بالاترین، مشهورترین سایت نوع «وب ۲» یعنی نوع مشارکتی به زبان فارسی، که محلی برای به اشتراک گذاشتن خبر، گزارش، وبلاگ و بحث درباره آنهاست، چند ماهی است تصمیم به محدود کردن انتشار لینک‌هایی گرفته که از سوی گروهی جزو مطالب توهین‌آمیز علیه مذهب و باورهای دینی به شمار می‌آیند.
این تصمیم مدیران سایت «بالاترین» موجب اعتراض عده‌ای از کاربران این سایت شده که این اعتراض‌ها سرانجام به بسته شدن حساب‌های بیش از ۲۰۰ نفر از کاربران این سایت منجر شد.
این کشمکش مجازی روایت‌های مختلفی دارد.
بازار داغ مذهبی ها
مهدی یحیی‌نژاد، مؤسس سایت بالاترین به دویچه‌وله در این مورد می‌گوید: «پیشنهاد ما دقیقاً این بود که چون صفحه اول بالاخره فضای عمومی است، کنترل روی آن مقداری بیشتر باشد و ما مطالبی را که واقعاً حساسیت‌برانگیز است و بخشی از جامعه آنها را توهین‌آمیز میبیند برداریم، این باعث میشود کاربری که برای اولینبار به اینترنت میآید و صفحه بالاترین را باز میکند، یکباره دو تا لینکی که دارد به خدا و پیغمبر فحش می‌دهد، نبیند و بگذارد برود. ما در همین حد میخواستیم صفحه اول را کنترل کنیم.»
وی می‌افزاید: «منتها واقعیتش این بود که این کاربرها با گروههایی که درست کرده‌اند، یک مونوپولی روی لینک‌هایی که به صفحه اول میرسید داشتند و کاملاً در مقابل تیم «بالاترین»، در این زمینه، قرار گرفتند و در چند هفته گذشته سعی کردند با تمام قدرتشان سیستم «بالاترین» را مختل کنند.»
در همین حال حدود ۷۰ نفر از کاربران بالاترین در نامه‌ای (ایمیلی) که به دست رادیوفردا نیز رسیده با انتقاد از تصمیم مدیر بالاترین می‌نویسند: «روز یکشنبه ۲۸ آذرماه سال جاری، شماری نزدیک به ۲۰۰ کاربر که عمدتاً از میان فعال‌ترین‌های بالاترین بودند به همراه تعداد زیادی از لینک‌های ارسالی آنها بصورت ناباورانه‌ای حذف گردیدند. روند حذف گستردهٔ کاربران به نوعی خبر از یک پاک‌سازی عقیدتی گسترده در بالاترین می‌داد، آن چنان که مدیریت بالاترین نیز در قالب نظراتشان ذیل برخی لینک‌ها بدان معترف گشتند. غالب حذف‌ها در ساعات اولیه بامداد همان روز انجام پذیرفتند و آمار حذف‌شدگان نشان از آن داشت که لیستی از پیش تعیین شده در دستور کار قرار گرفته بود، آنچنان که برخی از کاربران تصفیه شده، نه تنها در حوادث آنروزها دخیل نبودند، بلکه بنا به دلایل شخصی، هفته‌ها بود که در وب‌سایت بالاترین کوچکترین فعالیتی نیز نداشتند.»
در این نامه همچنین آماده‌است: «بخشی از کاربران معترض نسبت این اقدام، نه تنها خود طرفدار اینگونه لینک‌های بحث‌برانگیز نبوده‌اند، بلکه در مواردی خود نیز در مقام منتقد آن نوشته‌ها ظاهر می‌شدند، اما دخالت و عدم بی‌طرفی تیم هدایت‌کنندهٔ بالاترین را غیرسازنده دانسته و نسبت به عواقب مخرب آن هشدار داده‌بودند.»
مونوپولی واقعی در دنیای مجازی
انتقاد از «وجود انحصارطلبی» یا مونوپولی در این سایت فقط به ماجرای لینک‌های ضدمذهبی محدود نمی‌شود. در ماه‌های گذشته برخی از بلاگرها از «وجود لابی یا لابی‌هایی» در بالاترین نام برده‌اند.
در سایت خودنویس، کاربری در انتقاد از سیستم بالاترین می‌نویسد: «مشکل در یک لابی بسیار قوی و متحد با تعداد بسیار زیادی کاربر از یک جریان خاص از اصلاح‌طلبان حکومتی است که طرز فکری جز خود را برنمی‌تابد و به محض مشاهده مطلبی در مخالفت با موسوی، کروبی، رهنورد و سایر معبودانش به نحوی بسیار حساب شده و هماهنگ، به منفی‌باران لینک مورد نظر و حذف اتوماتیک آن اقدام می‌کنند.»
سايت بالاترين شباهت زيادی با سايت معروف آمريکايی «ديگ» (Digg) دارد و تقریبا بر اساس آن راه اندازی شده است. در اواسط تابستان برخی از سایت‌های خبری مانند هافینگتون پست (۱)نوشتند که گروهی به نام دیگ پتریوتز (وطن‌پرستان دیگ) که از گروه‌های محافظه‌کار است در یک اقدام جمعی لینک‌های مخالفان خود، از جمله لیبرال‌ها و مترقی‌ها را حذف کرده و از صفحه اول بیرون رانده‌است.
داستان بالاترین و دیگ نشان می دهد روابط در دنیای مجازی تقریبا به موازات روابط در دنیای واقعی شکل می گیرد. در هر دو دنیا، گروه ها برای منافع خود وارد عمل می شوند، برای کالا یا عقیده خود دنبال بازار می گردند. برخی «داغ» می شوند و برخی «دیلیت».
(۱) http://www.huffingtonpost.com/2010/08/06/digg-censorship-uncovered_n_673063.html
این تصمیم مدیران سایت «بالاترین» موجب اعتراض عده‌ای از کاربران این سایت شده که این اعتراض‌ها سرانجام به بسته شدن حساب‌های بیش از ۲۰۰ نفر از کاربران این سایت منجر شد.
این کشمکش مجازی روایت‌های مختلفی دارد.
بازار داغ مذهبی ها
مهدی یحیی‌نژاد، مؤسس سایت بالاترین به دویچه‌وله در این مورد می‌گوید: «پیشنهاد ما دقیقاً این بود که چون صفحه اول بالاخره فضای عمومی است، کنترل روی آن مقداری بیشتر باشد و ما مطالبی را که واقعاً حساسیت‌برانگیز است و بخشی از جامعه آنها را توهین‌آمیز میبیند برداریم، این باعث میشود کاربری که برای اولینبار به اینترنت میآید و صفحه بالاترین را باز میکند، یکباره دو تا لینکی که دارد به خدا و پیغمبر فحش می‌دهد، نبیند و بگذارد برود. ما در همین حد میخواستیم صفحه اول را کنترل کنیم.»
وی می‌افزاید: «منتها واقعیتش این بود که این کاربرها با گروههایی که درست کرده‌اند، یک مونوپولی روی لینک‌هایی که به صفحه اول میرسید داشتند و کاملاً در مقابل تیم «بالاترین»، در این زمینه، قرار گرفتند و در چند هفته گذشته سعی کردند با تمام قدرتشان سیستم «بالاترین» را مختل کنند.»
در همین حال حدود ۷۰ نفر از کاربران بالاترین در نامه‌ای (ایمیلی) که به دست رادیوفردا نیز رسیده با انتقاد از تصمیم مدیر بالاترین می‌نویسند: «روز یکشنبه ۲۸ آذرماه سال جاری، شماری نزدیک به ۲۰۰ کاربر که عمدتاً از میان فعال‌ترین‌های بالاترین بودند به همراه تعداد زیادی از لینک‌های ارسالی آنها بصورت ناباورانه‌ای حذف گردیدند. روند حذف گستردهٔ کاربران به نوعی خبر از یک پاک‌سازی عقیدتی گسترده در بالاترین می‌داد، آن چنان که مدیریت بالاترین نیز در قالب نظراتشان ذیل برخی لینک‌ها بدان معترف گشتند. غالب حذف‌ها در ساعات اولیه بامداد همان روز انجام پذیرفتند و آمار حذف‌شدگان نشان از آن داشت که لیستی از پیش تعیین شده در دستور کار قرار گرفته بود، آنچنان که برخی از کاربران تصفیه شده، نه تنها در حوادث آنروزها دخیل نبودند، بلکه بنا به دلایل شخصی، هفته‌ها بود که در وب‌سایت بالاترین کوچکترین فعالیتی نیز نداشتند.»
در این نامه همچنین آماده‌است: «بخشی از کاربران معترض نسبت این اقدام، نه تنها خود طرفدار اینگونه لینک‌های بحث‌برانگیز نبوده‌اند، بلکه در مواردی خود نیز در مقام منتقد آن نوشته‌ها ظاهر می‌شدند، اما دخالت و عدم بی‌طرفی تیم هدایت‌کنندهٔ بالاترین را غیرسازنده دانسته و نسبت به عواقب مخرب آن هشدار داده‌بودند.»
مونوپولی واقعی در دنیای مجازی
انتقاد از «وجود انحصارطلبی» یا مونوپولی در این سایت فقط به ماجرای لینک‌های ضدمذهبی محدود نمی‌شود. در ماه‌های گذشته برخی از بلاگرها از «وجود لابی یا لابی‌هایی» در بالاترین نام برده‌اند.
در سایت خودنویس، کاربری در انتقاد از سیستم بالاترین می‌نویسد: «مشکل در یک لابی بسیار قوی و متحد با تعداد بسیار زیادی کاربر از یک جریان خاص از اصلاح‌طلبان حکومتی است که طرز فکری جز خود را برنمی‌تابد و به محض مشاهده مطلبی در مخالفت با موسوی، کروبی، رهنورد و سایر معبودانش به نحوی بسیار حساب شده و هماهنگ، به منفی‌باران لینک مورد نظر و حذف اتوماتیک آن اقدام می‌کنند.»
سايت بالاترين شباهت زيادی با سايت معروف آمريکايی «ديگ» (Digg) دارد و تقریبا بر اساس آن راه اندازی شده است. در اواسط تابستان برخی از سایت‌های خبری مانند هافینگتون پست (۱)نوشتند که گروهی به نام دیگ پتریوتز (وطن‌پرستان دیگ) که از گروه‌های محافظه‌کار است در یک اقدام جمعی لینک‌های مخالفان خود، از جمله لیبرال‌ها و مترقی‌ها را حذف کرده و از صفحه اول بیرون رانده‌است.
داستان بالاترین و دیگ نشان می دهد روابط در دنیای مجازی تقریبا به موازات روابط در دنیای واقعی شکل می گیرد. در هر دو دنیا، گروه ها برای منافع خود وارد عمل می شوند، برای کالا یا عقیده خود دنبال بازار می گردند. برخی «داغ» می شوند و برخی «دیلیت».
(۱) http://www.huffingtonpost.com/2010/08/06/digg-censorship-uncovered_n_673063.html
