مدیر بخش فروش شرکت هواپیماسازی ایرباس پیشبینی کرده هواپیماهایی که ایران پس از حصول توافق هستهای آنها را سفارش داده است، تحویل خواهند شد ولی انتقال آنها ممکن است دیرتر از زمان برنامهریزی شده صورت بگیرد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، که از منتقدان جدی توافق هستهای ایران و شش قدرت جهانی در تیرماه سال ۱۳۹۴ است روز جمعه گذشته از متحدان اروپایی ایالات متحده خواست تا برای اصلاح «ایرادهای فاجعهبار» برجام کمک کنند یا اینکه واشینگتن از این توافق خارج خواهد شد.
شرکتهای هواپیمایی ایرباس و رقیب آمریکایی آن، بوئینگ، موافقت کردهاند که ۱۸۰ فروند هواپیمای تجاری به ایران بفروشند تا تهران بتواند ناوگان فرسوده خود را بازسازی کند، ولی فروش این هواپیماها منوط به ادامه حمایت ایالات متحده از برجام است چون قطعاتی از این هواپیماها ساخت آمریکا هستند.
جان لی، مدیر بخش فروش ایرباس، روز دوشنبه ۲۵ دیماه به خبرگزاری رویترز گفته است: «به نظرم آن قراردادها اجرایی خواهند شد، ولی ممکن است سر موعد زمانی اتفاق نیفتد».
ایرباس با شرکت هواپیمایی دولتی ایران، ایرانایر، توافق کرده که یکصد فروند هواپیما به این شرکت بفروشد.
آقای لی افزود: «ما ناچاریم که مسئله تأمین مالی (فروش هواپیماها) را حل کنیم؛ آنها (ایرانیها) باید پیش پرداختها را در نظر بگیرند».
ایرانایر تاکنون سه فروند هواپیمای ایرباس و چند فروند دیگر که ساخت شرکت ایتالیایی- فرانسوی «ایتیآر» است را تحویل گرفته است.
بانکداران غربی میگویند که تجارت بیشتر با ایران به خاطر احتیاط مؤسسات مالی غربی متوقف مانده، چرا که آنها نگرانند توافق اتمی با ایران به بنبست برسد.
سفارش ۱۰۰ فروند هواپیما از سوی ایران باعث شد که ایرباس گوی فروش هواپیما را از رقیب خود بوئینگ در سال ۲۰۱۶ برباید. ایرباس در سال ۲۰۱۷ بار دیگر در این زمینه از بوئینگ پیشی گرفت.
ایرباس توانسته که مجوز فروش یکسری از هواپیماها را از وزارت خزانهداری آمریکا دریافت کند که اعتبار آنها اوایل دهه آینده منقضی خواهد شد. این وضعیت بدان معنی است که اگر قرار باشد هواپیماها با تأخیر به ایران تحویل داده شوند، باید مجوزهای صادره که تا سال ۲۰۲۰ اعتبار دارند تمدید شوند.
اگر این مجوزها تمدید نشوند تعداد هواپیماهای تحویلی به ایران کاهش خواهد داشت.
روز ۱۸ دی ماه، اصغر فخریه کاشان، قائممقام وزیر راه و شهرسازی ایران، درباره سرنوشت قراردادهای هواپیمایی در صورت خروج آمریکا از برجام به خبرگزاری ایلنا گفته بود که هر تصمیم جدید دولت آمریکا درباره این قراردادها «عطف به ماسبق نمیشود» و «نمیتواند مجوزهایی را که صادر شده است تحت تأثیر قرار دهد».
مدیر فروش ایرباس که قرار است ماه آینده بازنشسته شود، اشاره کرده که بدون دریافت پیشپرداخت از ایران، این شرکت درباره ساخت هواپیماها برای تهران احتیاط به خرج خواهد داد.
منابع هواپیمایی میگویند که شرکت بوئینگ نیز برای ساخت هواپیماهای سفارشی ایران دست نگه داشته است تا ایران پیش پرداختها را انجام دهد.
آقای لی میگوید: «هواپیماها وقتی در خط تولید قرار میگیرند که شما پیشپرداخت گرفته باشید، لذا ما احتمالاً این روند را آهستهتر از آنچه فکر میکردیم دنبال خواهیم کرد، ولی به نظرم این کار انجام خواهد شد».
شرکت بوئینگ نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیمای تجاری با ایرانایر امضاء کرده و تعهد داده که ۳۰ فروند هواپیما هم به شرکت آسمان بفروشد.