روز یکشنبه، اظهارنظرهای گوناگونی، درباره طرح تازه انتخابات در ایران، به گوش رسید؛ طرحی به نام «طرح جامع انتخابات»، که بررسی آن، از روز شنبه و در مجمع تشخیص مصلحت نظام، با ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی، آغاز شده است.
مخالفان طرح که از چهره های تندرو به شمار می روند، می گویند؛ در طرح تازه، نظارت استصوابی شورای نگهبان، حذف خواهد شد.
موافقان طرح می گویند؛ رهبر جمهوری اسلامی، خود، به مجمع تشخیص مصلت نظام، ماموریت داده است تا نواقص قانون کنونی انتخابات را برطرف کند.
در همین پیوند، گفت و گویی کرده ایم با سعید رضوی فقیه، روزنامه نگار و تحلیل گر مسایل سیاسی در تهران، و از او پرسیده ایم کشمکش ها در این باره، بر سر چیست؟
سعید رضوی فقیه: تلاش آقای رفسنجانی و همفکران او در مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد قانون انتخابات بر این است که اگر قرار است شورای نگهبان بر انتخابات نظارت استصوابی داشته باشد، باید این نظارت در چارچوب قانون و ضوابط و مقررات شفاف باشد.
همین امر سبب شده بخش اقتدارگرای جمهوری اسلامی از این مسئله نگران باشد و با پرخاش بی سابقه ای نسبت به مجمع تشخیص مصلحت به عنوان یکی از نهادهای معتبر و مقتدر جمهوری اسلامی برخورد کند.
آقای رضوی فقیه! منتقدان مجمع تشخیص مصلحت می گویند در طرح جامع انتخاباتی قرار است شورای نگهبان در کمیسیون انتخابات فقط یک ناظر داشته باشد. از طرف دیگر موافقان طرح جامع انتخاباتی و مدافعان مجمع تشخیص مصلحت می گویند خود رهبر این امر را به مجمع تشخیص مصلحت تفویذ کرده است. نظر شما چیست؟
مجمع تشخیص مصلحت بازوی نظارتی رهبری نظام است و مصوبات این مجمع طبیعتاً مورد توجه جدی رهبری نظام خواهد بود. من فکر می کنم اگر مجمع تشخیص مصلحت بتواند در عرصه سیاسی پیروز شود و در معادله قدرت نظر خود را تحمیل کند، آیت الله خامنه ای هم نسبت به مصوبه مجمع تشخیص مصلحت با نظر مثبت تری برخورد خواهد کرد.
یعنی ممکن است این طرح بتواند راهی برای رفع اختلافات یا برون رفت از بحران پیش پای دو طرف منازعه بگذارد؟
من فکر می کنم بحرانی که در ماه های اخیر و حتی یکی دوسال اخیر با آن مواجه بوده ایم عمیق تر از آن است که با تصویب این طرح در مجمع تشخیص مصلحت خاتمه یابد. اما این طرح می تواند حداقل در شرایط فعلی از یک فاجعه بزرگ یعنی تبدیل شدن نظام جمهوری اسلامی به یک حکومت استبدادی با یک انتخابات فرمایشی جلوگیری کند.
البته استخوان لای زخم همچنان باقی خواهد ماند و کار برای تندروهای جمهوری اسلامی یکسره نخواهد شد. به عبارت دیگر بعد از کودتای ۲۲ خرداد که تندورها می خواستند استبداد صغیر در ایران اعلام کنند، این طرح می تواند مقاومت برای دفاع از آزادی انتخابات در استانداردهای محدودی که ما طی سالیان اخیر با آن روبه‌رو بودیم، تلقی شود.
آقای رضوی فقیه! در کنار طرح جامع انتخابات شایعه هایی به گوش می رسد که قرار است تا پیش از نوروز زندانی های سیاسی آزاد شوند و سپاه به پادگان ها برگردد. اگر چنین اتفاقی بیفتد نشان می دهد آقای هاشمی توانسته نقش متعادل کننده خود را بازی کند؟
برخلاف شعارهایی که بعد از راهپیمایی حکومتی ۹ دی یا راهپیمایی در شرایط امنیتی ۲۲ بهمن از طرف حکومت سرداده شده، جمهوری اسلامی هنوز نسبت به آینده خود و حتی وضعیت فعلی خود مطمئن نیست و اعتماد به نفس خود را هنوز به دست نیاورده است. بنابراین بعید می دانم با تداوم شرایط فعلی بخواهند تمام زندانان سیاسی را آزاد کنند یا شرایط را در جامعه به حالت عادی بازگردانند.
من فکر می کنم اگر در چهارشنبه سوری یا شب های آخر اسفند اتفاق خاصی بیافتد و پلیس اقتدار و ابهت خود را در خطر ببیند، کشور دوباره به حالت امنیتی درمی آید و بازداشت ها افزایش می یابد و حتی برخورد با جوان ها شدیدتر و خشن تر می شود و احتمالاً با موجی از سرکوب های جدید روبه‌رو خواهیم شد. خیلی قابل پیش بینی نیست که در آستانه سال جدید رفتار حکومت با زندانیان سیاسی و یا مخالفان و معترضان تفاوت جدی با گذشته داشته باشد.
مخالفان طرح که از چهره های تندرو به شمار می روند، می گویند؛ در طرح تازه، نظارت استصوابی شورای نگهبان، حذف خواهد شد.
موافقان طرح می گویند؛ رهبر جمهوری اسلامی، خود، به مجمع تشخیص مصلت نظام، ماموریت داده است تا نواقص قانون کنونی انتخابات را برطرف کند.
در همین مورد:
سعید رضوی فقیه: تلاش آقای رفسنجانی و همفکران او در مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد قانون انتخابات بر این است که اگر قرار است شورای نگهبان بر انتخابات نظارت استصوابی داشته باشد، باید این نظارت در چارچوب قانون و ضوابط و مقررات شفاف باشد.
همین امر سبب شده بخش اقتدارگرای جمهوری اسلامی از این مسئله نگران باشد و با پرخاش بی سابقه ای نسبت به مجمع تشخیص مصلحت به عنوان یکی از نهادهای معتبر و مقتدر جمهوری اسلامی برخورد کند.
آقای رضوی فقیه! منتقدان مجمع تشخیص مصلحت می گویند در طرح جامع انتخاباتی قرار است شورای نگهبان در کمیسیون انتخابات فقط یک ناظر داشته باشد. از طرف دیگر موافقان طرح جامع انتخاباتی و مدافعان مجمع تشخیص مصلحت می گویند خود رهبر این امر را به مجمع تشخیص مصلحت تفویذ کرده است. نظر شما چیست؟
مجمع تشخیص مصلحت بازوی نظارتی رهبری نظام است و مصوبات این مجمع طبیعتاً مورد توجه جدی رهبری نظام خواهد بود. من فکر می کنم اگر مجمع تشخیص مصلحت بتواند در عرصه سیاسی پیروز شود و در معادله قدرت نظر خود را تحمیل کند، آیت الله خامنه ای هم نسبت به مصوبه مجمع تشخیص مصلحت با نظر مثبت تری برخورد خواهد کرد.
یعنی ممکن است این طرح بتواند راهی برای رفع اختلافات یا برون رفت از بحران پیش پای دو طرف منازعه بگذارد؟
من فکر می کنم بحرانی که در ماه های اخیر و حتی یکی دوسال اخیر با آن مواجه بوده ایم عمیق تر از آن است که با تصویب این طرح در مجمع تشخیص مصلحت خاتمه یابد. اما این طرح می تواند حداقل در شرایط فعلی از یک فاجعه بزرگ یعنی تبدیل شدن نظام جمهوری اسلامی به یک حکومت استبدادی با یک انتخابات فرمایشی جلوگیری کند.
البته استخوان لای زخم همچنان باقی خواهد ماند و کار برای تندروهای جمهوری اسلامی یکسره نخواهد شد. به عبارت دیگر بعد از کودتای ۲۲ خرداد که تندورها می خواستند استبداد صغیر در ایران اعلام کنند، این طرح می تواند مقاومت برای دفاع از آزادی انتخابات در استانداردهای محدودی که ما طی سالیان اخیر با آن روبه‌رو بودیم، تلقی شود.
آقای رضوی فقیه! در کنار طرح جامع انتخابات شایعه هایی به گوش می رسد که قرار است تا پیش از نوروز زندانی های سیاسی آزاد شوند و سپاه به پادگان ها برگردد. اگر چنین اتفاقی بیفتد نشان می دهد آقای هاشمی توانسته نقش متعادل کننده خود را بازی کند؟
برخلاف شعارهایی که بعد از راهپیمایی حکومتی ۹ دی یا راهپیمایی در شرایط امنیتی ۲۲ بهمن از طرف حکومت سرداده شده، جمهوری اسلامی هنوز نسبت به آینده خود و حتی وضعیت فعلی خود مطمئن نیست و اعتماد به نفس خود را هنوز به دست نیاورده است. بنابراین بعید می دانم با تداوم شرایط فعلی بخواهند تمام زندانان سیاسی را آزاد کنند یا شرایط را در جامعه به حالت عادی بازگردانند.
من فکر می کنم اگر در چهارشنبه سوری یا شب های آخر اسفند اتفاق خاصی بیافتد و پلیس اقتدار و ابهت خود را در خطر ببیند، کشور دوباره به حالت امنیتی درمی آید و بازداشت ها افزایش می یابد و حتی برخورد با جوان ها شدیدتر و خشن تر می شود و احتمالاً با موجی از سرکوب های جدید روبه‌رو خواهیم شد. خیلی قابل پیش بینی نیست که در آستانه سال جدید رفتار حکومت با زندانیان سیاسی و یا مخالفان و معترضان تفاوت جدی با گذشته داشته باشد.
