شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۱۹ تیرماه به درخواست ایالات متحده آمریکا نشستی اضطراری برای بررسی کاهش تعهدات هسته‌ای ایران برگزار کرد.
جمهوری اسلامی ایران در دو هفته گذشته علاوه بر عبور از ذخایر ۳۰۰ کیلوگرمی اورانیوم با غنای ۳.۶۷ درصد که در برجام به آن متعهد شده است، سطح غنی‌سازی خود را به ۴.۵ درصد نیز افزایش داده است.
ایران تهدید کرده است که در گام سوم در ماه سپتامبر، سطح غنی‌سازی اورانیوم را احتمالا به ۲۰ درصد افزایش خواهد داد.
این اقدامات باعث خواهد شد تا اگر تهران تصمیم بگیرد به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند، طول دستیابی به آن از یکسال به دو تا سه ماه کاهش خواهد یافت.
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، روز چهارشنبه گفت که گام‌های ایران در زمینه کاهش تعهدات خود در برجام، «تدریجی اما تصاعدی خواهد بود».
وی به آمریکایی‌ها انتقاد کرد که چرا درخواست برگزاری نشست شورای حکام آژانس را داده‌اند. «آنها درخواست جلسه فوق‌العاده برای شورای حکام دادند که چرا ایران برخی از تعهدات برجامی را کنار گذاشته است و این داستان خنده‌آوری است که امروز آمریکایی‌ها آن را انجام می‌دهند که کمتر می‌توان در تاریخ سیاسی جهان سراغی از این‌گونه اقدامات گرفت».
گزارش خبرگزاری آلمان حاکی است که یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس، در ابتدای این نشست، ۳۵ کشور عضو را در جریان آخرین یافته‌های بازرسان قرار داد. آژانس پیشتر افزایش ذخایر و سطح غنی‌سازی از سوی ایران را تایید کرده بود.
نماینده آمریکا در آژانس هم در آغاز نشست شورای حکام گفت که اقدامات اخیر ایران در زمینه غنی‌سازی اورانیوم ورای تعهداتش، «باج‌گیری هسته‌ای» است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، جکی والکوت از قدرت‌های جهانی باقیمانده در برجام خواست تا مشوق های اقتصادی در اختیار ایران نگذارند و افزود: نباید به «سوءرفتار» ایران «جایزه داد».
وی تاکید کرد واشینگتن معتقد است که این توافق غیرموثر بوده است، ولی آمریکا «آماده انجام مذاکرات بدون پیش شرط» است.
دولت دونالد ترامپ ۱۸ اردیبهشت پارسال از توافق شش قدرت هسته‌ای با ایران خارج شد و تحریم‌های معلق شده در نتیجه آن را بازگرداند. واشینگتن گفته که بدنبال توافقی جامع با تهران است که علاوه بر فعالیت‌های هسته‌ایش، برنامه موشکی و نقش ایران در منطقه را نیز در بر بگیرد.
تهران می‌گوید که کاهش تعهداتش ذیل برجام واکنشی به تحریم‌های اقتصادی آمریکا و عدم اجرای تعهدات طرف های اروپایی در زمینه منتفع شدن از مزایای برجام است.
سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه همراه با اتحادیه اروپا عمیقا از اقدامات اخیر هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرده و خواستار بازگشت تهران به وضعیت سابق «بدون فوت وقت» شدند.
اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در متن بیانیه خود خطاب به شورای حکام، بار دیگر از کاهش تعهدات ایران که آژانس آن را تایید کرده است، ابراز نگرانی کرد و گفت که اجرای برجام توسط تهران «ضروری» است.
خبرگزاری‌ها می‌گویند انتظار نمی‌رود که تصمیم خاصی در نشست روز چهارشنبه شورای حکام گرفته شود.
