محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین ایران، با اشاره به اینکه پس از انتخاب حسن روحانی در مقام ریاست جمهوری، فضای دانشگاه‌ها «کمی بهتر» شده، افزود: «توقع همه ما این است که در دانشگاه‌ها شاهد فضای بهتر و بازتری باشیم.»
آقای خاتمی در دیدار اعضای انجمن اسلامی دانشگاه تهران و علوم پزشکی، با تاکید بر «توقع‌ها» درباره «فضای بهتر و بازتر» در دانشگاه‌ها گفت که «دانشگاه و دانشجویی که نتواند نقد کند مرده است.»
او می‌گوید: «البته نباید همه چیز را از آقای روحانی خواست، بلکه دیگر مسؤولان هم باید این شجاعت را داشته باشند و بدانند به اعتبار شعارهایی که آقای رئیس‌جمهور دادند و انتخاب شدند، آنها مسئول شده‌اند.»
براساس گزارش روز یکشنبه، پنجم مهر ماه، در وب سایت محمد خاتمی، او همچنین با اشاره به محدودیت «بسیار» برای فعالیت سیاسی اصلاح‌طلبان، ابراز امیدواری کرد که با «باز شدن» فضای سیاسی در ایام انتخابات، مجلسی «کارآمد»، «سالم» و «همسو» با دولت روی کار آید.
آقای خاتمی همچنین تاکید کرد که دولت حسن روحانی «خیلی تحت فشار و مورد هجوم» است اما رئیس دولت «روی شعار‌هایش مانده و کوتاه نیامده است.»
پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی، برخی از تشکل‌های دانشجویی و شخصیت‌های سیاسی خواستار پایان دادن به فضای «امنیتی» در دانشگاه‌ها شده‌اند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، نیز پیش از این بار‌ها در جمع دانشجویان از تلاش دولت خود برای «فاصله گرفتن» دانشگاه‌ها از فضای امنیتی سخن گفته بود.
فعالیت‌های سیاسی دانشجویان یکی از دلایل استیضاح و برکناری رضا فرجی دانا، وزیر سابق علوم، در مرداد ماه سال گذشته بود.
درهمین حال علی مطهری، نماینده تهران در مجلس، گفته بود که عده‌ای از نمایندگان مجلس از «باز شدن فضای آزادی بیان در دانشگاه‌ها و از بین رفتن فضای امنیتی در دانشگاه‌ها می‌ترسند.»
آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی در مواردی از مسئولان وزارت علوم خواسته است که مانع فعالیت جریان‌های سیاسی در دانشگاه‌ها شوند.
در دوران هشت ساله ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، گزارش‌های بسیاری از اخراج دانشجویان یا بازنشستگی اجباری اساتید به اتهام فعالیت‌های سیاسی منتشر شد.
شمار زیادی از دانشجویان نیز در جریان اعتراض‌ها به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ بازداشت شدند و تعدادی از آنها از جمله بهاره هدایت، فعال دانشجویی، همچنان در زندان به سر می‌برند.
ده‌ها استاد از دانشگاه‌های معتبر دنیا در نامه‌ای سرگشاده به رئیس جمهوری و رئیس قوه قضاییه ایران خواستار پایان دادن به زندان این فعال دانشجویی شده‌اند.
«دولت در تنگنای فوق العاده‌ای است»
آقای خاتمی در بخش دیگری از سخنان خود از «تخریب» دولت حسن روحانی در «تریبون‌ها و صداوسیما» ابراز «تاسف» کرد و گفت که «دولت در تنگنای فوق‌العاده‌ای است.»
او با اشاره به مذاکرات اتمی و دو راه جنگ و مذاکره، افزود: «آقایانی که می‌خواهند بجنگند آیا توان آن را دارند و آیا هیچ وقت هیچ جنگی برای غالب و مغلوب به نتیجه مطلوب رسیده است؟»
آقای خاتمی تاکید کرد: «از روز بعد از توافق، برخی کسانی که مصرف بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار و رشد منفی بالای ۵ درصدی و اشتغال صفر و تورم ۴۵ درصدی را دیدند و دم بر نیاوردند آمده‌اند مچ دولت را می‌گیرند که چرا ارزانی نشده است مگر آن تورم ۴۵ درصدی می‌تواند یک شبه صفر شود؟»
پیش از این نیز برخی از چهره‌های سیاسی از آنچه سکوت اصولگرایان در مقابل اقدامات دولت محمود احمدی‌نژاد می‌نامند، انتقاد کرده‌اند.
از جمله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، عصر روز دوشنبه، دوم شهریور، گفته بود کسانی که محمود احمدی‌نژاد را «تا حد تقدس بالا می‌بردند، پاسخ بدهند که چگونه به خود اجازه دادند تا چنین انحرافی در انقلاب اسلامی ایجاد شود.»
آقای هاشمی رفسنجانی در خردادماه نیز تاکید کرده بود که روحانیت در معرفی و حمایت محمود احمدی‌نژاد «مقصر» است و هنوز هم «خیلی‌هایشان» دست از حمایت از او برنداشته‌اند.
