برزیل روز دوشنبه ۱۲ شهریور در سوگ موزه ملی داغدار بود که آتشسوزی در آن بیست میلیون سند و اثر با ارزش تاریخی را به تلی از خاکستر تبدیل کرد.
ساختمان این موزه محبوب که حاوی آثار تاریخی بسیار مهمی بود به سیستم آبپاشی ضد حریق مجهز نبود و سالها از کمبود بودجه رنج میبرد، گو اینکه هر آن انتظار میرفت چنین فاجعهای رخ دهد.
این ساختمان که زمانی یک قصر سلطنتی بود و نمای آن به رنگ زرد است روز دوشنبه در پایان آتشسوزی روی پای خود ایستاده بود ولی با نگاهی از درون پنجرههای عظیم آن میشد دید سقفاش کاملا فرو ریخته، دیوارهای تمامی تالارهای آن سوخته و سیاه شدهاند و تیرهای سقف آن ذوب شدهاند.
هر از چند گاه یکبار یک مامور آتشنشانی با شی و یا تابلویی که توانستهاند آن را از آتش نجات دهند از ساختمان خارج میشد. مقامات میگویند دلیل آتشسوزی که غروب یکشنبه شروع شد هنوز مشخص نیست.
پژوهشگران، دانشجویان و دیگران که در این موزه کار میکردند در اطراف ساختمان جمع شده، میگریستند و یکدیگر را دلداری میدادند. به احتمال فراوان بیش از ۲۰ میلیون سند و بایگانی موزه در این آتشسوزی نابود شدهاند.
این آتشسوزی احساسات مردم برزیل را به شدت تحت تاثیر قرار داده که در آستانه یک انتخابات ریاستجمهوری غیرقابل پیشبینی در ماه اکتبر از وضعیت بد اقتصادی کشور، فساد گسترده و افزایش خشونت ناراضی هستند.
لوئیز دوارته، معاون مدیر موزه ملی برزیل، به شبکه تلویزیونی گلوبو گفت دولتهای مرکزی همواره به این موزه بیتوجهی کردهاند و نکته غریب این است که بخشی از بودجه پنج میلیون دلاری که سه ماه پیش برای بازسازی ساختمان تصویب شد نصب تجهیزات مدرن ضد حریق بود.
رئیس اداره آتشنشانی شهر ریودوژانیرو روز دوشنبه به خبرنگاران گفت دو مخزن آب آتشنشانی در حاشیه ساختمان خالی بودند. به این خاطر ماموران مجبور شدند آب را از یک دریاچه منتقل کرده و از کامیونهای حامل آب استفاده کنند. اما ساختمان خیلی سریع سوخت و هیچیک از این اقدامات موثر نبود.
او افزود: «در یک حالت مطلوب ما باید امکانات و ابزارهای فراوانی میداشتیم که هیچکدام از آنها موجود نبود از جمله سیستم آبپاش ضد حریق در داخل ساختمان».
او گفت اداره آتشنشانی در مورد نحوه مقابله با این آتشسوزی تحقیق خواهد کرد و در صورت لزوم اقدامات قانونی انجام خواهد داد.
رناتو کابرال، استاد زمینشناسی گفت: «دیروز یکی از غمانگیزترین روزهای فعالیت حرفهای من بود. نابودی موزه یک شبه اتفاق نیفتاد. این فاجعه هر لحظه در شرف وقوع بود».
او افزود: «دولتهای برزیل به این قبیل موارد بودجهای اختصاص نمیدهند و در زیرساختها سرمایهگذاری نمیکنند».
«سیمکشی ساختمان حدود ۱۵ سال پیش بازسازی شد ولی کاملا مشخص است که هیچ طرحی برای حفاظت از ساختمان در برابر حریق وجود نداشت. تنها کاری که ماموران آتشنشانی میتوانستند انجام دهند تماشا کردن آتشسوزی بود».
«این برای تاریخ و علم برزیل یک فاجعه تمام عیار است. برای احیا آنچه که نابود شده و از دست رفته هیچ راهی وجود ندارد».
گنجینیه موزه ملی برزیل از آثار باستانشناسی تا اشیا تاریخی را در بر میگرفت. این موزه که ساختمان آن به دانشگاه فدرال و وزارت آموزش و پرورش چسبیده است، در سال ۱۸۱۸ تاسیس شد.
میشل تمر، رئیسجمهوری برزیل، در بیانیهای گفت: «نابودی موزه برای برزیل یک زیان غیرقابل محاسبه است. دویست سال کار، پژوهش و دانش از بین رفت».
دفتر او حاضر نشد به ادعاهای متعدد در مورد بیتوجهیهای دولت مرکزی پاسخ دهد.