر به ايران و ملاقات با سفير را مطرح کرديم، اما آنها دوست ندارند با ما ملاقات داشته باشند.
با سفير ايران هم نتوانستيد ملاقات کنيد؟
خير، آنها جواب نمی‌دهند. ما در سال گذشته ميلادی حدود ۵۰ نامه برای مقام‌های ايران فرستاديم هم به لندن و هم به ايران، از بيت رهبری گرفته تا رئيس جمهور و عده‌ای از وزرا، ولی متأسفانه از هيچ کدام جوابی دريافت نکرديم.
آيا در مورد بازداشت های روز عاشورا ارقام و اسناد مشخصی در دست داريد؟
اين مسئله تحت بررسی است و گزارش‌های دريافتی مبنی بر بازداشت بين ۳۰۰ تا ۵۰۰ نفر در تهران است، اما نمی‌توانيم از نزديک مسايل را بررسی کنيم. البته سعی می‌کنيم با کسانی که فرار کرده اند و در ترکيه هستند تماس بگيريم تا واقعيت را بهتر بفهميم، اما چيزی که معلوم است و در فيلم‌های يوتيوب هم ديديم يعنی استفاده از خشونت برای کنترل کردن تظاهرات کنندگان، با معيارهای بين‌المللی قابل پذيرش نيست.
آيا گزارش هايی مبنی بر کشته شدن افراد نيز داريد؟
متأسفانه ما نمی توانيم تاييد کنيم چند نفر به دست مقامات امنيتی کشته شده‌اند ما هنوز کل واقعيت را نمی‌دانيم.
