لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۴ دی ۱۴۰۳ تهران ۰۵:۱۱

آغاز گران‌ترین ماموریت‌ فضایی اروپا


روز پنجشنبه دو تلسکوپ پيشرفته به ارزش تقریبا دو میلیارد یورو (یک و نه دهم میلیارد یورو) سوار بر «موشک آریان» از ایستگاه فضایی در گینه فرانسه به فضا پرتاب شدند.

این دو تلسکوپ به نام‌های «هرشل» و «پلانک» در جستجوی اطلاعات بیشتر در مورد پیدایش و تکامل کهکشان در فضا به گردش در می‌آیند. سفر این دو تلسکوپ از پایگاه فضایی کورو در گینه فرانسه به نقطه آغاز گردش خود در فضا حدود نیم ساعت طول کشید.

ماهواره‌های حامل این تلسکوپ‌ها در ارتفاع ۱۱ هزار کیلومتری از سطح کره زمین از موشک حامل آنها جدا شده و هر یک مسیر جداگانه خود به سمت نقطه استقرار خود در فاصله ۱۰۵ میلیون کیلومتری از زمین را آغاز خواهند کرد.

ژان ژاک دوردین مدیر آژانس فضایی اروپا به شبکه جهانی بی بی سی گفت: « این پروژه محصول سال‌ها کار هزاران دانشور و مهندس در سراسر اروپا است. تکنولوژی که این دو تلسکوپ از آن برخوردار هستند کاملا منحصر به فرد است و اطلاعات علمی که جمع آوری خواهند کرد بسیار با ارزش و خارق العاده خواهد بود.»

هرشل بزرگترین تلسکوپی است که تاکنون به فضا فرستاده شده است. قطر دایره آینه آن سه و نیم متر است ولی با این اندازه بزرگ به خاطر استفاده از سیلیکن که ماده جدیدی در تولید سطوح آينه‌ای است وزن آن فقط حدود ۳۵۰ کیلوگرم است.

این تلسکوپ در مقابل اشعه مادون قرمز و امواج رادیویی مادون میلیمتر حساس است. قابلیت دید آن می‌تواند از ابر، غبار و گازهای موجود در فضا عبور کرده و ستاره‌ها را به هنگام تولد آنها رصد کند.

تلسکوپ هرشل برای شناخت نحوه شکل‌گیری ستاره‌های جديد و چگونگی شکل‌گیری آنها در میلیاردها سال که از تاریخ کهکشان می‌گذرد کمک جدی خواهد کرد. از این طریق اطلاعات مهمی در مورد شکل گیری خورشید و منظومه شمسی نیز جمع آوری خواهد شد.

پلانک نیز یک تلسکوپ اطلاعاتی – احتسابی است و نقشه فضا را از طریق موج‌های طولانی تر نور بررسی خواهد کرد. این تلسکوپ دقیق ترین ارزیابی و اندازه گیری از «کهن‌ترین موج‌های نوری» کهکشان را به دست خواهد آورد.

به اعتقاد دانشوران علوم فضایی این «موج‌های نور کهن» حدود ۳۸۰ هزار سال پس از انفجار بزرگ اولیه که نقطه آغاز شکل‌گیری کهکشان بوده است در فضا پخش شده اند. بررسی تنوع درجه حرارت در این انرژی گرمایی می‌تواند اطلاعات بیشتری را در مورد ساختار اولیه کهکشان ارائه دهد. پس از دو ماهواره تجسسی ناسا، پلانک سومین فضاپیمایی است که این پدیده را مورد بررسی قرار خواهد داد..

به گفته مسئولان پروژه ساخت این تلسکوپ ، پلانک دارای دقیق‌ترین قدرت دید و وسیع‌ترین دامنه جذب فرکانس‌ها در میان تلسکوپ‌های فضایی است که تاکنون ساخته شده اند. بنابراین به شناخت و ارزیابی تمامی جزییات ساختاری کهکشان با دقت بسیار بالا – مثل محتویات ، نحوه تکامل و هندسه جعرافیایی هر بخش – کمک موثری خواهد کرد.

تلسکوپ‌های فضایی هرشل و پلانک هر یک مختصات و کار جداگانه ای دارند ولی هر دو محصول یک برنامه تحقیقاتی طولانی مدت از سوی آژانس فضایی اروپا هستند. طرح تحقیقاتی و ساخت این دو تلسکوپ از اواسط دهه ۱۹۸۰ آغاز شده است. غیر از دو موسسه فرانسوی و ایتالیایی که پروژه را آغاز کردند در ادامه تحقیقات و ساخت این دو تلسکوپ بیش از صد شرکت اروپایی سهیم بوده اند.

این گزانترین پروژه علمی آژانس فضایی اروپا است.

مدیر آژانس فضایی اروپا می‌گوید که هیچیک از این تلسکوپ‌ها بیمه نشده اند. وی تاکید می‌کند که موشک آریان حامل این دو تلسکوب، موشک بسیار قابل اتکایی است و درصد ریسک آن بسیار ناچیز است. به گفته وی تمام آزمایش‌های ممکن برای پیشگیری از بروز هر خطا یا صانحه‌ای انجام شده است ولی به هر حال درصدی از نگرانی وجود دارد چون هیچگاه نمی‌توان از سرنوشت یک ماموریت فضایی اطمینان کامل حاصل کرد.
XS
SM
MD
LG