سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به تازهترین انتقادهای ترکیه در رابطه با آنچه «دامن زدن به احتلافات قومی و مذهبی» از طرف تهران در منطقه عنوان شده، این گفتهها را رد کردهاست.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، ۲۹ مهر ماه در واکنش به گفتههای معاون نخستوزیر ترکیه، گفته «فرقهگرایی، قومیتگرایی و دامن زدن به اختلافات مذهبی در سیاستهای اصولی منطقهای و بینالمللی جمهوری اسلامی ایران هیچ جایگاهی نداشته و ندارد».
نعمان قورتولموش، معاون نخستوزیر ترکیه، دو روز پیش از این ایران را متهم کرده بود که به اختلافات مذهبی و قومی و «فرقهگرایی در صحنه سیاسی عراق» دامن میزند.
این گفتهها در ادامه سخنان و انتقادهای اخیر مقامهای ترکیه است که البته بهطور عمده به گروههای شیعه مورد حمایت ایران در عراق اشاره داشتهاند.
در ۲۲ مهر ماه وزیر خارجه ترکیه، در حالیکه در کنفرانسی مشترک با همتای سعودی خود حضور داشت گفت آنکارا مایل نیست مردم موصل مجبور به انتخاب بین شبهنظامیان شیعه، یا شبهنظامیان گروه موسوم به حکومت اسلامی شوند.
در آن دیدار وزیر خارجه عربستان مستقیما از ایران نام برده و خواستار عدم حضور شبهنظامیان مرتبط با تهران در نبردهای موصل شده بود.
چندی پس از آن نیز عملیات بازپسگیری موصل آغاز شد. نخستوزیر عراق میگوید «تنها ارتش و پلیس» در روند نفوذ به داخل شهر شرکت خواهند کرد.
مقام دیگری که به موضوع شبهنظامیان شیعه اشاره کرده، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه است. اردوغان با بیان آنچه «مسئولیت تاریخی» ترکیه در قبال عراق و لزوم حمایت از «سنیها» و «ترکمنها» نامیده، گفته «قرار است ۳۰ هزار شبهنظامی شیعه بیایند. آنها باید در مقابل چیزی که با آن مواجه میشوند آماده باشند».
بهرام قاسمی در واکنش به سخنان معاون نخستوزیر ترکیه، میگوید نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورها «معنوی» است و « برآمده از حسن نیت توام با احترام به حفظ استقلال و تمامیت ارضی همسایگان، که درک آن نباید برای برخی ناظران سخت باشد».
ایران و ترکیه در شماری از کشورهای منطقه از حامیان اصلی در روند نبردها به شمار میروند؛ تهران در سوریه از رئیسجمهوری آن کشور و یا در یمن از شورشیان حمایت میکند. دولت مرکزی بغداد و شماری از شبهنظامیان شیعه آن کشور نیز از حمایت جمهوری اسلامی برخوردار هستند.
در مقابل کشورهایی مانند ترکیه و عربستان نیز از طرفهای مقابل حمایت میکنند؛ برای نمونه در سوریه که ترکیه یکی از مهمترین حامیان شماری از شورشیان است و در ائتلاف علیه «حکومت اسلامی» نیز شرکت دارد. عربستان نیز در سوریه حامی شماری از شورشیان به شمار میرود، در یمن نیز ائتلافی که تشکیل داده به شورشیان حوثی حمله میکنند. عراق نیز صحنه دیگری از حضور ایران، ترکیه و عربستان سعودی برآورد میشود. هر سه کشور تاکید کردهاند قصد آنها فرقهگرایی یا ایجاد تنشهای قومی و مذهبی نیست.