کميسيون حقوق بشر دفتر تحکيم وحدت گزارشی تفضيلی درباره بيش از ۲۰۰۰ مورد نقض حقوق دانشجويان از فروردين سال ۱۳۸۸ تا شهريور ۱۳۹۰ تهيه کرده و آن را برای احمد شهيد، گزارشگر ويژه حقوق بشر سازمان ملل فرستاده است.
در اين گزارش به بازداشت دانشجويان، محروميت از تحصيل، موارد احضار به کميته های انضباطی، فشار بر تشکل های دانشجويی، تعطيلی نشريات و موارد ديگر نقض حقوق دانشجويان اشاره شده است.
رادیو فردا در اين باره با عباس حکيم زاده، دبير سابق سياسی دفتر تحکيم وحدت گفت و گو کرده و ابتدا از او پرسيده يکی از مواردی که در اين گزارش به آن اشاره شده، بازداشت دانشجويان بوده است. در اين مدت چند مورد بازداشت دانشجويان گزارش شده است؟
آنچه که در اين گزارش مستند شده است و در اخبار رسانه ها منتشر شده است، در طول دو سال و نيم گذشته شاهد بيش از ۶۰۰ مورد بازداشت بوده ايم که در واقع فقط در حوزه دانشجويی اتفاق افتاده است.
شما هم می دانيد که بازداشت ها از بعد از انتخابات رياست جمهوری- خصوصا رئيس جمهوری دوره دهم- به حالت يک رويه ثابت درآمده است و ما هر روزه شاهد بازداشت دانشجويان هستيم.
در همه موارد هم بعد از بازداشت موقت آنها در بازداشتگاه ها، شاهد محاکمه آنها در دادگاه ها و صدور احکام سنگين برای بازداشت شدگان هستيم.
بسياری از اين احکام سنگين به اجرا در می آيد ونتيجه آن هم اين است که الان تعداد زيادی از فعالين دانشجويی به خاطر احکامی که در دادگاه ها دريافت کرده اند هم اکنون در زندان ها به سر می برند.
بسياری از دانشجويانی که بازداشت نشده اند هم اکنون از تحصيل محروم شده اند، يا اينکه بعضا اخراج شده يا ستاره دار شده اند.
در مورد اين دانشجويان هم يک مقداری توضيح می دهيد؟ و آيا آماری از اين دانشجويان محروم از تحصيل وجود دارد؟
اين گزارش به بيش از ۵۰۰ مورد محروميت از تحصيل دانشجويان اشاره کرده است. ولی شما می دانيد که اين تعداد واقعی دانشجويان محروم از تحصيل خيلی بيشتر از موارد اشاره شده است.
چه تعداد بازداشت ها و چه تعداد محروميت ازتحصيل ها خيلی بيشتر از آمار اشاره شده در اين گزارش است. زيرا تلاش شده است که آمار ارائه شده در اين گزارش و همه مواردی که به آن اشاره شده است، مستند به اخباری باشد که در رسانه ها درج شده است.
اما خوب می دانيد که بسياری از مواردی که اتفاق می افتد در رسانه ها به دلايل مختلف منتشر نمی شود. طبعا اين موارد در اين گزارش ذکر نشده است.
اما می دانيم که مواردی که واقعا اتفاق افتاده است تعدادشان خيلی بيشتر از اين موارد منتشر شده است. خصوصا موضوع محروميت از تحصيل که امروزه در دانشگاه ها خيلی رايج وشايع است.
به خاطر کوچکترين حرکتی برای دانشجويان و برای فعالين دانشجويی به راحتی حکم محروميت از تحصيل صادر می شود.
اين افراد يا از دانشگاه اخراج می شوند و يا اينکه در مقطع فوق ليسانس ويا در مقطع دکترا از ادامه تحصيل محروم می شوند.
اين آمار در سال های اخير بسيار گسترده شده است. خصوصا امسال در زمينه پذيريش دانشجوی دوره دکترا که يک تسويه گسترده صورت گرفت.
در همين راستا دانشجويانی که در کارنامه فعاليت هايشان ، عملکردی بود که مقداری بيم آن می رفت که ممکن است همراهی لازم با سيستم حاکم در آن فعاليت ها نداشته باشند، از ادامه تحصيل در مقطع دکترا محروم شدند.
آقای حکيم زاده، در گزارش کميسيون حقوق بشر دفتر تحکيم وحدت به آقای احمدشهيد از روسای دانشگاه ها اسم برده شده است که توسط دولت انتخاب می شوند و ابزار موثر سرکوب در دانشگاه های کشور هستند. به رئيس دانشگاه اميرکبير و رئيس دانشگاه علامه طباطبايی اشاره شده است. مقداری از اين سرکوب دانشجويان توسط روسای دانشگاهها برايمان توضيح بدهيد لطفا.
يک بخشی از سرکوب ها توسط مسئولين دانشگاه ها انجام می شود. اين روسا منصوب وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند که رئيس اين شورا در واقع رئيس جمهور است.
اما خوب. بسياری از سرکوب ها و بسياری از موارد نقض حقوق دانشجويی از طرف دولت و از طرف وزارت علوم و وزارت اطلاعات و يا ساير نهادهای امنيتی ديگر توصيه نمی شود.
ممکن است آنها دخالت زيادی در اين سرکوب ها نداشته باشند و يا اينکه اصرار زيادی برای اعمال آنها نداشته باشند.
بلکه بسياری از اين سرکوب ها توسط خود مسئولين دانشگاه ها برنامه ريزی و پيگيری می شود.
آنچه که مسلم است اين است که نبايد نقش اين افراد در سرکوب دانشجويان ناديده گرفته شود، چون هميشه آن نهادهايی که وظيفه اعمال اين سرکوب ها را دارند، نقششان ديده می شود و پررنگ است.
اما کسان ديگری که ممکن است حتی از نهادهای امنيتی موثرتر باشند و نقششان حتی در اين سرکوب ها جدی تر باشد، در زير نقاب هايی مثل شخصيت علمی و استادان دانشگاه و امثالهم ممکن است پنهان باشد.
نقش کسانی مثل آقای دکتر رهايی، رئيس دانشگاه علامه اميرکبير، آقای شريعتی ، رئيس دانشگاه علامه ممکن است به روشنی برای ديگران آشکار نباشد.
در سرکوب های دانشجويی ممکن است نقش اين افراد از وزارت اطلاعات و حتی نهادهای امنيتی حتی پررنگ تر باشد.
به جاست که توجه هم افکار عمومی و هم نهادهای حقوق بشری که پيگير اين مسائل هستند، به اين مسئله جلب شود. تا آن پيگيری هايی که دارد انجام می شود، شکل موثرتری به خودش بگيرد.
چقدر اميدواريد که اين گزارشی که به آقای احمد شهيد تقديم شده است، نتيجه ای داشته باشد و وضعيت نقض حقوق دانشجويان در ايران را بهبود ببخشد؟
تنها اميد ما و بقيه فعالان دانشجويی که در داخل کشور و در حال فعاليت هستند، يا فعالين دانشجويی که متاسفانه الان در زندانها به سر می برند مثل خانم بهاره هدايت، ضياء نبوی، مجيد دری، مجيد توکلی و ساير دوستان ديگر به اين است که فشار افکار عمومی بتواند در اين زمينه موثر واقع شود و از شدت نقض حقوق بشر در ايران مقداری بکاهد.
