مجله معتبر و پرتيراژ آلمانی‌زبان اشپيگل شماره ويژه خود را، که در روزهای اخير منتشر شد، در ۱۵۰ صفحه با عنوان «پارس، ابرقدرت باستانی، دولت خدایی» به ايران اختصاص داده و پس از ارائه گزارشی تحليلی ـ توصيفی از تاريخ ايران ابعاد گوناگون زيست اجتماعی، فرهنگی و سياسی جامعه ايرانی را از منظر متخصصان و روزنامه‌نويسان برجسته بررسی می‌کند.
هفته‌نامه پرتيراژ اشپيگل از بانفوذترين، تأثيرگذارترين و معتبرترين نشريات آلمان و اروپا است و بر افکار عمومی و ديگر رسانه‌های آلمان تأثيری گسترده دارد.
نخستين مقاله ويژه‌نامه اشپيگل به فرهنگ، هنر و تاريخ ايران باستان و تاثير ايران پيش از اسلام بر ايران کنونی اختصاص يافته است.
اين مقاله با عنوان «عظمت و توهم» با اشاره به فصل‌هایی از تاريخ ايران چون يکی از نخستين ابرقدرت‌ها و تمدن‌های بزرگ جهان باستان، به برخی از عناصر فرهنگ ايرانی چون افتخار به عظمت از دست رفته پرداخته و می‌کوشد تا تاکيد ايرانيان معاصر را بر هويت ايرانی خود،و يا تصويری که از اين هويت در ذهن دارند، با گوشه هائی از تاريخ ايران باستان، تحولات فرهنگی و سياسی، شعر فارسی، مذهب شيعه و انقلاب اسلامی و ... توضيح دهد.
مصاحبه با آقای «برت فراگنر»،يکی از معتبرترين ايران شناسان جهان، پرفسور بازنشسته دانشگاه بامبرگ آلمان و رئيس بخش ايران در آکادمی علوم اتريش با عنوان «پيشگام تمدن»، از بحث‌انگيزترين متونی است که در ويژه‌نامه اشپيگل در باره ايران منتشر شده است.
فراگنر که در جهان ايران شناسی به شجاعت فکری و نقد مفاهيم کليشه ای شهره است،در اين مصاحبه با اشاره به پيوند فرهنگ ايرانی با فرهنگ اقوام هند و اروپائی در دوران باستان،بر آن است که جهان نگری دوبنی و تقابل مطلق شده خير و شر از ابداعات پارسيان است. فراگنر می‌گويد: «پارسيان بودند که شيطان را خلق کردند.»
پرفسور فراگنر در اين مصاحبه برداشت کليشه‌ای را درباره محتوی حقوق بشری منشور کورش هخامنشی به چالش می‌طلبد و برداشتی را که کورش و ديگر شاهان هخامنشی از جمله داريوش اول را از بنيادگذاران «امپرطوری ايران» و «هويت ايرانی» می‌داند، نقد می‌کند.
از منظر پرفسور فراگنر مفهوم هويت ايرانی و ايران به دوران هخامنشی و اشکانی مطرح نبود،واژه ايران برای نخستين بار به دوران ساسانيان و مفهوم ايران چون واحد جغرافيائی ـ سياسی مستقل نخستين بار به دوران حکومت سلاطين مغول بر ايران مطرح شد.
پرفسور فراگنر در مصاحبه با اشپيگل نظريات بحث‌انگيز و نقادانه‌ای را در باره هويت ايرانی، اسلام و عرفان ايرانی، روند رشد و توسعه زبان دری پس از اسلام، شعر کلاسيک فارسی، انقلاب اسلامی و نسبت سنت و مدرنيته در ايران امروز مطرح می‌کند.
مقالاتی درباره فرهنگ و هنر ايران پيش از اسلام، دين زرتشتی، زندگی کورش و تصوير هاليوودی اين شاه هخامنشی، ساخت و بافت نوشته‌های هرودت، مورخ بزرگ يونانی درباره ايران، رابطه ايرانيان و يهوديان، همراه با ترجمه آلمانی بخشی از اوستا با عنوان «انديشه نيک»، مقاله‌ای درباره نقش ايرانيان در ابداع بازی شطرنج، مقاله‌ای در باره ساسانيان و جنگ‌های ايرانيان و روم از بخش‌های ديگر نخستين فصل ويژه‌نامه اشپيگل درباره ايران است.
بخش دوم ويژه نامه اشپيگل با عنوان «ورود اسلام» جامعه و فرهنگ ايران پس از اسلام را تحليل می‌کند. در اين فصل مقالاتی درباره نقش و سهم ايرانيان در فرهنگ اسلامی، تاريخچه اسماعليه، هنر خطاطی در ايران و آثار شاعران بزرگ ايرانی و از جمله فردوسی، سعدی و حافظ، منتشر شده است.
بخش سوم اين ويژه‌نامه حمله مغول و تأثيرات آن را بر ايران بررسی و فصل چهارم با عنوان «مستقل در هرج و مرج» به تحليل تاريخ سياسی، اجتماعی و فرهنگی ايران از دوران مغول تا برآمدن سلسه پهلوی اختصاص يافته است.
مقاله‌ای با عنوان «نصف جهان» درباره شهر اصفهان، مقاله‌ای درباره قالی ايرانی با عنوان «بهشت گره‌ها» و مقاله‌ای درباره مسئله کردها در ايران از خواندنی‌های اين بخش از ویژه‌نامه اشپیگل است.
بخش چهارم اين ويژه‌نامه با عنوان «کودتاچی و رفرميست»، اصلاحات دوران رضا شاه و شيوه استبدادی حکومت او را تحليل می‌کند. مقاله‌ای درباره مصدق و نهضت ملی شدن نفت و مقاله‌ای درباره پهلوی دوم و سقوط او از متون ديگر اين بخش است.
بخش آخر ويژه‌نامه اشپيگل با عنوان «دولت خدایی» ريشه‌های فرهنگی، دينی، سياسی، اجتماعی و اقتصادی انقلاب اسلامی را تحليل کرده و پس از بررسی تاريخ ايران در سی سال گذشته جنبش اعتراضی پس از انتخابات رياست جمهوری را تبيين می‌کند.
مصاحبه با آقای رضا پهلوی، مقاله‌ای در باره جنبش زنان در ايران، مقاله‌ای درباره اصلاح‌طلبان مذهبی، مقاله‌ای درباره مينياتور ايرانی با عنوان «ليلی زير ذره‌بين»، مصاحبه‌های اشپيگل با خانم شيرين نشاط، فيلمساز موفق ايرانی و فرج سرکوهی از بخش‌های ديگر اين ويژه‌نامه است.
ويژه‌نامه اشپيگل درباره ايران مقاله‌ای را به ايرانيان در تبعيد اختصاص داده و خانم آنته گروس‌بونگارت در اين بخش که با عنوان «۹ در ۱۳ سانتی‌متر وطن» منتشر شده است، موقعيت تبعيد را در قالب پرتره دو تبعيدی و در متن گزارشی توصيفی و تحليلی درباره ايرانيان در تبعيد، تصوير می‌کند.
ويژه نامه مفصل اشپيگل درباره ايران با گزارش سفر خبرنگار ارشد اشپيگل آقای برنارد زند به ايران کنونی پايان می‌گيرد. برنارد زند در گزارش خود تصويری زنده از زندگی اجتماعی، فرهنگی و سياسی ايران در سال‌های اخير به دست می‌دهد.
هفته‌نامه پرتيراژ اشپيگل از بانفوذترين، تأثيرگذارترين و معتبرترين نشريات آلمان و اروپا است و بر افکار عمومی و ديگر رسانه‌های آلمان تأثيری گسترده دارد.
نخستين مقاله ويژه‌نامه اشپيگل به فرهنگ، هنر و تاريخ ايران باستان و تاثير ايران پيش از اسلام بر ايران کنونی اختصاص يافته است.
اين مقاله با عنوان «عظمت و توهم» با اشاره به فصل‌هایی از تاريخ ايران چون يکی از نخستين ابرقدرت‌ها و تمدن‌های بزرگ جهان باستان، به برخی از عناصر فرهنگ ايرانی چون افتخار به عظمت از دست رفته پرداخته و می‌کوشد تا تاکيد ايرانيان معاصر را بر هويت ايرانی خود،و يا تصويری که از اين هويت در ذهن دارند، با گوشه هائی از تاريخ ايران باستان، تحولات فرهنگی و سياسی، شعر فارسی، مذهب شيعه و انقلاب اسلامی و ... توضيح دهد.
مصاحبه با آقای «برت فراگنر»،يکی از معتبرترين ايران شناسان جهان، پرفسور بازنشسته دانشگاه بامبرگ آلمان و رئيس بخش ايران در آکادمی علوم اتريش با عنوان «پيشگام تمدن»، از بحث‌انگيزترين متونی است که در ويژه‌نامه اشپيگل در باره ايران منتشر شده است.
فراگنر که در جهان ايران شناسی به شجاعت فکری و نقد مفاهيم کليشه ای شهره است،در اين مصاحبه با اشاره به پيوند فرهنگ ايرانی با فرهنگ اقوام هند و اروپائی در دوران باستان،بر آن است که جهان نگری دوبنی و تقابل مطلق شده خير و شر از ابداعات پارسيان است. فراگنر می‌گويد: «پارسيان بودند که شيطان را خلق کردند.»
پرفسور فراگنر در اين مصاحبه برداشت کليشه‌ای را درباره محتوی حقوق بشری منشور کورش هخامنشی به چالش می‌طلبد و برداشتی را که کورش و ديگر شاهان هخامنشی از جمله داريوش اول را از بنيادگذاران «امپرطوری ايران» و «هويت ايرانی» می‌داند، نقد می‌کند.
از منظر پرفسور فراگنر مفهوم هويت ايرانی و ايران به دوران هخامنشی و اشکانی مطرح نبود،واژه ايران برای نخستين بار به دوران ساسانيان و مفهوم ايران چون واحد جغرافيائی ـ سياسی مستقل نخستين بار به دوران حکومت سلاطين مغول بر ايران مطرح شد.
پرفسور فراگنر در مصاحبه با اشپيگل نظريات بحث‌انگيز و نقادانه‌ای را در باره هويت ايرانی، اسلام و عرفان ايرانی، روند رشد و توسعه زبان دری پس از اسلام، شعر کلاسيک فارسی، انقلاب اسلامی و نسبت سنت و مدرنيته در ايران امروز مطرح می‌کند.
مقالاتی درباره فرهنگ و هنر ايران پيش از اسلام، دين زرتشتی، زندگی کورش و تصوير هاليوودی اين شاه هخامنشی، ساخت و بافت نوشته‌های هرودت، مورخ بزرگ يونانی درباره ايران، رابطه ايرانيان و يهوديان، همراه با ترجمه آلمانی بخشی از اوستا با عنوان «انديشه نيک»، مقاله‌ای درباره نقش ايرانيان در ابداع بازی شطرنج، مقاله‌ای در باره ساسانيان و جنگ‌های ايرانيان و روم از بخش‌های ديگر نخستين فصل ويژه‌نامه اشپيگل درباره ايران است.
بخش دوم ويژه نامه اشپيگل با عنوان «ورود اسلام» جامعه و فرهنگ ايران پس از اسلام را تحليل می‌کند. در اين فصل مقالاتی درباره نقش و سهم ايرانيان در فرهنگ اسلامی، تاريخچه اسماعليه، هنر خطاطی در ايران و آثار شاعران بزرگ ايرانی و از جمله فردوسی، سعدی و حافظ، منتشر شده است.
بخش سوم اين ويژه‌نامه حمله مغول و تأثيرات آن را بر ايران بررسی و فصل چهارم با عنوان «مستقل در هرج و مرج» به تحليل تاريخ سياسی، اجتماعی و فرهنگی ايران از دوران مغول تا برآمدن سلسه پهلوی اختصاص يافته است.
مقاله‌ای با عنوان «نصف جهان» درباره شهر اصفهان، مقاله‌ای درباره قالی ايرانی با عنوان «بهشت گره‌ها» و مقاله‌ای درباره مسئله کردها در ايران از خواندنی‌های اين بخش از ویژه‌نامه اشپیگل است.
بخش چهارم اين ويژه‌نامه با عنوان «کودتاچی و رفرميست»، اصلاحات دوران رضا شاه و شيوه استبدادی حکومت او را تحليل می‌کند. مقاله‌ای درباره مصدق و نهضت ملی شدن نفت و مقاله‌ای درباره پهلوی دوم و سقوط او از متون ديگر اين بخش است.
بخش آخر ويژه‌نامه اشپيگل با عنوان «دولت خدایی» ريشه‌های فرهنگی، دينی، سياسی، اجتماعی و اقتصادی انقلاب اسلامی را تحليل کرده و پس از بررسی تاريخ ايران در سی سال گذشته جنبش اعتراضی پس از انتخابات رياست جمهوری را تبيين می‌کند.
مصاحبه با آقای رضا پهلوی، مقاله‌ای در باره جنبش زنان در ايران، مقاله‌ای درباره اصلاح‌طلبان مذهبی، مقاله‌ای درباره مينياتور ايرانی با عنوان «ليلی زير ذره‌بين»، مصاحبه‌های اشپيگل با خانم شيرين نشاط، فيلمساز موفق ايرانی و فرج سرکوهی از بخش‌های ديگر اين ويژه‌نامه است.
ويژه‌نامه اشپيگل درباره ايران مقاله‌ای را به ايرانيان در تبعيد اختصاص داده و خانم آنته گروس‌بونگارت در اين بخش که با عنوان «۹ در ۱۳ سانتی‌متر وطن» منتشر شده است، موقعيت تبعيد را در قالب پرتره دو تبعيدی و در متن گزارشی توصيفی و تحليلی درباره ايرانيان در تبعيد، تصوير می‌کند.
ويژه نامه مفصل اشپيگل درباره ايران با گزارش سفر خبرنگار ارشد اشپيگل آقای برنارد زند به ايران کنونی پايان می‌گيرد. برنارد زند در گزارش خود تصويری زنده از زندگی اجتماعی، فرهنگی و سياسی ايران در سال‌های اخير به دست می‌دهد.
