کاخ سفید آمریکا میگوید رئیسجمهوری آن کشور در تماس تلفنی با شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، گفته دولت او به سیاست «چین واحد» احترام میگذارد. گفتوگوی تلفنی دونالد ترامپ و رئیسجمهوری تایوان به یکی از چالشهای عمده در روابط واشینگتن و پکن تبدیل شده بود.
↯برای دریافت تازهترین خبرها و گزارشها به تلگــــرام رادیو فردا بپیوندید
کاخ سفید آمریکا در بیانیهای که ۲۲ بهمن ماه (به وقت ایران) منتشر شده، اعلام کرد دونالد ترامپ در این گفتوگوی تلفنی «با درخواست رئیسجمهوری شی [جینپینک]»، با حفظ سیاست «چین واحد»، «موافقت کردهاست».
شبکه دولتی چین، سیسیتیوی، نیز در خبری که اندکی پس از این بیانیه منتشر کرده، گفته رئیسجمهوری چین «از گفتههای ترامپ در مورد تعهد دولت آمریکا به چین واحد استقبال کرده و تاکید کرده است که اصل چین یکپارچه، بنیاد سیاسی روابط چین و آمریکا است».
این گفتوگوی تلفنی، نخستین تماس تلفنی میان ۴۵مین رئیسجمهوری ایالات متحده، و رئیس جمهوری خلق چین است. به گفته کاخ سفید، رهبران دو اقتصاد بزرگ جهان از دیگری برای دیدار از کشور خود دعوت به عمل آوردهاند.
یک روز پیش از این تماس تلفنی، آقای ترامپ در نامهای به آقای شی، سال نوی چینی را تبریک گفته و «از همکاری برای توسعه روابط ساختاری» با پکن «برای تامین منافع هر دو کشور ایالات متحده و چین، استقبال کرده بود».
گزارشها حاکیست طی هفتههای گذشته و بهویژه پس از گفتوگوی خبرساز رئیسجمهوری آمریکا و نخستوزیر استرالیا، رهبران چین از تعجیل در برقراری تماس تلفنی با ترامپ خودداری میکردند.
اما به نظر میرسد ارسال نامه سبب شده تا مقدمات این گفتوگوی تلفنی نیز فراهم شود.
آقای ترامپ، چه در زمان رقابتهای انتخاباتی، و چه پس از پیروزی در انتخابات ایالات متحده، چندین بار از سیاستهای پولی، بازرگانی و یا رویکرد پکن در قبال موضوع کره شمالی، انتقاد کرده بود.
او از یک سو سفیری برای چین انتخاب کردهاست که با شی جینپینگ آشنایی قبلی و -بنا بر گزارشها- روابط دوستانه دارد، از سوی دیگر یکی از اقتصاددانهای عمده منتقد چین را برای هدایت شورای «تجارت ملی» برگزیدهاست.
با این همه شاید یکی از مهمترین چالشهای هفتههای اخیر مربوط، به گفتوگوی تلفنی ترامپ، در زمانی که هنوز رئیسجمهوری منتخب بود، و خانم سای اینگوان، رئیسجمهوری تایوان باز میگردد.
چین تحت هیچ شرایطی استقلال تایوان را به رسمیت نمیشناسد و میگوید این سرزمین از مناطق مغولستان داخلی و تبت تا هنگکنگ و تایوان، «یک سرزمین واحد است». تایوان که در پی جنگ داخلی میان مائوئیستها و نیروهای «جمهوری چین» و در نهایت پناهجستن رئیس «جمهوری چین» و صدها هزار تن از افسران و سربازان، اعلام موجودیت کرده، کشور-جزیرهای با سازوکار سیاسی مستقلی از چین است. تایوان در عین حال کشوری صاحب مطبوعات آزاد، سازوکار قضایی مستقل و سیستم انتخاباتی چندحزبیست.
دونالد ترامپ در ۲۱ آذر ماه در مصاحبهای، اعلام کرد دولتش ممکن است از سیاست «چین واحد»، در صورت همکارینکردن پکن در مسائل مورد نظر او، پیروی نکند.
این مصاحبه واکنشهای بسیاری را برانگیخت. در خود چین دولت به این موضوع اعتراض کرد. رسانههای دولتی آن کشور اما لحن تندتری در پیش گرفتند و برای نمونه از امکان «فروش اسلحه به دشمنان آمریکا» سخن گفتند.
پس از آنکه روابط آمریکا و چین عادی شد، ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۷۲، در «اطلاعیه مشترک چین و آمریکا» که به اطلاعیه شانگهای موسوم است، سیاست «چین واحد» یا «تنها یک دولت چین» را پذیرفت؛ هرچند با نسخه ارائهشده از سوی پکن هم موافقت نمیکند. در هر صورت در پی آن، ایالات متحده عملا تایوان (جمهوری چین) را به عنوان «کشوری مستقل» به رسمیت نمیشناسد. بسیاری دیگر کشورهای جهان نیز سفارتخانههای خود در تایوان را به دفاتری تغییر دادهاند که عملا همان کار سفارتخانه را انجام میدهند.