عضو ارشد تيم مذاکره‌کننده هسته‌ای ايران می‌گويد در مسير بازرسی‌های آژانس از ايران، به‌هيچ‌وجه بازرسان به اسناد نظامی و حساس ايران دسترسی نخواهند داشت.
عباس عراقچی در نشست روز يکشنبه چهارم مرداد با اعضای کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس که روز پنج‌شنبه از شبکه خبر تلویزیون دولتی ایران پخش شد گفت: «برنامه جامع اقدام مشترک سند محرمانه‌ای ندارد اما قرارداد امضا شده بين رييس سازمان انرژی اتمی ايران و رييس آژانس بين‌المللی انرژی اتمی تفاهمی محرمانه است».
ظرف يک هفته اخير سناتورها و نمايندگان مجلس آمريکا در نشست‌های پرسش و پاسخ با وزيران دولت باراک اوباما درباره توافق ايران، شديدا از عدم افشای قرارداد ايران و آژانس انتقاد کرده و خواستار دسترسی به محتوای آن شدند.
جان کری، وزير امور خارجه آمريکا، در واکنش‌های خود به اين انتقادها از جمله در نشست روز هفتم مرداد کميته نيروهای مسلح سنا گفت که ما به اصل توافق دسترسی نداريم و تنها در جريان خلاصه آن قرار گرفته‌ايم.
بر اساس «نقشه راه» که روز ۲۳ تيرماه و ساعاتی پيش از اعلام رسمی توافق جامع اتمی ايران با گروه ۵+۱ بين نماينده ايران و مديرکل آژانس امضاء شد، دو طرف در مورد بازرسی از سايت نظامی پارچين به «توافقی مجزا» رسيدند.
بر اساس اين قرارداد، ايران و آژانس انرژی اتمی توافق کردند تا پايان سال ۲۰۱۵، تمام مسائل «عمده مربوط به گذشته و حال» را که تاکنون حل‌نشده باقی مانده است به سرانجام رسانده و راه حلی برای آنها پيدا کنند.
سناتور تام کاتن از ايالت آريزونا روز چهارشنبه خطاب به جان کری گفت که «چرا اين توافق محرمانه است، در حالی که يک سند حساس دولت آمريکا نيست».
وزير خارجه آمريکا در پاسخ گفت: «به اين دليل که ما به روال کار آژانس احترام می‌گذاريم، و اجازه آنها را نداريم تا (محتوای) توافق محرمانه‌ای که بين آنها و يک کشور ديگر منعقد شده است را فاش کنيم».
عباس عراقچی در سخنان روز يکشنبه خود نيز در اين زمينه گفت: «اين تفاهم و اسناد مربوط به آن بين ايران و آژانس محرمانه است و بر اساس قوانين بين‌المللی آژانس وظيفه حفاظت از اين اسناد را دارد».
وی خبر داد که آژانس بين‌المللی انرژی اتمی قرار است ۱۵۰ بازرس جهت بازرسی از مراکز هسته‌ای ايران تعيين کند که «ما بعد از بررسی سوابق آنها در صورت لزوم اين بازرسان را تاييد کرده و آژانس برای بازرسی، از ميان آنها تعدادی را به ايران اعزام می‌کند».
معاون وزير امور خارجه ايران تصريح کرد: «در توافق ذکر شده که بازرسان بايد از کشورهايی باشند که با ايران روابط ديپلماتيک داشته و به طور مثال بازرسان آمريکايی و کانادايی نمی‌توانند به ايران اعزام شوند».
آقای عراقچی همچنين گفت که بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک يا برجام، در حوزه تحريم‌ها وقتی مراحل قانونی تصويب توافق در کشورها طی شود، روز توافق کشورها به تعهدات خود همزمان عمل می‌کنند.
وی افزود: چون ايران برای انجام تعهداتش به ۲ يا ۳ ماه زمان نياز داشت، در مذاکرات مقرر شد در روز توافق قبل از اينکه ايران اقدامی برای انجام برجام صورت دهد، اتحاديه اروپا تحريم‌های خود را لغو کند و همچنين رييس‌جمهوری آمريکا حکم توقف تحريم‌ها را انشا کند تا ايران به تعهدات خود عمل کند.
مذاکره‌کننده ارشد ايران همچنين گفت اگر آمريکا به تعهدات خود پايبند نباشد ايران ظرف چند سال به حالت قبل خود باز می‌گردد.
توافق هسته ای وين که روز ۲۳ تيرماه ميان ايران و شش قدرت جهانی حاصل شد هم اکنون در کنگره آمريکا و مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است. اين توافق در هر دو کشور مخالفان جدی دارد.
بسياری از جمهوريخواهان کنگره تهديد کرده‌اند که توافق ياد شده را رد خواهند کرد ولی باراک اوباما هشدار داده که مصوبه آنها را وتو می‌کند. در ايران نيز گروه‌های تندرو از جمله جبهه پايداری مجلس ايران می‌گويند که اين توافق به معنای عقب‌نشينی ايران از «دستاوردهای هسته‌ای» خود است.
