امسال برای نخستين بار در طول تاريخ آمريکا يک زن (سناتور هيلاری کلينتون) و يک مرد (سناتور باراک اوباما) به عنوان دو کانديدای رياست جمهوری از حزب دمکرات در انتخابات آن کشور شرکت کرده اند.
در حالي که مرزهای جنسيت در رابطه با مقام رياست جمهوری در بسياری از کشورهای جهان از بين رفته است، اما در آمريکا تا به حال هيچ زنی به عنوان کانديدای رياست جمهوری در رقابت ها شرکت نکرده بود .
با اينکه جنبش حقوق مدنی دهه ها پيش به تبعيض قانونی در آمريکا خاتمه داد اما مسئله نژاد در آمريکا همچنان موضوعی حساس به شمار می آيد و چشم انداز داشتن يک رییس جمهوری سياه پوست آفريقايی تبار در آن کشور بسيار دور می نمود.
حال سئوال اين است که حضور دو کانديدای زن و سياه پوست در اين رقابت ها چه پيامی را درباره تغيير ديدگاه مردم آمريکا نسبت به جنسيت و نژاد در بر دارد؟
هدر ماهر، خبرنگار راديو اروپای آزاد- راديو آزادی اين موضوع را بررسی می کند که آيا هم اکنون با يک نقطه تحول در تاريخ آمريکا روبرو هستيم يا نه.
کاخ همیشه «سفید»
آمريکا ممکن است به کشوری متشکل از انواع اقوام و نژادهای جهان معروف باشد، اما کاخ سفيد همچنان «سفيد» بوده است.
از زمان رياست جمهوری جرج واشینگتن در سال ۱۷۸۹ تا کنون، تمامی ۴۳ رییس جمهوری آمريکا را مردان سفيد پوست تشکيل داده اند. اما در انتخابات پاييز امسال ممکن است آمريکايي ها اين سنت ديرینه را بشکنند.
حزب جمهوريخواه از پيش تعداد کانديداهای خود را به يک نفر رسانده است. سناتور جان مک کين، کانديدای حزب جمهوريخواه بر اساس استدانداردهای پيشين هم مرد و هم سفيد پوست است.
اما طرفداران حزب دمکرات با هيجان در انتظارند تا ببيند سرانجام کداميک از دو کانديدای باقی مانده، يعنی کلينتون يا اوباما آراء کافی را جهت رقابت با سناتور مک کين در ماه نوامبر کسب خواهد کرد.
انتظار می رود که جواب اين سئوال پس از رقابت های گسترده در ايالات بزرگ تگزاس و اوهايو در روز چهارم مارس روشن شود.
در هر صورت اين رويداد به عنوان يک تغيير رفتارعظيم از سوی مردم آمريکا در تاريخ آن کشور به ثبت خواهد رسيد. اما ريشه اين تغيير رفتار چيست؟
جيمز ماندرل، از برنامه مطالعات جنسيت از دانشگاه برنديس در ايالات ماساچوست می گويد که معتقد است اين مسئله آنقدر به تغيير تفکر مردم مربوط نيست که به تغيير زمان ربط دارد.
وی می گوید: ما اکنون در سياست های آمريکا از لحاظ زمانی به مقطعی رسيده ايم که نياز شديد نسبت به ايجاد تغيير و تحول احساس می شود و اين نياز، افرادی نظير هيلاری کلينتون و باراک اوباما را می طلبد. با توجه به اينکه يکی از اين دو کانديدا در رقابت با يک جمهوریخواه سفيد پوست قرار خواهد گرفت، جالب خواهد بود تا ببينيم رای دهندگان آمريکايی تا چه اندازه می توانند بر تعصبات و تفکرهای پيشين خود غالب شوند.
بدون ترديد هر دو کانديدا حس هيجان و مشارکت جديدی را وارد روند دمکراتيک آمريکا کرده اند. اوباما نخستين آمريکايی آفريقايی تبار نيست که به عنوان کانديدا در رقابت های رياست جمهوری آمريکا شرکت می کند.
طرفداران حزب دمکرات با هيجان در انتظارند تا ببيند سرانجام کداميک از دو کانديدای باقی مانده، يعنی کلينتون يا اوباما آراء کافی را جهت رقابت با سناتور مک کين در ماه نوامبر کسب خواهد کرد. جسی جکسون تا به حال دو بار در مبارزات انتخاباتی آمريکا شرکت کرده است. اما اوباما نخستين آمريکايی سياه پوستی است که واقعا ممکن است در اين انتخابات پيروز شود. تاکنون هيچ زنی نيز به عنوان کانديدا در رقابت ها شرکت نکرده بود.
رای دهندگان مشخص
اوباما و کلينتون هر دو از سوی گروه های رای دهنده مشخصی حمايت می شوند. کلينتون در ميان زنان از حمايت قوی برخوردار است، در حالی که اوباما با حمايت بسياری از سياه پوستان کشور روبروست.
با اين حال آنها همچنان حمايت اقشار ديگر جامعه را نيز کسب کرده اند. کلينتون در ميان گروه های آمريکای لاتين محبوب است و اوباما درميان مردان سفيد پوست.
ماندرل می گويد: اين مسئله نشان می دهد که آمريکايي ها ديدگاه شخصی خود نسبت به زن و اقليت های نژادی در قدرت را به چالش گرفته اند.
وی می گوید: نامزدی هيلاری کلينتون و باراک اوباما در اين انتخابات ما را با دقت و صراحت با پرسش هايی در زمينه جنسيت و نژاد مواجه کرده است. من فکر می کنم امسال سال حساسی است زيرا سئوالی که بلافاصله مطرح می شود اين است که سياست های انتخاب شدن در آمريکا تا چه اندازه به هويت مربوط می شود؟ آيا مردم صرفا به خاطر زن بودن به هيلاری رای می دهند يا نه؟ و همين سئوال را می توان نسبت به اوباما نيز مطرح کرد. بنابر اين من تصور می کنم ما صرفنظر از يافتن جواب اين سئوال ها با اين احتمالات روبرو هستيم.
خانم پائولا مک کلين، مدير مرکز مطالعات قومی، نژادی و جنسيتی در بخش علوم اجتماعی دانشگاه دوک، در جواب به اين سئوال که آيا اوباما با توجه به سياه پوست بودن خود مي تواند در انتخابات عمومی پيروز شود يا نه، گفت: من می خواهم با احتياط اظهار خوشبينی کنم که تغييرات در آمريکا تا حدی بوده است که بسياری از رای دهندگان سفيد پوست يا آمريکای لاتين به يک مرد سياه پوست به عنوان رییس جمهوری کشور رای می دهند. اما نتايج هنوز نامعلوم است.
- «بسياری از مشکلاتی که به خاطر زن بودن برای يک کانديدای رياست جمهوری مطرح می شود به نتايج دراز مدت اجتماعی کردن اين مسئله برای فرهنگی باز می گردد که ديدگاه مشخصی را نسبت به زن دارد و اين مسئله در عرض يک شب عوض نخواهد شد. اما فکر می کنم نامزدی خانم کلينتون، نامزدی زنان ديگر در انتخابات را ساده تر خواهد کرد.»
خانم مک کلين فکر نمی کند که رياست جمهوری اوباما بتواند بلافاصله اختلافات نژادی ميان سياهان و سفيدپوستان را که همچنان در برخی از مناطق آمريکا، بويژه در مناطق دورافتاده جنوبی کشور وجود دارد حل کند.
اما او معتقد است که چنين مسئله ای مي تواند نشانگر يک پیشرفت سمبليک بسيار قوی در جامعه باشد.
وی می گوید: تاثيری که من فکر می کنم چنين انتخابی می تواند بر جامعه داشته باشد اين است که چهره ايالات متحده آمريکا چه در داخل کشور و چه در برابر جهانيان متحول خواهد شد. زيرا فردی به نمايندگی از گروهی که به طور تاريخی در ايالات متحده آمريکا تحت ظلم و ستم واقع شده است، ممکن است به عنوان رییس جمهوری آن کشور برگزيده شود. اين تصوير سمبليک می تواند در راستای انجام يک جستجوی روحی معنوی، به مردم آمريکا کمک کند و بسياری از تعصبات نژادی ما را به مرور از بين ببرد.
جيل گرينلی، يک متخصص در زمينه جنسيت و سياست از دانشگاه کاليفرنيا در رابطه با تعصبات مردم نسبت به يک رییس جمهوری زن و اينکه آيا آمريکا عملا آمادگی پذيرش يک رییس جمهوری زن را دارد يا نه، به سخنگوی فعلی مجلس نمايندگان و دوازده شهردار زنی که از سال ۲۰۰۰ تا کنون
انتخاب شده اند اشاره کرد. گرينلی گفت: آمريکا آمادگی پذيرش يک خانم رییس جمهور را دارد .
اما هيلاری کلينتون عليرغم مقام قبلی خود به عنوان کانديدای حزب دمکرات، مسيری ساده و هموار را پشت سر نگذاشته است.
او بارها مورد انتقادات سخت قرارگرفته است و به داشتن رفتاری بی احساس و خشن، و برعکس در برخی موارد به احساساتی بودن بيش از حد متهم شده است. البته همتای مرد او نيز کرارا مورد انتقادات سخت از سوی رسانه ها قرار گرفته است.
اين حقيقت که رسانه های آمريکايی تا به حال با مبارزات انتخاباتی يک زن با چنين قدرت سياسی که کلينتون از آن برخوردار است مواجه نبوده اند نيز در بعضی موارد عواقب دردناکی را برای خانم کلينتون به دنبال داشته است .
گرينلی می گويد: اما راه برای کانديدای زن بعدی که بخواهند در انتخابات آمريکا شرکت کند به اين دشواری نخواهد بود .
وی می افزاید: من فکر می کنم خانم کلينتون به گونه ای راه را برای کانديدای زن بعدی هموار می کند. بسياری از مشکلاتی که به خاطر زن بودن برای يک کانديدای رياست جمهوری مطرح می شود به نتايج دراز مدت اجتماعی کردن اين مسئله برای فرهنگی باز می گردد که ديدگاه مشخصی را نسبت به زن دارد و اين مسئله درعرض يک شب عوض نخواهد شد. اما من فکر می کنم نامزدی خانم کلينتون، نامزدی زنان ديگر در انتخابات را ساده تر خواهد کرد.
اوباما نيز به نوبه خود راه را برای افراد بعدی هموار می کند. همان گونه که يک ناظر انتخاباتی اظهار داشت، ریيس جمهور شدن اوباما به اين معناست که مادران سياه پوست برای اولين بار در تاريخ آمريکا می توانند به فرزندانشان وعده دهند که آنها نيز ممکن است روزی بتوانند رییس جمهور شوند و آنگاه اين وعده حقيقت خواهد داشت.
