در نشست دو روزه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی که روز جمعه به پایان رسید، میان کشورهای شرکت کننده درباره نحوه برخورد با برنامه هسته ای ایران اختلاف نظر وجود داشت. این اختلاف نظر در بیانیه پایانی شورا نیز آشکار بود.
در بخشی از بیانیه آمده است که تعدادی از اعضای آژانس بین المللی انرژی اتمی از پاسخگویی ایران به پرسش های آژانس و اقدامات این کشور در راستای شفاف سازی استقبال کردند.
ولی در جایی دیگر گفته شده، برخی دیگر از اعضا ابراز تاسف کردند که همکاری ایران با آژانس نه فعال بلکه واکنشی بوده است.
در حالی که محمد البرادعی، دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش هفته گذشته خود درباره برنامه هسته ای ایران بیشتر از بهبود همکاری های جمهوری اسلامی با آژانس سخن گفته بود، این بار در سخنرانی خود در آغاز نشست دو روزه شورای حکام از ایران خواست تا به قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل گردن نهد و غنی سازی اورانیوم را متوقف کند.
وی همچنین گفت، آژانس قادر نیست اطمینان بدهد که ایران مواد و فعالیت های هسته ای مخفیانه ای دارد یا خیر.
- «اگر حتی ایران در راستای شفاف سازی برنامه هسته ایش همکاری کند ولی فعالیت های هسته ای بحث برانگیز خود را متوقف نخواهد کرد.»
برونو پلو، معاون سابق دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی و رییس انجمن انرژی اتمی سوییس در باره گزارش هفته گذشته البرادعی و سخنان روز پنج شنبه وی به رادیو فردا می گوید: «او تلاش می کند که اوضاع را آرام کند. البته من با ارزیابی وی که می گوید، ایران برنامه اتمی نظامی ندارد، موافق نیستم. در حقیقت باید گفت، در حال حاضر چنین برنامه ای وجود ندارد. چرا که هم آژانس بین المللی انرژی اتمی و هم برخی محافل دیگر در ایران شواهدی را پیدا کرده اند. البته این شواهد برای اثبات نظامی بودن برنامه هسته ای ایران کافی نیستند. به همین دلیل البرادعی بر این باور است که باید به مذاکرات ادامه داد.»
تعدادی از کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در بیانیه پایانی نشست شورای حکام بر ادامه مذاکرات و گفت وگو تاکید کرده اند تا راه حل طولانی مدتی برای مسئله هسته ای ایران یافته شود.
ولی آقای پلو معتقد است که «اگر حتی ایران در راستای شفاف سازی برنامه هسته ایش همکاری کند ولی فعالیت های هسته ای بحث برانگیز خود را متوقف نخواهد کرد.»
به گفته وی، « شاید ایران اطلاعات مربوط به برنامه هسته ایش را به آژانس بدهد ولی من فکر نمی کنم که غنی سازی اورانیوم را متوقف کند. ولی فرض کنیم که ایران همه اطلاعات لازم را هم بدهد و بگوید که چه چیزهایی را از پاکستان و جاهای دیگر تهیه کرده است. بعد چه؟ آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد گفت که ما همه چیز را می دانیم و ایران اجازه دارد به غنی سازی ادامه دهد چون در پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای چنین چیزی پیش بینی شده است.»
رییس انجمن انرژی اتمی سوییس افزود: « آنگاه آمریکایی ها بدون حمایت روسیه و چین چکار می توانند بکنند؟ من فکر می کنم تا انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ در آمریکا و انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۹ در ایران، اتفاقی نخواهد افتاد تا افراد جدید بیایند و راه حل مسالمت آمیزی را پیدا کنند.»
علی اصغر سلطانیه، نماینده جمهوری اسلامی در آژانس بین المللی انرژی اتمی روز جمعه بار دیگر از مخالفت دولت ایران با تعلیق غنی سازی خبر داده و گفته است، هیچ توجیه سیاسی، حقوقی و فنی برای درخواست برای تعلیق غنی سازی وجود ندارد.
وی همچنین هشدار داده است که افزایش تحریم ها بر همکاری ایران با آژانس تاثیر منفی خواهد گذاشت. ولی به نوشته خبرگزاری فرانسه، حتی روسیه و چین هم که تا کنون با افزایش تحریم ها مخالفت کرده اند از ایران خواسته اند تا غنی سازی اورانیوم را آن گونه که در قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل خواسته شده، متوقف کند.
دکتر بهمن آقایی دیبا، کارشناس حقوق بین الملل در واشنگتن بر این باور است در صورتی که جمهوری اسلامی این روند را ادامه دهد، با افزایش فشار از سوی آمریکا و متحدانش روبرو خواهد شد.
وی به رادیو فردا می گوید: حتی اگر اقدامات جمعی در قالب شورای امنیت و یا شورای حکام آژانس بین المللی انرژِی اتمی به نتیجه نرسد، فشارهای دیپلماتیک و تهدیدات نظامی آمریکا و کشورهای متحدش بیشتر خواهد شد.
در پی خودداری ایران از توقف غنی سازی اورانیوم، شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکنون در دو قطعنامه، تحریم هایی را علیه ایران در نظر گرفته است.
آمریکا و برخی از متحدان اروپایی اش اعلام کرده اند که برای تصویب یک قطعنامه جدید و تشدید تحریم ها تلاش خواهند کرد.
