مناظره و جدل بین نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا تبدیل به امر کاملاً مرسوم و به عبارت دیگر حتی بخشی از فرآیند مبارزات انتخاباتی شده است. باور عمومی بر این است که معمولا دو نامزدی نهایی که توسط دو حزب دمکرات و جمهوری‌خواه انتخاب می‌شوند، در مراحل پایانی مبارزه‌های انتخاباتی در چند جلسه با یکدیگر به بحث و گفت‌وگوی رو در رو می‌پردازند تا طرفداران خود را مجاب کنند که بهترین نامزد برای هدایت کشور هستند.
معمولا مناظره تبلیغاتی در دو مرحله انجام می‌شود. در مرحله اول موقعی است که تعداد نامزدها متعدد است و انتخابات مراحل اولیه خود را می‌گذراند. افراد گوناگونی از احزاب و گرایش‌های مختلف در رقابت شرکت دارند و ممکن است از یک حزب بیش از یک داوطلب حضور داشته باشد. هدف از این رقابت تثبیت داوطلب برای احراز نمایندگی از جانب حزب است. در این مرحله هر یک از دو حزب عمده جلسات مناظره و جدل خود را مستقلاً اجرا می‌کند.
در انتخابات سال جاری شاهد رقابت بین چندین داوطلب از طرف حزب جمهوری‌خواه بودیم. مثلاً بسیاری از سناتور‌ها و یا فرمانداران ایالات مختلف از هر دو حزب در جریان رقابت‌های اولیه شرکت کردند ولی کم‌کم در جریان مناظره‌های تبلیغاتی متوجه شدند که اقبال عمومی متوجه آنان نیست و لذا از دور رقابت‌ها کنار کشیدند. در نهایت دو نامزدی دمکرات (سندرز و کلینتون) با سه نامزدی جمهوری‌خواه (کیسیک، کروز و ترامپ) باقی ماندند که فقط یک نفر از طرف حزبشان انتخاب و به عنوان نامزدی نهایی برای رقابت با نامزدی حزب مقابل انتخاب شد. از این نقطه به بعد کار مناظره وارد مرحله دوم می‌شود.
هدف از رقابت‌ها در مرحله اول و کاربرد مناظره‌های گروهی کسب حمایت رای دهندگان در مرحله ماقبل نهایی بود. هر داوطلب می‌خواست به مردم رای‌دهنده نشان بدهد که بهترین و شایسته‌ترین فرد برای انتخابات آینده ریاست جمهوری است و در عین حال می‌خواست به حزب خود نیز این پیام را بدهد که چون شایستگی‌هایش مورد تایید مردم است بنا بر این اقبال او در انتخابات بلند تر و امکان اینکه حزب او برنده انتخابات بعدی باشد بیشتر است. در عین حال هم هر حزب می‌خواست قویترین نامزد را که بیشترین میزان حمایت مردمی را دارد انتخاب و به عنوان نامزدی حزب معرفی کند. در حقیقت پس از اینکه تعداد نامزدها به یک نفر محدود شد مرحله دوم رقابت‌ها آغاز و با شروع این رقابت نقش و ماهیت . هدف مناظره و جدل انتخاباتی نیز تغییر کرده و تخصصی‌تر می‌شود، هرچند که ممکن است در برخی موارد سوالاتی از مرحله اول و به صورت تکراری پرسیده شود.
سازماندهی مناظره
معمولا مناظره‌های انتخاباتی در آمریکا توسط یک کمیسیون مشترک دو حزبی سازماندهی و تاریخ‌های مناظره مشخص می‌شود. این کمیسیون همچنین مکان مناظره را مشخص می‌کند که معمولا یک دانشگاه یا موسسه آموزش عالی است. در چند دهه اخیر مرسوم بوده که سه مناظره بین دو نامزدی ریاست جمهوری و یک مناظره بین دو نامزدی معاونت ریاست جمهوری انجام می‌شود.
مثلاً برای انتخابات فعلی مناظره‌ها به شرح زیر سازماندهی شده‌اند:
- مناظره نخست، ۲۶ سپتامبر در دانشگاه هوفسترا - نیویورک
- مناظره دوم، ۹ اکتبر در دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس
- مناظره سوم، اکتبر در دانشگاه نوادا، لاس وگاس
- مناظره بین دو نامزدی معاونت ریاست جمهوری نیز در روز ۴ اکتبر در دانشگاه لانگ وود، ویرجینیا تعیین شده است.
مجری مناظره
قابل تصور است که بین دانشگاه‌ها برای میهمان‌داری مناظره رقابت‌هایی رخ می‌دهد. با توجه به نقش بسیار گسترده وسایل ارتباط جمعی و بخصوص رادیو و تلویزیون در آمریکا پس از دانشگاه‌ها رقابتی هم بین رسانه‌های برجسته ملی برای اجرای مناظره‌ها وجود دارد. علاوه بر خود کانال ارتباطی (رادیو یا تلویزیون) بین مجری‌های مختلف برنامه‌ها نیز برای میانجیگری و اجرای مناظره رقابت وجود دارد. نهایتا کمیسیون دو حزبی در این مورد به توافق می‌رسد و افراد را انتخاب می‌کند. معمولا قویترین مجریان رادیو/ تلویزیون برای اینکار انتخاب می‌شوند. برای نمونه مجریان مناظره‌های امسال به ترتیب زیر انتخاب شده‌اند:
۱- لستر هولت مجری برنامه اخبار شب تلویزیون اِن بی سی
۲- مارتا راداتس خبرنگار برجسته شبکه ای بی سی و آندرسن کوپر از سی ان ان
۳- کریس والاس ازتلویزیون فاکس نیوز
مناظره دو نامزدی معاونت را اِلِن کیجانو از شبکه سی بی اس ان اجرا می‌کند.
فرم مناظره - شکل و فرم مناظره‌ها ممکن است با هم تفاوت داشته باشد. مثلاً اولین مناظره امسال بین کلینتون و ترامپ به نوعی تنظیم شده که میانجی وقت را به بخش‌های ۱۵ دقیقه‌ای تقسیم می‌کند و در هر بخش یکی از ۶ سوالی که از یک هفته پیش اعلام شده از کاندیدا‌ها پرسیده می‌شود. آن نامزد فقط ۲ دقیقه وقت دارد به سوال پاسخ دهد ولی اگر زمان کوتاه‌تری مصرف کند می‌تواند مازاد آنرا برای پاسخ‌های بعدی استفاده کند. بعد کاندیدا‌ها به سوالاتی که آن دیگری در طی جواب مطرح کرده می‌پردازند و مجری سعی می‌کند موازنه وقت را در نظر بگیرد تا بحث‌ها عمقی‌تر و مرتبط به سوال باقی بماند.
مناظره دوم بیشتر جنبه سوال و جواب عمومی دارد و نیمی از سوالات مستقیماً توسط حاضران درجلسه و نیمی دیگر توسط مجری مطرح می‌شود. زمان به بخش‌های دو دقیقه‌ای تقسیم می‌شود و مجری یک دقیقه وقت دارد تا گفت‌وگو را اداره و به سوال بعدی متصل کند.
شکل و فرم اجرای مناظره سوم امسال مشابه مناظره اول خواهد بود. البته به نظر می‌رسد این تصمیم به دلیل جایگاه اجتماعی و موضع‌گیری سیاسی دو شبکه اِن بی سی و فاکس نیوز گرفته شده باشد که هریک در قطبی کاملاً متضاد و مخالف با دیگری قرار دارند.
هدف از مناظره چیست؟
قبل از هر چیز باید توجه داشت که هدف اصلی برنامه‌های مناظره و مجادله عمدتاً جذب آرای مواج افرادی است که تا دوماه قبل از انتخابات هنوز تصمیم نهایی خود را نگرفته و به اصطلاح مردد هستند. آنهایی که عضو یکی از دو حزب دمکرات یا جمهوری‌خواه هستند بعید است که به نامزدی طرف دیگر رای بدهند و احتمالاً در فاصله دو ماه قبل از انتخابات تصمیم خود را گرفته‌اند. البته این امکان نیز وجود دارد که فرد عضو یک حزب باشد ولی به نامزدی آن حزب رای ندهد. در همین انتخابات فعلی افرادی مانند تد کروز تا روز ۲۳ سپتامبر صبر کرد تا حمایت خود را از نامزدی هم حزبی خود دونالد ترامپ اعلام کند. مورد دیگر پرزیدنت جورج بوش (پدر) که جمهوری‌خواه ولی مخالف ترامپ هستند. جورج بوش اعلام کرده که به ترامپ رای نخواهد داد. بد یهی است نظر چنین افرادی با تماشای یک مناظره تغییر نخواهد کرد و محاسبات دیگری موجب شکل گیری آن می‌شود. اما توجه به مناظره‌ها می‌تواند نظر یک رای دهنده عادی یا یک رای دهنده غیر وابسته به حزب و یا رای دهنده جوانی که برای اولین بار در انتخابات شرکت می‌کند را عوض کند. شکل می‌دهند. شبکه‌های بزرگ خبری در کنار جلسات مناظره گروه‌هایی را و از طریق سوالات گوناگون که آنها هم به طور زنده پخش می‌شود چگونگی تاثیرپذیری و تغییر نظر شرکت کنندگان را به صورت مستقیم ارزیابی و پخش می‌کنند.
مناظره‌های تاریخی
مناظره نامزدها در عصر ما تا حد صد در دصد محصول کار وسایل ارتباط جمعی است و معمولا خبرنگاران آن را اداره و به طرح سوال از نامزدها می‌پردازند؛ اما بیش از یکصد و پنجاه سال پیش چنین نبود. درانتخابات سنای آمریکا در سال ۱۸۵۸ مناظره بین آبراهام لینکُلن و سناتور استیفن داگلاس کاملا رو در رو و بدون مجری صورت گرفت. یکی از دو نامزد مناظره را با یک سخنرانی یک‌ساعته آغازکرد، سپس نامزدی دیگر به مدت یک ساعت سخنرانی خود را ارائه و سپس به مدت نیم ساعت پاسخ سخنران اول را داد. بعد از او نوبت به سخنران اول رسید که پاسخ سخنران دوم را بدهد. در سال ۱۸۶۰ لینکُلن نامزدی جمهوریخواهان و داگلاس نامزدی دمکرات‌های شمال شد برای ریاست جمهوری شدند ولی رقابت آن دو به مناظره نکشید چرا که در مناظره شش سال قبل (در انتخابات سنا) مواضع خود را روشن کرده بودند.
از مهمترین مناظره‌های انتخاباتی میتوان به مورد جان اف کندی(دمکرات) و ریچارد نیکسون که پیشتر معاون ایزنهاور بود (جمهوری‌خواه) اشاره کرد. این اولین مناظره ای است که در سطح ملی و از طریق برنامه تلویزیونی از استودیوهای چندین تلویزیون پخش مستقیم شد و گروهی از خبر نگاران مناظره را اداره و میانجیگری می‌کردند. این دونفر چهار مناظره داشتند و اتفاقا اولین مناظره کندی- نیکسون هم در روز ۲۶ سپتامبر (روزی که هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ مناظره دارند) انجام شد. کندی ۴۳ ساله، جوانی خوش سیما و مسلط و خونسرد بود و در برنامه تلویزیونی خوش درخشید و گفته می‌شود نیکسون حالتی عصبی داشت و عرق می‌ریخت و همین امر تصویری منفی از او در بینندگان ایجاد کرد؛ در حالیکه کسانی که همین برنامه را از طریق رادیو شنیده بودند به ریچارد نیکسون گرایش داشتند و تحت تاثیر جان کندی قرار نگرفته بودند.
طبیعی است در عصر ما با گسترش تکنولوژی و دنیای مجازی شبکه‌های اینترنتی مانند فیس بوک و توئیتر شیوه‌های تاثیر گذاری بر مخاطبین تغییرات کمیتی و کیفیتی ویژه ای داشته باشد و نامزدها نیز به جز مناظره و جدل از هر وسیله ای برای تحت تاثیر قرار دادن رای دهندگان استفاده کنند.
