از لهستان تا چين و امروزه مصر، انتشار آزاد اخبار و اطلاعات، هوايی است که دمکراسی برای تنفس به آن نياز دارد.
ناروشن بودن مسير تحولات و آينده مصر اين بحث مهم را به ميان آورده که « آيا مصر مثل آنچه که در سال ۱۹۷۹ در ايران روی داد به سمت استبداد دينی می رود و يا مثل نمونه ۱۹۸۹ پراگ به سمت دمکراسی خواهد رفت؟»
والتر ايساکسون، رییس هیئت مدیره رسانه های دولتی آمریکا در مقاله ای در مجله « فارين پاليسی» با ارائه تحليلی از نقش رسانه ها و گسترش آزادانه اخبار به اوضاع امروز مصر پرداخته و تاکيد می کند که از هم اکنون نمی توان نتيجه تحولات مصر را پيش بينی کرد. اما انبوه ای ميل ها، پيامک های توئيتر و فيلم های ويدئويی که از مصر توسط رسانه های مدرن به جهان خارج راه می يابد يادآور شبنامه هايی است که در دوران حکومت های سوسياليستی در کشورهای بلوک شرق به طور غيرقانونی بين مردم دست به دست می شد. به اين شبنامه ها « ساميزدات » می گفتند.
تحليلگر « فارين پاليسی» می افزايد که رسانه های ديجيتال نقش بسيار مهمی در شکل دادن به سياست در جهان امروزی ايفا می کنند. شايد از زمان اختراع دستگاه چاپ که نقش مهمی در جنبش اصلاح کليسای اروپايی داشت چنين حدی از تاثير گذاری رسانه ها وجود نداشته است.
والتر ايساکسون سپس به يادآوری حوادث سياسی در سال های پايانی عمر حکومت های سوسياليستی در بلوک شرق پرداخته و تجارب خود را که در آن زمان خبرنگار مجله «تايم» بود بازگو می کند.
در دوره اقامت وی در شهر « براتيسلاوا»، پایتخت اسلواکی، روزی يکی از خدمتکاران هتل از وی می خواهد که در ساعات بعد از ظهر برای تماشای کانال تلويزيونی ام تی وی از اطاق وی استفاده کنند. اين هتل جزو معدود ساختمان هايی است که به تلويزيون ماهواره ای مجهز است.
وقتی که وی سر زده به اتاق خود بازمی گردد متوجه می شود که گروهی از دانشجويان آنجا جمع شده و مشغول ديدن کانال های خبری بين المللی هستند که اخبار اعتراضات در ساير شهرهای بزرگ اروپای شرقی را پوشش می دهد.
والتر ايساکسون سپس به نمونه چين اشاره کرده و می گويد ده سال پيش در يک شهر در غرب چين به نام «کاشغر» در يک قهوه خانه دور افتاده ديدم که چند پسر خردسال پشت يک کامپيوتر مشغول بازی هستند. از آنها خواستم که برای مدت کوتاهی از کامپيوتر استفاده کنم. مشکل اين بود که وب سايت هايی را که من به دنبال آن بودم مسدود کرده بودند و نمی شد به آنها دسترسی پيدا کرد.
اما يکی از همان بچه ها من را کنار زد و با چند عمليات کوتاه و سريع توانست از سد سانسور عبور کرده و من را به وب سايت مورد نظرم مرتبط کند.
تحليلگر «فارين پاليسی» می افزايد که اينترنت بهترين وسيله برای برقرار ارتباطات بين مردمی است که در يک نظام استبدادی از ساير حقوق و ابزارهای لازم برای فعاليت سياسی و مدنی بی بهره مانده اند.
در نمونه تونس و سقوط حکومت بن علی، تظاهرکنندگان و معترضان از طريق اينترنت حرکات خود را سازمان داده و عليه حکومت افشاگری می کردند. در مورد مصر نيز شبکه های اجتماعی بودند که در روزهای اول اخبار خيابان های قاهره و شهرهای ديگر را به گوش جهانيان رساندند.
اقدامات دولت مصر برای مسدود کردن وب سايت ها و قطع شبکه اينترنت که باموفقيت کامل همراه نبود يادآور روش های مرسوم در دوران حکومت های سوسياليستی است. آن رژيم ها نيز معمولا امواج راديوهای خارجی را مسدود می کردند. اين نوع اقدامات برای جلوگيری از نشر آزادانه اخبار، که هوای تنفسی جنبش دمکراسی خواهی است، همواره نمايانگر هراس حکومت های استبدادی بوده است.
تحليلگر « فارين پاليسی» سپس به نقش رسانه های بزرگ پرداخته و به خصوص پوشش گسترده ماهواره ای الجزيره را ذکر می کند که ستايش فراوانی را برانگيخته است. شبکه تلويزيونی ماهواره ای که با حمايت دولت آمريکا فعاليت می کند به نام «الحره» نيز بر فعاليت خود افزوده و تعداد مراجعات به وب سايت « الحره» در هفته آخر ماه ژانويه پنج برابر شده است.
به نوشته والتر ايساکسون، دولت آمريکا دقيقا به خاطر حمايت از دمکراسی و جامعه مدنی در خاورميانه هزينه کانال های تلويزيونی و رسانه هايی نظير « الحره » را تامين می کند. دولت آمريکا از ۷۰ سال پيش و آغاز جنگ سرد اين کار را می کرده و بايد به آن ادامه دهد.
البته در اين دوران ابزارهای رسانه ای دستخوش تحول فراوانی شده اند.
در دهه ۱۹۵۰ مردم با بادکنک های بزرگی که از آن سوی مرزها به سمت کشورهايی مثل لهستان، مجارستان يا چکسلواکی می فرستادند شبنامه ها و اخبار و اطلاعات را به مردمی که پشت پرده های آهنين زندگی می کردند می رساندند. امروزه با استفاده از تکنولوژی های پيشرفته ای نظير پخش برنامه های ماهواره ای و يا نرم افزارهای فيلتر شکن جريان انتقال آزاد اطلاعات تقويت می شود.
گذشته از اينکه منطقه جغرافيايی مورد نظر کجا باشد و ابزار رسانه ای چه باشد ايده اصل هنوز همان است که از دهه ها پيش مطرح بوده و آن اينکه رسانه های آزاد نقش بسيار موثری دارند. اطلاعات درست و دقيق تر به شهروندان کمک خواهد کرد تا جهانی آزاد و اميدوارتری داشته باشند.
ناروشن بودن مسير تحولات و آينده مصر اين بحث مهم را به ميان آورده که « آيا مصر مثل آنچه که در سال ۱۹۷۹ در ايران روی داد به سمت استبداد دينی می رود و يا مثل نمونه ۱۹۸۹ پراگ به سمت دمکراسی خواهد رفت؟»
والتر ايساکسون، رییس هیئت مدیره رسانه های دولتی آمریکا در مقاله ای در مجله « فارين پاليسی» با ارائه تحليلی از نقش رسانه ها و گسترش آزادانه اخبار به اوضاع امروز مصر پرداخته و تاکيد می کند که از هم اکنون نمی توان نتيجه تحولات مصر را پيش بينی کرد. اما انبوه ای ميل ها، پيامک های توئيتر و فيلم های ويدئويی که از مصر توسط رسانه های مدرن به جهان خارج راه می يابد يادآور شبنامه هايی است که در دوران حکومت های سوسياليستی در کشورهای بلوک شرق به طور غيرقانونی بين مردم دست به دست می شد. به اين شبنامه ها « ساميزدات » می گفتند.
تحليلگر « فارين پاليسی» می افزايد که رسانه های ديجيتال نقش بسيار مهمی در شکل دادن به سياست در جهان امروزی ايفا می کنند. شايد از زمان اختراع دستگاه چاپ که نقش مهمی در جنبش اصلاح کليسای اروپايی داشت چنين حدی از تاثير گذاری رسانه ها وجود نداشته است.
والتر ايساکسون سپس به يادآوری حوادث سياسی در سال های پايانی عمر حکومت های سوسياليستی در بلوک شرق پرداخته و تجارب خود را که در آن زمان خبرنگار مجله «تايم» بود بازگو می کند.
در دوره اقامت وی در شهر « براتيسلاوا»، پایتخت اسلواکی، روزی يکی از خدمتکاران هتل از وی می خواهد که در ساعات بعد از ظهر برای تماشای کانال تلويزيونی ام تی وی از اطاق وی استفاده کنند. اين هتل جزو معدود ساختمان هايی است که به تلويزيون ماهواره ای مجهز است.
وقتی که وی سر زده به اتاق خود بازمی گردد متوجه می شود که گروهی از دانشجويان آنجا جمع شده و مشغول ديدن کانال های خبری بين المللی هستند که اخبار اعتراضات در ساير شهرهای بزرگ اروپای شرقی را پوشش می دهد.
والتر ايساکسون سپس به نمونه چين اشاره کرده و می گويد ده سال پيش در يک شهر در غرب چين به نام «کاشغر» در يک قهوه خانه دور افتاده ديدم که چند پسر خردسال پشت يک کامپيوتر مشغول بازی هستند. از آنها خواستم که برای مدت کوتاهی از کامپيوتر استفاده کنم. مشکل اين بود که وب سايت هايی را که من به دنبال آن بودم مسدود کرده بودند و نمی شد به آنها دسترسی پيدا کرد.
اما يکی از همان بچه ها من را کنار زد و با چند عمليات کوتاه و سريع توانست از سد سانسور عبور کرده و من را به وب سايت مورد نظرم مرتبط کند.
تحليلگر «فارين پاليسی» می افزايد که اينترنت بهترين وسيله برای برقرار ارتباطات بين مردمی است که در يک نظام استبدادی از ساير حقوق و ابزارهای لازم برای فعاليت سياسی و مدنی بی بهره مانده اند.
در نمونه تونس و سقوط حکومت بن علی، تظاهرکنندگان و معترضان از طريق اينترنت حرکات خود را سازمان داده و عليه حکومت افشاگری می کردند. در مورد مصر نيز شبکه های اجتماعی بودند که در روزهای اول اخبار خيابان های قاهره و شهرهای ديگر را به گوش جهانيان رساندند.
اقدامات دولت مصر برای مسدود کردن وب سايت ها و قطع شبکه اينترنت که باموفقيت کامل همراه نبود يادآور روش های مرسوم در دوران حکومت های سوسياليستی است. آن رژيم ها نيز معمولا امواج راديوهای خارجی را مسدود می کردند. اين نوع اقدامات برای جلوگيری از نشر آزادانه اخبار، که هوای تنفسی جنبش دمکراسی خواهی است، همواره نمايانگر هراس حکومت های استبدادی بوده است.
تحليلگر « فارين پاليسی» سپس به نقش رسانه های بزرگ پرداخته و به خصوص پوشش گسترده ماهواره ای الجزيره را ذکر می کند که ستايش فراوانی را برانگيخته است. شبکه تلويزيونی ماهواره ای که با حمايت دولت آمريکا فعاليت می کند به نام «الحره» نيز بر فعاليت خود افزوده و تعداد مراجعات به وب سايت « الحره» در هفته آخر ماه ژانويه پنج برابر شده است.
به نوشته والتر ايساکسون، دولت آمريکا دقيقا به خاطر حمايت از دمکراسی و جامعه مدنی در خاورميانه هزينه کانال های تلويزيونی و رسانه هايی نظير « الحره » را تامين می کند. دولت آمريکا از ۷۰ سال پيش و آغاز جنگ سرد اين کار را می کرده و بايد به آن ادامه دهد.
البته در اين دوران ابزارهای رسانه ای دستخوش تحول فراوانی شده اند.
در دهه ۱۹۵۰ مردم با بادکنک های بزرگی که از آن سوی مرزها به سمت کشورهايی مثل لهستان، مجارستان يا چکسلواکی می فرستادند شبنامه ها و اخبار و اطلاعات را به مردمی که پشت پرده های آهنين زندگی می کردند می رساندند. امروزه با استفاده از تکنولوژی های پيشرفته ای نظير پخش برنامه های ماهواره ای و يا نرم افزارهای فيلتر شکن جريان انتقال آزاد اطلاعات تقويت می شود.
گذشته از اينکه منطقه جغرافيايی مورد نظر کجا باشد و ابزار رسانه ای چه باشد ايده اصل هنوز همان است که از دهه ها پيش مطرح بوده و آن اينکه رسانه های آزاد نقش بسيار موثری دارند. اطلاعات درست و دقيق تر به شهروندان کمک خواهد کرد تا جهانی آزاد و اميدوارتری داشته باشند.
