معماران شهر درسدن آلمان قرار است با کمک يک تکنولوژی جديد، ارگ بم را بازسازی کنند.
ارگ بم که يکی از بزرگ ترين بناهای گلی جهان است، در زلزله سال ۱۳۸۲ به ميزان ۸۰ درصد تخريب شد.
معماران آلمانی می گويند که در صورت فراهم بودن شرايط، پروژه بازسازی ارگ حدود پنج سال طول خواهد کشيد.
هنگامی که در سال ۱۲۰۹ شمسی آقا محمد خان قاجار يکی از رقبای مهم خود يعنی لطفعلی خان زند را تعقيب می کرد، پادشاه زند به عنوان آخرين پناهگاه به ارگ بم گريخت.
البته ديوارهای بلند و خندق عميق ارگ هم نتوانستند لطفعلی خان را از دست آقا محمد خان سنگدل نجات بدهند و او در همان جا دستگير و بعدا در تهران کشته شد.
آن چيزی که امروز ارگ بم ناميده می شود، در حقيقت در آن روزگار خود شهر بم بود. در طول دوره قاجار، کم کم مردم خانه هايشان را از تپه ای که ارگ بر آن واقع بود، به پايين آوردند و شهر بم جديد در قسمت جنوبی ارگ شکل گرفت.
- «همه بخش های ارگ بم قرار نيست بازسازی شود بلکه بخشی از ويرانی های آن نيز عمدا حفظ می شوند تا فاجعه دی ماه ۱۳۸۲ به عنوان بخشی از تاريخ اين بنا باقی بماند.»
بدين ترتيب شهر قديمی که ساخت نخستين بخش های آن به دوره ساسانيان باز می گشت به قلعه ای متروک تبديل شد. مورخان می گويند، احتمالا امن شدن کشور در طول دوره قاجار دليل کوچ ساکنان بم بوده است.
سازمان يونسکو چهار سال پيش ارگ بم را با مساحت تقريبی ۲۰ هکتار که توسط ديواری به ارتفاع شش متر و طول دو کيلومتر محاصره شده، در ليست ميراث فرهنگی جهان قرار داد.
ولی زلزله دی ماه ۱۳۸۲ که جان هزاران نفر از ساکنان بم را گرفت، بخش اعظم اين اثر تاريخی را نيز تخريب کرد. اکنون يک گروه از معماران آلمانی قرار است با کمک کارشناسان ايرانی اين بنا را بازسازی کنند.
استفاده از فناوری جدید
پروفسور وولفرام يگر، يکی از دست اندرکاران اين پروژه به راديو فردا می گويد: ما دو پيشنهاد مطرح کرده ايم: يکی توليد يک نوع خشت است که در آن از الياف درخت خرما استفاده می شود. اين الياف مقاومت خشت را در مقابل زلزله بالا می برد. هدف ديگر ما در راستای مقاوم کردن ديوارهای تخريب نشده است. ما در اين راستا پيشنهاد کرده ايم که از پشم شيشه استفاده شود.
کارشناسان آلمانی در شرايط آزمايشگاهی نشان داده اند که استفاده از اين مواد ديوارهای ارگ را در مقابل زلزله های ۶/۷ ريشتری هم مقاوم می کند. ولی متاسفانه نقشه دقيقی از بنای عظيم ارگ وجود ندارد و از همين رو باز سازی آن کار آسانی نخواهد بود.
وولفرام يگر در اين باره می گويد: در دهه های ۷۰ و ۹۰ ميلادی تعميراتی در ارگ صورت گرفته که از اين تعميرات نقشه ها و اسنادی باقی مانده است. البته کارهای انجام شده دقت کافی را نداشته اند ولی ما در عين حال از مدارک موجود می توانيم به عنوان يک مبنا استفاده کنيم.
اين معمار آلمانی می افزايد: علاوه بر اينها بايد از تصاوير و بخش های تخريب نشده کمک بگيريم تا بتوانيم خرابی ها را تا جايی که ممکن است به شکل اوليه بازسازی کنيم.
به گفته آقای وولفرام، همه بخش های ارگ بم قرار نيست بازسازی شود بلکه بخشی از ويرانی های آن نيز عمدا حفظ می شوند تا فاجعه دی ماه ۱۳۸۲ به عنوان بخشی از تاريخ اين بنا باقی بماند.
