هفده سازمان حقوق بشری و دانشجويی با انتشار بيانيهای تفضيلی به بررسی وضعيت دانشجويان و اساتيد دانشگاهها در ايران پرداخته و نگرانی عميق خود را از وضعيت به گفته آنها نگران کننده علمی در جمهوری اسلامی ايران اعلام کردهاند.
اين ۱۷ سازمان در بيانيه خود به نقض آزادی بيان، آزادی تشکل و گردهمآيی در محوطههای دانشجويی و محروميت از تحصيل اعتراض کرده و آن را رويههای نهادينه شده برای مقامهای دولتی ناميدهاند.
عباس حکيمزاده، دبير سياسی سابق دفتر تحکيم وحدت و از فعالان دانشجويی در گفتوگو با راديو فردا درباره انگيزه صدور اين بيانيه میگويد:« اين بيانيه بعد از فراخوان دفتر تحکيم وحدت به سازمان ادوار تحکيم وحدت صادر شد.
در آن فراخوان از گروهها و سازمانها و افراد مختلف خواسته شده بود به ياری دانشجويانی که در زندان هستند و از تحصيل محروم میشوند و به شدت تحت فشار هستند بشتابند و ياد آنها را زنده کنند و به حاکميت ايران فشار بياورند تا از ميزان فشار حاکميت بر دانشجويان کم شود. اين بيانيه در پی آن فراخوان صادر شده و سازمانهای حقوق بشری که در ارتباط با ايران فعاليت میکنند اين نامه را تهيه و امضا کردهاند و به اين فراخوان دفتر تحکيم وحدت پاسخ دادهاند.»
بنياد عبدالرحمن برومند، عفو بين الملل، عرصه سوم، ماده ی ۱۹، جامعه بين المللی بهاييان، کميته گزارشگران حقوق بشر، موسسه مطالعات حقوق بشر قاهره، دانشجويان سبز حامی دموکراسی برای ايران – جنوب کاليفرنيا مجموعه فعالان حقوق بشر در ايران، ديده بان حقوق بشر، کمپين بين المللی حقوق بشر در ايران، فدراسيون بين المللی جامعه های حقوق بشر، مرکز اسناد حقوق بشر ايران، جامعه دفاع از حقوق بشر در ايران، جمعيت مبارزه با تبعيض تحصيلی، انجمن دانشجويان دموکراسیخواه دانشگاه جورج واشينگتن و اتحاد برای ايران، ۱۷ سازمانی بوده اند که اين بيانيه را امضا کرده اند.
عباس حکيمزاده درباره نکاتی که در اين بيانيه به آنها اشاره شده میگويد:« از جمله به حق تحصيل که هماکنون به طور مرتب درايران درحال نقض شدن است، اشاره شده. که حقی بديهی است که هم در اعلاميه جهانی حقوق بشر آمده که ايران به عنوان يک ميثاقنامه بينالمللی ان را امضا کرده و هم در قانون اساسی ايران است. اما دانشجويانی که از مشی و رويهای که مد نظر حاکميت است، پيروی نمیکنند، از اين حق محروم میشوند. به مساله تبعيض جنسيتی و ظلم مضاعفی که به دختران دانشجو میشود، اشاره شده. به اخراج و بازنشسته کردن اجباری اساتيد باسابقه اشاره شده و همچنين به دانشجويان زندانی اشاره شده که اکنون تعداد زيادی دانشجو در داخل زندان هستند با حکمهای طويلالمدت و احکامی مثل تبعيد و مواردی از اين دست روبهرو هستند.»
همزمان با اعلام نتايج اوليه کنکور کارشناسی ارشد دانشگاههای دولتی، مشخص شد بسياری از فعالان دانشجويی به دليل آنچه نقص در پروندهشان خوانده شده، ستارهدار شده و از تحصيل محروم شدهاند. در روزهای اخير گزارشهای زيادی از محروميتهای دانشجويان در آزمون کارشناسی ارشد از سوی منابع دانشجويی منتشر شده است.
دفتر تحکيم وحدت با صدور بيانيهای نسبت به ستارهدار کردن تعدادی از دانشجويان و محروميت آنها از تحصيل در مقطع کارشناسی ارشد اعتراض کرده بود.
عباس حکيمزاده درباره احکام جديد صادر شده برای دانشجويان در مقطع کارشناسی ارشد میگويد:« اين اتفاق مثل سالهای پيش تقريبا به يک رويه تبديل شده. گرچه پيش از انتخابات سال ۸۸ و پس از آن مساله ستارهدار شدن دانشجويان تکذيب میشد و سعی میشد با توجيهات ديگری در رسانههای دولتی واز طرف مقامهای دولتی مطرح شود. اما درحال حاضر آنقدر در اين راه پيش رفتهاند که هيچ ابايی ندارند که به صورت علنی ستارهدار شدن دانشجويان را اعلام کنند و خود وزارت علوم براياجرای سياستهای محدودکنندهای مثل اخراج يا ستارهدار کردن دانشجويان يا تفکيک جنسيتی پيشقدم شود. من فکر میکنم وزير علوم که بايد متولی امر آموزش فراگير در ايران باشد، خود به صراحت اعلام میکند افرادی که به لحاظ ايدئولوژيک با جمهوری اسلامی هماهنگ نيستند، جايگاهی در داخل دانشگاه ندارند. نتيجه اين سياستها موج جديد و گستردهای از ستارهدار کردن دانشجويان است که واکنش همه فعالان دانشجويی و حقوق بشری را هم برانگيخته است.»
در بيانيه ۱۷ سازمان حقوق بشری و دانشجويی همچنين آمده است که واحدهای اطلاعاتی و شبه نظامی در ايران از جمله نيروی شبه نظامی بسيج، حضور فعالی در مراکز دانشگاهی دارند و در برخوردهای خشونتآميز با دانشجويان مشارکت میکنند. از جمله به حملات مکرر به گردهمآيیهای مسالمتآميز دانشجويان و خوابگاهها که جراحات جدی و مرگ چند دانشجو را در پی داشته اشاره شده است.
اين ۱۷ سازمان در بيانيه خود به نقض آزادی بيان، آزادی تشکل و گردهمآيی در محوطههای دانشجويی و محروميت از تحصيل اعتراض کرده و آن را رويههای نهادينه شده برای مقامهای دولتی ناميدهاند.
عباس حکيمزاده، دبير سياسی سابق دفتر تحکيم وحدت و از فعالان دانشجويی در گفتوگو با راديو فردا درباره انگيزه صدور اين بيانيه میگويد:« اين بيانيه بعد از فراخوان دفتر تحکيم وحدت به سازمان ادوار تحکيم وحدت صادر شد.
در آن فراخوان از گروهها و سازمانها و افراد مختلف خواسته شده بود به ياری دانشجويانی که در زندان هستند و از تحصيل محروم میشوند و به شدت تحت فشار هستند بشتابند و ياد آنها را زنده کنند و به حاکميت ايران فشار بياورند تا از ميزان فشار حاکميت بر دانشجويان کم شود. اين بيانيه در پی آن فراخوان صادر شده و سازمانهای حقوق بشری که در ارتباط با ايران فعاليت میکنند اين نامه را تهيه و امضا کردهاند و به اين فراخوان دفتر تحکيم وحدت پاسخ دادهاند.»
بنياد عبدالرحمن برومند، عفو بين الملل، عرصه سوم، ماده ی ۱۹، جامعه بين المللی بهاييان، کميته گزارشگران حقوق بشر، موسسه مطالعات حقوق بشر قاهره، دانشجويان سبز حامی دموکراسی برای ايران – جنوب کاليفرنيا مجموعه فعالان حقوق بشر در ايران، ديده بان حقوق بشر، کمپين بين المللی حقوق بشر در ايران، فدراسيون بين المللی جامعه های حقوق بشر، مرکز اسناد حقوق بشر ايران، جامعه دفاع از حقوق بشر در ايران، جمعيت مبارزه با تبعيض تحصيلی، انجمن دانشجويان دموکراسیخواه دانشگاه جورج واشينگتن و اتحاد برای ايران، ۱۷ سازمانی بوده اند که اين بيانيه را امضا کرده اند.
عباس حکيمزاده درباره نکاتی که در اين بيانيه به آنها اشاره شده میگويد:« از جمله به حق تحصيل که هماکنون به طور مرتب درايران درحال نقض شدن است، اشاره شده. که حقی بديهی است که هم در اعلاميه جهانی حقوق بشر آمده که ايران به عنوان يک ميثاقنامه بينالمللی ان را امضا کرده و هم در قانون اساسی ايران است. اما دانشجويانی که از مشی و رويهای که مد نظر حاکميت است، پيروی نمیکنند، از اين حق محروم میشوند. به مساله تبعيض جنسيتی و ظلم مضاعفی که به دختران دانشجو میشود، اشاره شده. به اخراج و بازنشسته کردن اجباری اساتيد باسابقه اشاره شده و همچنين به دانشجويان زندانی اشاره شده که اکنون تعداد زيادی دانشجو در داخل زندان هستند با حکمهای طويلالمدت و احکامی مثل تبعيد و مواردی از اين دست روبهرو هستند.»
همزمان با اعلام نتايج اوليه کنکور کارشناسی ارشد دانشگاههای دولتی، مشخص شد بسياری از فعالان دانشجويی به دليل آنچه نقص در پروندهشان خوانده شده، ستارهدار شده و از تحصيل محروم شدهاند. در روزهای اخير گزارشهای زيادی از محروميتهای دانشجويان در آزمون کارشناسی ارشد از سوی منابع دانشجويی منتشر شده است.
دفتر تحکيم وحدت با صدور بيانيهای نسبت به ستارهدار کردن تعدادی از دانشجويان و محروميت آنها از تحصيل در مقطع کارشناسی ارشد اعتراض کرده بود.
عباس حکيمزاده درباره احکام جديد صادر شده برای دانشجويان در مقطع کارشناسی ارشد میگويد:« اين اتفاق مثل سالهای پيش تقريبا به يک رويه تبديل شده. گرچه پيش از انتخابات سال ۸۸ و پس از آن مساله ستارهدار شدن دانشجويان تکذيب میشد و سعی میشد با توجيهات ديگری در رسانههای دولتی واز طرف مقامهای دولتی مطرح شود. اما درحال حاضر آنقدر در اين راه پيش رفتهاند که هيچ ابايی ندارند که به صورت علنی ستارهدار شدن دانشجويان را اعلام کنند و خود وزارت علوم براياجرای سياستهای محدودکنندهای مثل اخراج يا ستارهدار کردن دانشجويان يا تفکيک جنسيتی پيشقدم شود. من فکر میکنم وزير علوم که بايد متولی امر آموزش فراگير در ايران باشد، خود به صراحت اعلام میکند افرادی که به لحاظ ايدئولوژيک با جمهوری اسلامی هماهنگ نيستند، جايگاهی در داخل دانشگاه ندارند. نتيجه اين سياستها موج جديد و گستردهای از ستارهدار کردن دانشجويان است که واکنش همه فعالان دانشجويی و حقوق بشری را هم برانگيخته است.»
در بيانيه ۱۷ سازمان حقوق بشری و دانشجويی همچنين آمده است که واحدهای اطلاعاتی و شبه نظامی در ايران از جمله نيروی شبه نظامی بسيج، حضور فعالی در مراکز دانشگاهی دارند و در برخوردهای خشونتآميز با دانشجويان مشارکت میکنند. از جمله به حملات مکرر به گردهمآيیهای مسالمتآميز دانشجويان و خوابگاهها که جراحات جدی و مرگ چند دانشجو را در پی داشته اشاره شده است.