رهبران روسیه و چین روز چهارشنبه ۱۵ خرداد با انتشار بیانیه مشترکی ضمن محکوم کردن «تحریمهای یکجانبه آمریکا» علیه جمهوری اسلامی ایران، از تهران خواستند تا به تعهداتش در چارچوب برجام پایبند باشد.
شی جینپینگ، رهبر چین، که برای یک دیدار رسمی سه روزه به روسیه رفته است، و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، گفتهاند که ایران باید از هر اقدام جدیدی برای کاهش تعهداتش در برجام خودداری کند و همه اعضای توافق هستهای نیز باید به آن پایبند باشند.
توافق هستهای موسوم به برجام در سال ۲۰۱۵ میان ایران، چین، روسیه، آمریکا، آلمان، فرانسه و بریتانیا حاصل شد، اما آمریکا اردیبهشت پارسال از این توافق خارج شد و تحریمهای معلق شده علیه ایران را بار دیگر اجرایی کرد.
خروج از پیمان مودت در مهر پارسال، لغو معافیت خریداران نفت ایران، ایجاد محدودیتهای جدید هستهای و قرار دادن سپاه در فهرست «سازمانهای تروریستی خارجی» از دیگر اقداماتی است که واشینگتن در راستای کارزار «فشار حداکثری» علیه تهران ظرف یکسال گذشته به مرحله اجرا در آورده است.
ایران نیز اردیبهشت امسال اعلام کرد که بخشی از تعهداتش در این توافق را معلق کرده است و پنج کشور طرف برجام را تهدید کرد که در صورت عدم تحقق منافعش از این توافق، گامهای بیشتری در این زمینه بر میدارد.
در بیانیه رهبران روسیه و چین آمده است: «دو کشور خرسندند از اینکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشهای خود تایید کرده است که ایران به اجرای تعهداتش ذیل برجام ادامه میدهد».
درخواست شی جینپینگ و ولادیمیر پوتین از تهران ساعاتی پس از آن مطرح میشود که حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، در مراسمی با حضور رهبر جمهوری اسلامی، ماندن ایران در برجام را «صبر راهبردی» توصیف کرد و بر استفاده از «امکانات» این توافق تاکید کرد.
به گفته آقای روحانی، ایران از زمان خروج آمریکا از برجام «صبر راهبردی» پیشه کرده و اکنون «اگر از تعهدات خود در برجام بکاهیم هیچ کس نمیتواند ما را ملامت کند».
او در عین حال تاکید کرد: «اما باید از امکانات این توافقنامه در برابر متخلفین استفاده کنیم».
اتحادیه اروپا گفته است که ضربالاجل ایران را نمیپذیرد ولی در عین حال اعلام کرد مادامی که ایران به اجرای تعهداتش در چارچوب برجام متعهد باشد آنها نیز کمک خواهند کرد تا تهران از مزایای این توافق منتفع شود.
این در حالی است که مقامهای جمهوری اسلامی از کشورهای اروپایی انتقاد میکنند که به رغم گذشت ماهها از برقراری دوباره تحریمهای آمریکا، هنوز سازوکار ویژه مالی خود موسوم به «اینستکس» را برای تجارت با ایران اجرایی نکردهاند.