نتانیاهو در لندن؛ دیپلماسی تهاجمی تل آویو علیه تهران

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر دست راستی اسرائیل در اولین گام از سفر جاری اروپايی خود مذاکرات مهمی را با گوردون براون، نخست وزیر بریتانیا، به عمل آورد. اگر چه ادامه توسعه شهرک های یهودی نشین در سرزمین های اشغالی نیز طی مذاکرات دو جانبه مطرح گردید، در عین حال، مهمترین موضوع مورد بحث در گفت‌وگوهای لندن، نحوه متوقف ساختن برنامه های توسعه اتمی ایران بود.

اگر چه مسائل مربوط به صلح تدریجی در فلسطین و خاتمه حالت جنگ در خاورمیانه، همواره در دیدار های خانگی رهبران اسرائیل با همتایان خارجی آنها مطرح بوده است، با این وجود سفر های خارجی رهبران اسرائیل اغلب با هدف پی‌گیری مسائل فوری (امنیت ملی) آن کشور صورت گرفته است.

از زمان به روی کار آمدن دولت ائتلافی جدید اسرائیل، تقابل با تهران و برنامه های اتمی جمهوری اسلامی بیش از گذشته مورد علاقه رهبران آن کشور برای گفت‌وگو با رهبران خارجی قرار داشته و عملا در راس دستور مذاکرات سیاسی آنها گنجانده شده است.

هدف‌های کوتاه مدت

برنامه دیدار جاری نتانیاهو از لندن نیز در همین راستا و در اجرای دیپلماسی تهاجمی اسرائیل برای مقابله موثرتر با برنامه های توسعه اتمی جمهوری اسلامی تنظیم شده است. رهبران دولت جدید در تل آویو، برنامه اتمی ایران را «خطری علیه موجودیت اسرائیل» معرفی می کنند. بر این اساس، دولت نتانیاهو قصد دارد که در جهت افزایش فشار علیه جمهوری اسلامی و نهایتا متوقف ساختن آن، از حمایت هر چه بیشتر کشورهای جهان برخوردار گردد.

در اجرای دیپلماسی تهاجمی دولت نتانیاهو علیه تهران،در ماه می سال جاری، ابتدا «اسحاق آهارونوویچ» وزیر امنیت ملی آن کشور و بعد از او، «دانی آیالون» معاون وزیر خارجه اسرائیل، با هدف مقابله با آنچه «نفوذ ایران در آمریکای لاتین» نامیده شد، از پاناما، هندوراس و کوستاریکا دیدار به عمل آوردند.

در ماه ژوئیه، اویگدور لیبرمن، وزیر خارجه اسرائیل، ابتدا عازم برزیل شده و در ادامه سفر ده روزه ای به آمریکای لاتین، تلاش کرد میزبانان خود را به «قطع منابع تغذیه اتمی ایران» قانع سازد.

همزمان با لیبرمن، شیمون پرز نیز که بر خلاف رؤسای جمهور پیشین اسرائیل نقش فوق العاده فعالی در اجری هدف های سیاست خارجی آن کشور به عهده گرفته است، ابتدا عازم آذربایجان شد و آنگاه ضمن بازدید از قزاقستان با رهبران آن کشور به مذاکره نشست. بیانیه های پایانی و گفت‌وگوهای مطبوعاتی دو دیدار یاد شده نشان داد که مذاکرات پرز در دو کشور مزبور ، عمدتا پیرامون برنامه اتمی ایران قرار داشته است.

در ادامه تلاش های دیپلماتیک بر شمرده، شیمون پرز در نیمه ماه اوت جاری به دیدار دیمیتری مدودیف، رییس جمهوری روسیه، رفت تا او را در اعمال فشارهای بیشتر علیه ایران، با سایر اعضاء دائمی شورای امنیت همراه سازد.

تلاش های دیپلماتیک اسرائیل علیه برنامه توسعه اتمی ایران متوجه دو هدف کوتاه مدت و بلند مدت است. در اجرای بخش اول از دیپلماسی هجومی اسرائیل، افزایش حمایت بین المللی در جهت اعمال فشارهای بیشتر سیاسی و اقتصادی علیه ایران مورد توجه قرار گرفته است.

دیدار شیمون پرز از مسکو و سفر جاری اروپایی نتانیاهو و مذاکرات او با گوردون براون و همچنین ملاقات او با آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، که قرار است روز پنجشنبه در برلین انجام شود، بیشتر به منظور حصول هدف های کوتاه مدت دیپلماسی اسرائیل در برابر تهران تنظیم شده است.

هدف‌های بلندمدت

هدف بلند مدت دیپلماسی تهاجمی اسرائیل علیه جمهوری اسرائیل، مسدود کردن راه های تغذیه برنامه های توسعه اتمی ایران در تمام زمینه ها است.

با توجه به نیاز مبرم ایران به کمک های خارجی اعم از واردات قطعات مورد نیاز جهت نصب در تجهیزات اتمی، بخصوص مونتاژ سانتریفیوژها و تکمیل دو راکتور در دست ساختمان در بوشهر و اراک، و همچنین فراهم ساختن مواد خام (اورانیوم و کیک زرد) جهت تغذیه آنها، در نگاه اسرائیل محروم کردن ایران از منابع تغذیه اتمی، می تواند به تاخیر و حتی توقف این برنامه ها انجامد.

اعضاء ارشد دولت اسرائیل طی سفر های اخیر خود به آسیای میانه، آمریکای لاتین و آفریقا، منابع تامین اورانیوم خام را که ممکن است مورد استفاده نمایندگان ایران قرار بگیرد موضوع مذاکرات خود قرار دادند.

همزمان نیروهای اطلاعاتی اسرائیل در نقاط مختلف جهان ارتباطات مخابراتی و حتی تردد هواپیماها و یا کشتی های مشکوک به حمل مواد مورد نیاز برنامه های موشکی و اتمی ایران را زیر نظر داشته اند.

اسرائیل جهت متوقف کردن برنامه های اتمی ایران، ظاهرا تمامی نیروهای سیاسی، تدارکاتی و اطلاعاتی خود را بسیج کرده و به عنوان راه حل نهایی همچنان به امکان استفاده از نیروی نظامی نیز اصرار می ورزد. در عین حال تل آویو مصمم است که در این راه از تمامی امکانات خارجی هم برخوردار گردد.

در برابر دیپلماسی فوق العاده فعال و تهاجمی اسرائیل برای مقابله با ایران، جمهوری اسلامی، به دلیل ادامه در گیری های داخلی و همچنین ناهماهنگی رهبران آن در حیطه مسائل سیاست خارجی، به گونه ای استثنائی، به نوعی دیپلماسی انفعالی بسنده کرده و منتظر رویدادهای آینده مانده است.

طی روزهای اخیر مهمترین تحرک دیپلماتیک ایران، حضور منوچهر متکی وزیر خارجه کشور در کنفرانس «دوستان پاکستان» در استانبول بوده است، حال آنکه چهار هفته آینده شاهد مهمترین رویدادها و گرد همایی های ممکن در عرصه جهانی و در ارتباط با برنامه های اتمی ایران به شمار می رود.