اخیرا يک مطالعه جديد پژوهشگران آمریکایی، اين اصطلاح قديمی را تاييد کرده است که می گويد لذت بیشتری در بخشش است تا در دريافت.
پژوهشگران کشف کرده اند که افراد از خرج کردن پول خود برای ديگران بيشتر لذت مي برند، تا از خرج کردن آن برای خود.
اليزابث دان، يک پروفسور دستيار بخش روانشناسی در دانشگاه بريتيش کلمبيا، واقع در کانادا و نويسنده ارشد مقاله ای علمی که در شماره اين هفته نشريه انگلیسی زبان «ساينس» منتشر شد، رابطه ميان پول خرج کردن و حس شادی را مورد بررسی قرار داده است.
پروفسور دان و همکارانش به اين نتيجه رسيدند که چگونه خرج کردن پول به همان اندازه حائز اهميت است که ميزان درآمد افراد اهميت دارد.
در واقع شرکت کنندگان کم درآمدتر اين تحقيق، که در خرج کردن پول از خود دست و دل بازی بيشتری نشان دادند، به مراتب شادتر از آن دسته بودند که درآمد بالاتری داشند ولی کمتر خرج می کردند.
پروفسور دان در اين رابطه به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی گفت: «به نظر من حيرت انگيز ترين بخش مطالعه اين بود که، دريافت انعام بالا يا پرداخت حقوق اضافی قابل توجه، در حس شادی شرکت کنندگان اين آزمايش چندان تاثيری نداشت. در عوض آنچه که برايشان مهم بود، چگونگی خرج کردن آن پول بود.»
پژوهشگران اجتماعی مدت ها است به اين واقعيت پی برده اند که ميزان پول بيشتر، به خودی خود افراد را شاد نمی کند.
يک تحقيق معروف که در سال های آخر دهه ۱۹۷۰ ميلادی توسط فيليپ بريکمن انجام شد، نشان داد که برندگان لاتاری يا بلیت های بخت آزمايی عموما در زندگی روزمره خود خوشحال تر از افرادی نبودند که در آن تحقيق برنده بخت آزمایی نشدند.
برعکس، برندگان بخت آزمایی در واقع نسبت به افراد ديگر، کمتر از مسائل و رويدادهای معمولی روزانه خوشنود می شدند.
تحقيقات جديدتری که در رابطه با برندگان بخت آزمایی انجام شده است، واکنش های متفاوتی را نشان داده است و افراد ثروتمند تر را شادتر نشان داده است.
- «ما فکر می کنيم خرج کردن پول برای ديگران می تواند ازجمله اين فوايد را در برداشته باشد، که فرد احساس خوبی نسبت به خود پيدا می کند.»
اما خانم دان معتقد است اگر پژوهشگران بيشتر به اين مسئله توجه می کردند که برندگان تحقيق جديد چگونه پول خود را خرج کرده اند، آنگاه شايد راحت تر می توانستند دليل اين تفاوت ها را توضيح دهند.
وی می گوید: «برندگان بخت آزمایی که پول خود را خرج ديگران می کنند، يعنی از پول خود استفاده می کنند و اعضای خانواده خود را به يک سفر واقعا خوب می برند، يا اصولا کارهای مثبتی برای اطرافيانشان انجام می دهند، به مراتب خوشحال تراز آن برندگانی هستند که مثلا می گويند من با پولم اتومبیلی را خواهم خريد که هميشه آرزوی آن را داشته ام.»
اما چرا خرج کردن پول برای ديگران امری شادی آفرين است؟ خانم دان دليل اصلی اين موضوع را نمی داند اما حدس می زند که احتمالا مجموعه ای از عوامل متعدد باعث بروز اين حس می شوند.
خانم دان می افزاید: «ما فکر می کنيم خرج کردن پول برای ديگران می تواند از جمله اين فوايد را در بر داشته باشد، که فرد احساس خوبی نسبت به خود پيدا می کند، ممکن است رابطه اش با کسی که پول را برای او خرج کرده است محکم تر و قوی تر شود و در مقابل چشم اطرافيان سخاوتمندتر و شايسته تر جلوه کند.»
خانم دان می گويد: اين تحقيق نه تنها ابزار مناسبی برای درک روحيه برندگان جوايز بخت آزمایی خواهد بود، بلکه به درک طبعيت حس رضايت و شادی نيز به گونه ای وسيع تر کمک می کند.
خانم دان معقتد است که تحقيقات برای مدت طولانی فقط بر رابطه بين شادی و شرايط مردم ( نظير ميزان درآمد، جنسيت و يا مليت آنها) متمرکز بوده است. اما او فکر می کند توجه به کارهايی که افراد انجام می دهند به مراتب در اين زمينه آموزنده تر است.
این پژوهشگر آمریکایی می گوید: «بهتر است به جای آنکه به سهم مردم در زندگی نگاه کنيم، به نوع فعاليت هايشان توجه کنيم.»
خانم دان معتقد است که نتيجه تحقيق او اميدوارکننده است زيرا ثابت می کند که انسان ها قدرت آن را دارند که علی رغم موقعيت نسبی اقتصادی خود، همچنان خود را شاد کنند.
وی می گويد:« حتی کوچکترين تغييرات در نحوه خرج کردن پولمان می تواند در حس شادی و رضايت ما موثر باشد.»
