استاد علوم سیاسی در دانشگاه کارولینای شرقی
یادداشتی از جلیل روشندل: در بخش‌های قبلی به مواردی از رقابت و منازعه بین چین و سایر کشورها اشاره شد. در این بخش به گزینه‌های بالقوه و بالفعل آمریکا و ایران در قبال چین می‌پردازیم.
پس از بررسی قراردادهای چین با سایر کشورها و رابطه با کشورهای آمریکای لاتین، جلیل روشندل در سومین بخش به رابطه آمریکا و چین از دیدگاه رقابت‌های اقتصادی، سیاسی و فناوری پرداخته است.
در بخش دوم از سلسله‌یادداشت «سودای چینی»، در حاشیه امضای توافقنامه ایران و چین، به اهداف چین در منطقه کارائیب نگاه می‌کنیم و خواننده می‌تواند با مقایسه شرایط، خود نتیجه‌گیری کند.
در حاشیهٔ مباحث مربوط به سند همکاری‌های ۲۵ ساله چین و ایران، جلیل روشندل در بخش اول از این مجموعه مقاله، کلیات انواع توافقنامه‌ها بین چین و دیگر کشورها را بررسی کرده است.
یادداشتی از جلیل روشندل: آنچه شرایط فعلی را در هر حالتی علیه ایران رقم زده است، قرار گرفتن تحریم‌های آمریکا در ذیل بندی است که ایران را در فهرست کشورهای تروریست قرار می‌دهد.
یادداشتی از جلیل روشندل: ریشه‌های منازعه قره‌باغ را باید در دو رویداد تاریخی جست؛ فروپاشی امپراتوری تزاری همزمان با استیلای حکومت شورایی در روسیه، و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی.
یادداشتی از جلیل روشندل: عادی‌سازی روابط امارات متحده عربی با اسرائیل نتیجه ترس مشترکی بود که بین مجموعه کشورهای عربی و اسرائیل از یکسو، و ایران از سوی دیگر به وجود آمده است.
آیا رابرت اوبراین خواهد توانست آرام و بدون هیاهو کار مشاوره امنیتی کاخ سفید را با کیفیت خوب انجام دهد و یا این‌که فقط مهره‌ای خواهد بود برای آنکه دیدگاهی کلی ولی خنثی به دونالد ترامپ ارائه دهد و با او تا پایان دور اول ریاست جمهوری‌اش باقی بماند؟
اعلام برکناری جان بولتون، سومین مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در شرایطی صورت گرفت که اختلافات متعددی در مورد اداره بهینه موضوعات تنش‌زای بین‌المللی در داخل دولت دونالد ترامپ مورد بحث ناظران و محافل سیاستگذاری ایالات متحده است.
در دو بخش ابتدایی این نوشتار، سیاست خارجی از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۵۷ تا پاییز ۱۳۶۰ و پس از آن دوره ۱۶ ساله حضور علی‌اکبر ولایتی در سمت وزیر خارجه مورد بررسی قرار گرفت. بخش پایانی این نوشتار بر تغییرات در پارادایم سیاست خارجی جمهوری اسلامی تمرکز دارد.
ورود علی‌اکبر ولایتی به مهم‌ترین دستگاه سیاست خارجی رابطه‌ای با میزان دانش یا تجربه سیاسی او نداشت. در عین حال، او از آغاز فاقد طرح و یا فلسفه خاصی بود که بتوان آن را به مثابه تغییر در پارادایم سیاست خارجی پذیرفت.
در آستانه انقلاب ایران، جهان هنوز ماهیتی دوقطبی داشت که خود برخاسته از چند دهه جنگ سرد بین ابرقدرت‌ها بود. در چنین فضایی شعار «نه شرقی نه غربی، جمهوری اسلامی ایران» مطرح و کم‌کم به صورت یک فلسفه سیاسی و تغییر ماهوی در پارادایم روابط خارجی ایران قبل از انقلاب ظاهر شد.
روابط آمریکا و روسیه بخصوص در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در ابعاد مهم بین‌المللی و داخلی حائز اهمیت است. این مقاله ضمن اشاره به برخی رویدادهای سال ۲۰۱۸ کوشیده است بیشتر به محتوای تحولات بپردازد و از ارائه تقویم وقایع خودداری کند.
سال ۲۰۱۸ سال ویژه‌ای بود. تجربه جهان و جهانیان با رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، که دومین سال کاری خود را شروع می‌کرد کاملاً با سال‌های قبل و رؤسای‌جمهور دیگر تفاوت داشت. دونالد ترامپ استراتژی و تاکتیک جدیدی را وارد عرصه روابط بین‌الملل کرد که تا قبل از آن آزمون نشده بود.
امروز نزدیک به ربع قرن از سال‌های ریاست جمهوری جورج بوش و چهل سال از تشکیل جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد. اما هر قدر که زمان بیشتر می‌گذرد یافتن راه حلی برای اختلافات ایران و آمریکا مشکل‌تر و مشکل‌تر به نظر می‌رسد.
جلیل روشندل: به نظر می‌رسد خروج آمریکا پس از اعلام رای دیوان دادگستری لاهه بدون تاثیرات حقوقی نباشد و دیوان، آمریکا را همچنان نسبت به رای صادره مسئول بداند. اما تاثیرات سیاسی و امنیتی خروج ایالات متحده از پیمان مودت می‌تواند درازمدت باشد و ابعاد وسیع‌تری پیدا کند.
زمان کوتاهی به اجلاس عمومی سازمان ملل، و تشکیل جلسه ویژه شورای امنیت، باقی مانده است. اهمیت اجلاس امسال همزمانی آن با تشنج موجود بین ایران و آمریکا بر سر طیفی از مسائل است که به دنبال خروج آمریکا از برجام شروع شد.
در بخش اول به روابط اتحاد شوروی و ایالات متحده از میانه جنگ دوم جهانی تا فروپاشی شوروی در ۱۹۹۱ پرداختیم. بخش فعلی ابعاد دیگری از نوسانات رابطه آمریکا با فدراسیون روسیه را مورد بررسی قرار می‌دهد.
ملاقات سران دو کشور متخاصم با یکدیگر امر بی‌سابقه‌ای نیست و حتی می‌توان گفت کاملاً به شخص رئیس‌جمهور بستگی دارد که در مورد شیوه رفتار و گفتار مناسب در ملاقات‌ها و گفت‌وگو با سران خارجی تصمیم بگیرد، ولی انتقادی که بر ترامپ وارد می‌شود نادیده گرفتن گزارش‌های مدیران امنیتی در تأیید مداخله روس‌ها در انتخابات است.
در حالی‌که قرار است دور تازه تحریم‌های آمریکا علیه ایران ۱۳ مرداد و یا زودتر از آن اعلام و آغاز شود، جنگ بی‌امان لفظی بین رهبران ایران و آمریکا ادامه دارد. طیفی از پیشنهادها و تهدید‌ها از دو طرف مطرح شده که در تاریخ روابط دو کشور بی‌سابقه است.
بیشتر
