در کنار آنچه خبرگزاریهای جهان از تظاهرات روز دانشجو در تهران مخابره کردند منابع دانشجویی و سایتهای غیر دولتی گزارش دادهاند که تظاهراتی به این مناسبت در بسیاری از دانشگاههای دولتی و آزاد، در شهرهای کوچک و بزرگ ایران مانند تهران، اصفهان، مشهد، اهواز، شیراز، تبریز، کرمانشاه، اراک و شوشتر برگزار شده است.
سمنان
رشید اسماعیلی، از دانشجویان لیبرال در اصفهان در مورد تظاهرات روز دانشجو در دانشگاهها و شهرهای مختلف ایران میگوید: همان طور که قبلا هم خیلی ازفعالان دانشجویی پیشبینی کرده بودند، سرکوبهایی که در یک ماه اخیر وجود داشت هیچ تاثیری در برگزاری مراسم شانزدهم آذرماه نداشت.
مهمترین تفاوت شانزدهم آذرماه امسال با سالهای پیش، استقبال گسترده توده دانشجویان از برنامههای ۱۶ آذر امسال بود که این خود باعث شد به اعتقاد من روز ۱۶ آذرماه سال ۱۳۸۸ به باشکوهترین و بزرگترین ۱۶ آذر تمام دوران تبدیل شد؛ [از زمانی که] که این روز به عنوان روز دانشجو نامیده شده بود.
نتیجه دیگر این بود که ۱۶ آذرماه ۸۸ یک نوع تبلور همبستگی میان همه طیفهای دانشجویی بود. آن اختلافات و اتفاقات تلخی که در برخی از ۱۶ آذر ماههای دیگر میافتاد، امسال نیافتاد و دلیل عمدهاش هم این بود که دانشجویان و جنبش دانشجویی با پیوستن به جنبش سبز مردمی و در واقع با قرار گرفتن در ظرف این جنبش، به سمت یک خرد سیاسی رفته است . میداند، دشمن اصلی را میشناسد و علیه این دشمن مشترک، همه طیفها کار میکنند. فکر میکنم این همه نکته مثبت دیگری در ۱۶ آذر امسال بود.»
تظاهرات روز دانشجو در شرایطی برگزار شد که نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران از هفتهها قبل از روز ۱۶ آذرماه، تهدید کرده بود که با هرگونه تجمع غیر قانونی برخورد خواهد کرد. برخی از تحلیلگران اشاره میکنند که این تهدیدها کارساز نبوده و تظاهرات روز دانشجو در ایران از این لحاظ که دامنه آن به دانشگاههای دولتی و آزاد شهرهای کوچک هم کشیده شد، دارای اهمیت بسیاری است.
کرمان
علی کشتگر، فعال سیاسی در پاریس میگوید: «جنبش اعتراض از کودتای ۲۲ خرداد ماه تا به امروز بر خلاف آرزوها و ادعاهای رسانههای دولتی، افت پیدا نکرد بلکه عمق و گسترش پیدا کرده است.
شما همین شعارهای «الله اکبر» و «مرگ بر دیکتاتور» را نگاه کنید. این شعارها در روزهای پس از کودتا بلافاصله تا همین چند ماه پیش فقط در شهرهای بزرگی مثل تهران، شیراز، اصفهان و محلاتی از مشهد سر داده میشد و به این چند شهر محدود میشد.
اما الان مقایسه کنید میبینید که در این ۱۶ آذرماه که ما شاهد آن بودیم در سراسر ایران یعنی در اهواز، تبریز، اردبیل، ارومیه، تهران، اصفهان، مشهد، شیراز، کرمانشاه و همه ی شهرهای بزرگ و کوچک ایران حتی رودهن و جهرم این شعارها سر داده شدند.
این نشان میدهد که حرکت مردم و اعتراضات آنان گسترش پیدا کرده و جنبش سبز فراگیر شده است و سرکوبها موثر نبوده و ادعاها[ی رسمی] افت پیدا کرده است چرا که در مقابل در مقابل این جنبش، اینها ادعاهای بیاساس و بی پایهای است.»
قزوین
در این حال برخی از ناظران اشاره میکنند که نحوه برخورد نیروهای ضد شورش جمهوری اسلامی ایران، از لحاظ سازماندهی و شدت مقابله در مقایسه با تظاهرات ماههای گذشته در برابر معترضان تا اندازهای متفاوت است.
آقای کشتگر در این زمینه میگوید: «اولا هنوز زبان دولت زبان زور است. یعنی تمام نیروی نظامی در روز ۱۶ آذر در صحنه بود و نیروهای لباس شخصی حملات وحشیانهای به خصوص در قبال خانمها در شهرهایی مثل تهران و همدان و سایر شهرها داشتند.
از تیراندازی هوایی، گاز اشک آور و دستگیری –عده ای که دستگیر شدهاند سرنوشتشان هنوز هم معلوم نیست- استفاده شد، بنابر این روش، همان روشهای سرکوب بود اما نکاتی گفته میشود مبنی بر این که در برخی از مناطق تهران نیروی انتظامی از سرکوب مردم امتناع کردهاند و حتی با لباس شخصیها درگیر شدهاند.
به اعتقاد من ، روش فرماندهان کودتا همان روش پیشین است. منتها دارند کم کم متوجه میشوند که این سرکوبها و کشتارها نه تنها نتیجه نداده بلکه نتیجه عکس داده است.»
در همین حال غلامحسین محسنی اژه ای، دادستان کل کشور روز سه شنبه، یک روز پس از تظاهرات روز ۱۶ آذرماه ، از پایان آنچه «خویشتنداری دستگاه قضایی و نیروهای انتظامی و امنیتی » نامید، خبر داد. و تهدید کرد که از امروز به بعد این اغماض صورت نخواهد گرفت.
این هشدار در حالی داده شده که پیش از این نیز مقامات قضایی و امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی ایران، مشابه چنین هشدارهایی را به معترضان به نتایج انتخابات ریاست جمهوری داده بودند، با این همه طی ماههای گذشته، معترضان از هر فرصتی برای آمدن به خیابانها استفاده کردهاند.
سمنان
رشید اسماعیلی، از دانشجویان لیبرال در اصفهان در مورد تظاهرات روز دانشجو در دانشگاهها و شهرهای مختلف ایران میگوید: همان طور که قبلا هم خیلی ازفعالان دانشجویی پیشبینی کرده بودند، سرکوبهایی که در یک ماه اخیر وجود داشت هیچ تاثیری در برگزاری مراسم شانزدهم آذرماه نداشت.
مهمترین تفاوت شانزدهم آذرماه امسال با سالهای پیش، استقبال گسترده توده دانشجویان از برنامههای ۱۶ آذر امسال بود که این خود باعث شد به اعتقاد من روز ۱۶ آذرماه سال ۱۳۸۸ به باشکوهترین و بزرگترین ۱۶ آذر تمام دوران تبدیل شد؛ [از زمانی که] که این روز به عنوان روز دانشجو نامیده شده بود.
نتیجه دیگر این بود که ۱۶ آذرماه ۸۸ یک نوع تبلور همبستگی میان همه طیفهای دانشجویی بود. آن اختلافات و اتفاقات تلخی که در برخی از ۱۶ آذر ماههای دیگر میافتاد، امسال نیافتاد و دلیل عمدهاش هم این بود که دانشجویان و جنبش دانشجویی با پیوستن به جنبش سبز مردمی و در واقع با قرار گرفتن در ظرف این جنبش، به سمت یک خرد سیاسی رفته است . میداند، دشمن اصلی را میشناسد و علیه این دشمن مشترک، همه طیفها کار میکنند. فکر میکنم این همه نکته مثبت دیگری در ۱۶ آذر امسال بود.»
تظاهرات روز دانشجو در شرایطی برگزار شد که نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران از هفتهها قبل از روز ۱۶ آذرماه، تهدید کرده بود که با هرگونه تجمع غیر قانونی برخورد خواهد کرد. برخی از تحلیلگران اشاره میکنند که این تهدیدها کارساز نبوده و تظاهرات روز دانشجو در ایران از این لحاظ که دامنه آن به دانشگاههای دولتی و آزاد شهرهای کوچک هم کشیده شد، دارای اهمیت بسیاری است.
کرمان
علی کشتگر، فعال سیاسی در پاریس میگوید: «جنبش اعتراض از کودتای ۲۲ خرداد ماه تا به امروز بر خلاف آرزوها و ادعاهای رسانههای دولتی، افت پیدا نکرد بلکه عمق و گسترش پیدا کرده است.
شما همین شعارهای «الله اکبر» و «مرگ بر دیکتاتور» را نگاه کنید. این شعارها در روزهای پس از کودتا بلافاصله تا همین چند ماه پیش فقط در شهرهای بزرگی مثل تهران، شیراز، اصفهان و محلاتی از مشهد سر داده میشد و به این چند شهر محدود میشد.
اما الان مقایسه کنید میبینید که در این ۱۶ آذرماه که ما شاهد آن بودیم در سراسر ایران یعنی در اهواز، تبریز، اردبیل، ارومیه، تهران، اصفهان، مشهد، شیراز، کرمانشاه و همه ی شهرهای بزرگ و کوچک ایران حتی رودهن و جهرم این شعارها سر داده شدند.
این نشان میدهد که حرکت مردم و اعتراضات آنان گسترش پیدا کرده و جنبش سبز فراگیر شده است و سرکوبها موثر نبوده و ادعاها[ی رسمی] افت پیدا کرده است چرا که در مقابل در مقابل این جنبش، اینها ادعاهای بیاساس و بی پایهای است.»
قزوین
در این حال برخی از ناظران اشاره میکنند که نحوه برخورد نیروهای ضد شورش جمهوری اسلامی ایران، از لحاظ سازماندهی و شدت مقابله در مقایسه با تظاهرات ماههای گذشته در برابر معترضان تا اندازهای متفاوت است.
آقای کشتگر در این زمینه میگوید: «اولا هنوز زبان دولت زبان زور است. یعنی تمام نیروی نظامی در روز ۱۶ آذر در صحنه بود و نیروهای لباس شخصی حملات وحشیانهای به خصوص در قبال خانمها در شهرهایی مثل تهران و همدان و سایر شهرها داشتند.
از تیراندازی هوایی، گاز اشک آور و دستگیری –عده ای که دستگیر شدهاند سرنوشتشان هنوز هم معلوم نیست- استفاده شد، بنابر این روش، همان روشهای سرکوب بود اما نکاتی گفته میشود مبنی بر این که در برخی از مناطق تهران نیروی انتظامی از سرکوب مردم امتناع کردهاند و حتی با لباس شخصیها درگیر شدهاند.
به اعتقاد من ، روش فرماندهان کودتا همان روش پیشین است. منتها دارند کم کم متوجه میشوند که این سرکوبها و کشتارها نه تنها نتیجه نداده بلکه نتیجه عکس داده است.»
در همین حال غلامحسین محسنی اژه ای، دادستان کل کشور روز سه شنبه، یک روز پس از تظاهرات روز ۱۶ آذرماه ، از پایان آنچه «خویشتنداری دستگاه قضایی و نیروهای انتظامی و امنیتی » نامید، خبر داد. و تهدید کرد که از امروز به بعد این اغماض صورت نخواهد گرفت.
این هشدار در حالی داده شده که پیش از این نیز مقامات قضایی و امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی ایران، مشابه چنین هشدارهایی را به معترضان به نتایج انتخابات ریاست جمهوری داده بودند، با این همه طی ماههای گذشته، معترضان از هر فرصتی برای آمدن به خیابانها استفاده کردهاند.