سالهاست كه فوتبال ديگر يك سرگرمى و يا حتى يك ورزش نيست. فوتبال يك پديده چند وجهى است كه با آن مى توان عرصه اجتماع، سياست، ديپلماسى و البته اقتصاد را با تغيير و تحولاتى شگرف رو به رو كرد. صنعتى با ۲۰۰ ميليون شغل مستقيم، چند ده ميليارد دلار گردش مالى و تماشاگران و طرفدارانى ميلياردى، طبيعى است كه مى تواند شاخص هاى كلان اقتصادى را تغيير دهد.
از اين رو شايد شعار «حالا وقتشه» در جام نوزدهم تنها به معناى وقت تماشاى فوتبال نباشد و براى آفريقايى ها، زمان رشد و توسعه اجتماعى و اقتصادى نيز به شمار آيد.
احمد علوى، اقتصاد دان مقيم استكهلم سوئد، با تاييد آثار اقتصادى فوتبال و برگزارى اين رقابت ها بر اقتصاد آفريقاى جنوبى و حتى فراتر از آن اقتصاد منطقه آفريقا چنين مى گويد:
«ترديدى نيست كه برگزار كنندگان اين مسابقات اعم از دولت آفريقاى جنوبى و يا حتى فدراسيون جهانى فوتبال هم نسبت به تاثيرات اقتصادى جام جهانى ناآگاه نيستند و آن را به طور آگاهانه به كار مى گيرند كه تاثير مثبتى را بر اقتصاد محلى و بين المللى بگذارند. ما مى دانيم كه نزديك به ۱۱۰ ميليارد دلار براى ساختن تاسيسات زيربنايى و استاديوم هاى ورزشى صرف شده. قاعدتاً اين ۱۱۰ ميليارد دلار مى بايست داراى اثرات اقتصادى ملموس باشد و الا كسى حاضر نيست كه اين ۱۱۰ ميليارد دلار را سرمايه گذارى كند.»
از اين استاد اقتصادى دانشگاه استكهلم مى پرسم فوتبال و جام جهانى با چه مكانيسمى شاخص هاى اقتصادى ميزبان را تحت تاثير قرار مى دهد؟
«اول از همه بر سطح تقاضاى كل يك كشور تاثير مى گذارد و باعث مى شود كه تقاضا برود بالا. به خاطر اينكه در همين مسابقات نزديك به نيم ميليون توريست به كشور آفريقاى جنوبى مى آيند. اينها مسلماً بر سطح تقاضا اعم از زندگى كردن در آن كشور به مدت يك ماه يا خورد و خوراك نيازمند مى شوند به كالاها و خدمات آن كشور و سطح تقاضا را مى برد بالا. با افزايش سطح تقاضا قاعدتاً مى بايست عرضه هم افزايش پيدا كند براى اينكه آن را بپوشاند. بنابراين اشتغال ايجاد مى شود. توليد ناخالص ملى را هم تحت تاثير قرار مى دهد و بنابراين بر رشد اقتصادى به طور مستقيم تاثير مى گذارد. اين تازه بخش هاى كوتاه مدت جام جهانى است. اما مى دانيم كه قبل از اينكه اين جام جهانى برگزار شود در آنجا يك سرمايه گذارى انبوهى شده كه اينها تازه اثراتش را در بلند مدت نشان خواهد داد در عرصه هاى مختلف مثل بالا بردن رشد اقتصادى و همچنين بهبود مديريت و ساير متغيرهاى اقتصادى.»
رشد اقتصادی به برکت فوتبال
بر اساس پيش بينى هاى صورت گرفته، رشد اقتصادى كشور آفريقاى جنوبى تحت تاثير برگزارى اين مسابقات نيم تا يك در صد افزايش يافته و به نزديك چهار درصد خواهد رسيد.
در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۰ ميلادى نيز رشد اقتصادى اين كشور به ۴.۶ درصد رسيده است كه تا اندازه اى غير منتظره بوده.
شبكه خبرى يورو نيوز پيش بينى كرده است كه بازي هاى جام جهانى آفريقاى جنوبى درآمدى ۵.۵ ميليارد يورويى براى ميزبان به همراه خواهد داشت.
تا اينجاى كار ارزيابى ها از ايجاد ۱۶۰ هزار فرصت شغلى تمام وقت يا نيمه وقت در ارتباط با جام جهانى در اين كشور آفريقايى خبر مى دهد.
پيش بينى مى شود كه كشور آفريقاى جنوبى در طول برگزارى اين مسابقات ميزبان ۵۰۰ هزار جهانگرد بوده كه به طور متوسط ۱۵ روز را در اين كشور مى گذرانند.
ارزيابى ها نشان مى دهد كه فوتبال دوستان خارجى دست كم در طول اقامت خود در آفريقاى جنوبى بيش از پنج هزار دلار هزينه كنند.
گفته مى شود برگزارى جام جهانى ۲۰۱۰ درآمد سرانه هر فرد در اين كشور را بين ۲۵ تا سى دلار افزايش خواهد داد. اما اين مسابقات براى ميزبان دستاوردهاى ديگرى نيز دارد.
احمد علوى درباره آثار و تبعات اقتصادى و حتى اجتماعى ديگر اين مسابقات چنين مى گويد:
«برگزارى اين مسابقات يك سرمايه گذارى بلند مدت و بزرگ تلقى مى شود به خصوص در عرصه بازاريابى. براى كشور آفريقاى جنوبى درآمدهاى مالى اش كه در عرصه سرمايه اجتماعى است باعث مى شود كه جامعه ورزشى آن كشور بزرگتر شود و اين داراى تاثيرات مثبتى است در عرصه روابط اجتماعى، و مى تواند هزينه هاى جرائم و هزينه هاى افت نيروى كار را جبران كند و سرمايه اجتماعى را هم افزايش دهد و مديريت را بالا ببرد. برگزار كردن اين بازي ها این سيگنال را مى دهد كه آيا آفريقاى جنوبى قابليت داشتن روابطی در سطح بالاترى را با جامعه بين المللى دارد يا خير. اگر اين مثبت باشد بايد انتظار داشت كه آن اثرات پايا و پوياى بعدى را هم مشاهده كنيم در آينده.»
آفريقاى جنوبى به عنوان ميزبان جام نوزدهم تنها كشورى نيست كه از اين رويداد فوتبالى سود خواهد برد. ديگر كشورهاى منطقه و به ويژه كشورهاى همسايه آفريقاى جنوبى نيز از برگزارى اين مسابقات بهره مند خواهند شد. آنگولا، بوتسوانا، زامبيا و موزامبيك در پروژه هاى مشترك راهسازى و بهينه سازى خطوط ارتباطى با يكديگر شركت كرده اند تا با وصل كردن راه هاى بين اين كشورها بتوانند گردشگران فوتبالى را به ديدن ديگر جاذبه هاى قاره سياه ترغيب كنند.
البته مخاطراتى نيز بر سر راه برگزار كننده وجود دارد و مهمتر از همه بلا استفاده ماندن تاسيسات و امكانات زيربنايى بعد از اين مسابقات است. اين بلايى است كه كشورهاى كره جنوبى و ژاپن پس از جام جهانى ۲۰۰۲ با آن مواجه شدند و امروز استاديوم ها و اماكن ورزشى ساخته شده براى آن جام جهانى در عمل مورد استفاده چندانى قرار نمى گيرند.
اما احمد علوى مى گويد اين هنر مديريت است كه بتواند از آن امكانات و تاسيسات و دستاوردهاى به جا مانده از جام جهانى استفاده بهينه كند:
«ما نمى توانيم هيچ تضمينى بدهيم كه اين تاثير موقتى كه برگزارى اين بازي ها بر اقتصاد آفريقاى جنوبى دارد به صورت پايدار بماند. اين هنر مديريت آن كشور است كه بتواند از اين اثرات موقت و از اين سرمايه گذارى ها استفاده بلند مدت كند. اگر مديران وسياستمداران آن كشور بتوانند بازاريابى خوبى براى كشورشان كنند و ارتباطات بين المللى شان را بهتر كنند، قطعاً در اين جهانى كه گلوبال و جهانى شده، آفريقاى جنوبى اگر بتواند مرتبه اى از درجه خود بيايد بالا آن موقع است كه توانسته موفق باشد.»
انتظار از جام نوزدهم براى آنكه محركى براى توسعه و رشد اقتصادى آفريقاى جنوبى باشد، انتظارى بيهوده يا دور از دسترس نيست. تا آنجا كه شعار برگزار كنندگان اين رويداد عظيم ورزشى «ورزش براى توسعه» نام گرفته است.
از اين رو شايد شعار «حالا وقتشه» در جام نوزدهم تنها به معناى وقت تماشاى فوتبال نباشد و براى آفريقايى ها، زمان رشد و توسعه اجتماعى و اقتصادى نيز به شمار آيد.
احمد علوى، اقتصاد دان مقيم استكهلم سوئد، با تاييد آثار اقتصادى فوتبال و برگزارى اين رقابت ها بر اقتصاد آفريقاى جنوبى و حتى فراتر از آن اقتصاد منطقه آفريقا چنين مى گويد:
«ترديدى نيست كه برگزار كنندگان اين مسابقات اعم از دولت آفريقاى جنوبى و يا حتى فدراسيون جهانى فوتبال هم نسبت به تاثيرات اقتصادى جام جهانى ناآگاه نيستند و آن را به طور آگاهانه به كار مى گيرند كه تاثير مثبتى را بر اقتصاد محلى و بين المللى بگذارند. ما مى دانيم كه نزديك به ۱۱۰ ميليارد دلار براى ساختن تاسيسات زيربنايى و استاديوم هاى ورزشى صرف شده. قاعدتاً اين ۱۱۰ ميليارد دلار مى بايست داراى اثرات اقتصادى ملموس باشد و الا كسى حاضر نيست كه اين ۱۱۰ ميليارد دلار را سرمايه گذارى كند.»
از اين استاد اقتصادى دانشگاه استكهلم مى پرسم فوتبال و جام جهانى با چه مكانيسمى شاخص هاى اقتصادى ميزبان را تحت تاثير قرار مى دهد؟
«اول از همه بر سطح تقاضاى كل يك كشور تاثير مى گذارد و باعث مى شود كه تقاضا برود بالا. به خاطر اينكه در همين مسابقات نزديك به نيم ميليون توريست به كشور آفريقاى جنوبى مى آيند. اينها مسلماً بر سطح تقاضا اعم از زندگى كردن در آن كشور به مدت يك ماه يا خورد و خوراك نيازمند مى شوند به كالاها و خدمات آن كشور و سطح تقاضا را مى برد بالا. با افزايش سطح تقاضا قاعدتاً مى بايست عرضه هم افزايش پيدا كند براى اينكه آن را بپوشاند. بنابراين اشتغال ايجاد مى شود. توليد ناخالص ملى را هم تحت تاثير قرار مى دهد و بنابراين بر رشد اقتصادى به طور مستقيم تاثير مى گذارد. اين تازه بخش هاى كوتاه مدت جام جهانى است. اما مى دانيم كه قبل از اينكه اين جام جهانى برگزار شود در آنجا يك سرمايه گذارى انبوهى شده كه اينها تازه اثراتش را در بلند مدت نشان خواهد داد در عرصه هاى مختلف مثل بالا بردن رشد اقتصادى و همچنين بهبود مديريت و ساير متغيرهاى اقتصادى.»
رشد اقتصادی به برکت فوتبال
بر اساس پيش بينى هاى صورت گرفته، رشد اقتصادى كشور آفريقاى جنوبى تحت تاثير برگزارى اين مسابقات نيم تا يك در صد افزايش يافته و به نزديك چهار درصد خواهد رسيد.
در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۰ ميلادى نيز رشد اقتصادى اين كشور به ۴.۶ درصد رسيده است كه تا اندازه اى غير منتظره بوده.
شبكه خبرى يورو نيوز پيش بينى كرده است كه بازي هاى جام جهانى آفريقاى جنوبى درآمدى ۵.۵ ميليارد يورويى براى ميزبان به همراه خواهد داشت.
تا اينجاى كار ارزيابى ها از ايجاد ۱۶۰ هزار فرصت شغلى تمام وقت يا نيمه وقت در ارتباط با جام جهانى در اين كشور آفريقايى خبر مى دهد.
پيش بينى مى شود كه كشور آفريقاى جنوبى در طول برگزارى اين مسابقات ميزبان ۵۰۰ هزار جهانگرد بوده كه به طور متوسط ۱۵ روز را در اين كشور مى گذرانند.
ارزيابى ها نشان مى دهد كه فوتبال دوستان خارجى دست كم در طول اقامت خود در آفريقاى جنوبى بيش از پنج هزار دلار هزينه كنند.
گفته مى شود برگزارى جام جهانى ۲۰۱۰ درآمد سرانه هر فرد در اين كشور را بين ۲۵ تا سى دلار افزايش خواهد داد. اما اين مسابقات براى ميزبان دستاوردهاى ديگرى نيز دارد.
احمد علوى درباره آثار و تبعات اقتصادى و حتى اجتماعى ديگر اين مسابقات چنين مى گويد:
«برگزارى اين مسابقات يك سرمايه گذارى بلند مدت و بزرگ تلقى مى شود به خصوص در عرصه بازاريابى. براى كشور آفريقاى جنوبى درآمدهاى مالى اش كه در عرصه سرمايه اجتماعى است باعث مى شود كه جامعه ورزشى آن كشور بزرگتر شود و اين داراى تاثيرات مثبتى است در عرصه روابط اجتماعى، و مى تواند هزينه هاى جرائم و هزينه هاى افت نيروى كار را جبران كند و سرمايه اجتماعى را هم افزايش دهد و مديريت را بالا ببرد. برگزار كردن اين بازي ها این سيگنال را مى دهد كه آيا آفريقاى جنوبى قابليت داشتن روابطی در سطح بالاترى را با جامعه بين المللى دارد يا خير. اگر اين مثبت باشد بايد انتظار داشت كه آن اثرات پايا و پوياى بعدى را هم مشاهده كنيم در آينده.»
آفريقاى جنوبى به عنوان ميزبان جام نوزدهم تنها كشورى نيست كه از اين رويداد فوتبالى سود خواهد برد. ديگر كشورهاى منطقه و به ويژه كشورهاى همسايه آفريقاى جنوبى نيز از برگزارى اين مسابقات بهره مند خواهند شد. آنگولا، بوتسوانا، زامبيا و موزامبيك در پروژه هاى مشترك راهسازى و بهينه سازى خطوط ارتباطى با يكديگر شركت كرده اند تا با وصل كردن راه هاى بين اين كشورها بتوانند گردشگران فوتبالى را به ديدن ديگر جاذبه هاى قاره سياه ترغيب كنند.
البته مخاطراتى نيز بر سر راه برگزار كننده وجود دارد و مهمتر از همه بلا استفاده ماندن تاسيسات و امكانات زيربنايى بعد از اين مسابقات است. اين بلايى است كه كشورهاى كره جنوبى و ژاپن پس از جام جهانى ۲۰۰۲ با آن مواجه شدند و امروز استاديوم ها و اماكن ورزشى ساخته شده براى آن جام جهانى در عمل مورد استفاده چندانى قرار نمى گيرند.
اما احمد علوى مى گويد اين هنر مديريت است كه بتواند از آن امكانات و تاسيسات و دستاوردهاى به جا مانده از جام جهانى استفاده بهينه كند:
«ما نمى توانيم هيچ تضمينى بدهيم كه اين تاثير موقتى كه برگزارى اين بازي ها بر اقتصاد آفريقاى جنوبى دارد به صورت پايدار بماند. اين هنر مديريت آن كشور است كه بتواند از اين اثرات موقت و از اين سرمايه گذارى ها استفاده بلند مدت كند. اگر مديران وسياستمداران آن كشور بتوانند بازاريابى خوبى براى كشورشان كنند و ارتباطات بين المللى شان را بهتر كنند، قطعاً در اين جهانى كه گلوبال و جهانى شده، آفريقاى جنوبى اگر بتواند مرتبه اى از درجه خود بيايد بالا آن موقع است كه توانسته موفق باشد.»
انتظار از جام نوزدهم براى آنكه محركى براى توسعه و رشد اقتصادى آفريقاى جنوبى باشد، انتظارى بيهوده يا دور از دسترس نيست. تا آنجا كه شعار برگزار كنندگان اين رويداد عظيم ورزشى «ورزش براى توسعه» نام گرفته است.
