ایران روز سهشنبه ۲۴ دی به بیانیه سه کشور اروپایی درباره فعال کردن مکانیسم حل اختلاف در برجام واکنش نشان داد و تهدید کرد که به هرگونه اقدامات «غیرسازنده» در این زمینه «با جدیت و قاطعیت به طور مناسب پاسخ خواهد داد».
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، در اظهاراتی که خبرگزاریهای ایران منتشر کردهاند، گفته که «اقدام سه کشور اروپایی یک اقدام کاملا انفعالی و از موضع ضعف است».
او میگوید ایران فرایند حلوفصل اختلافات در برجام را «از یکسال و اندی پیش» با ارسال نامههای رسمی از سوی وزیر خارجه به کمیسیون مشترک برجام آغاز کرده و «لذا نه به لحاظ فرایندی و نه به لحاظ عملی اتفاق جدیدی نیفتاده است».
بریتانیا، فرانسه و آلمان روز سهشنبه اعلام کردند که مکانیسم حل اختلاف در برجام را علیه تهران فعال میکنند، مکانیسمی که میتواند در نهایت باعث اعمال دوباره تحریمهای سازمان ملل علیه ایران شود.
این سه کشور با اشاره به عدول مرحله به مرحله تهران از تعهدات برجامیاش افزودند که «به دلیل اقدامهای ایران چارهای نمانده» جز اینکه مکانیسم حل اختلاف را فعال کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در اظهاراتش کشورهای اروپایی را متهم کرده که از زمان خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمهای واشینگتن، «نتوانستند اقدامی ملموس و جدی برای ایفای تعهدات خود صورت دهند» و به همین دلیل تهران طی پنج گام، «اجرای بخشی از تعهدات هستهایش» را متوقف کرد.
آقای موسوی میگوید اگر طرفهای برجام به تداوم آنچه که «مسیر وادادگی در برابر آمریکا» توصیف کرده است ادامه دهند «و یا بخواهند از فرآیند حلوفصل اختلافات در کمیسیون مشترک برجام سوءاستفاده کنند، باید خود را برای پذیرش تبعات آن نیز آماده کنند».
مقامهای جمهوری اسلامی ایران از زمان خروج ایالات متحده آمریکا از برجام در اردیبهشت پارسال گفتهاند که تهران باید از مزایای اقتصادی این توافق بهرهمند شود و این مهم بر عهده سایر کشورهای باقیمانده در آن است.
کشورهای اروپایی گفتهاند که یک سازوکار مالی موسوم به «اینستکس» راهاندازی کردهاند تا تجارت با ایران را از تحریمهای آمریکا مصون نگه دارد ولی به رغم گذشت یکسال، این سامانه فعالیت چندانی نداشته است.
کشورهای اروپایی بارها از ایران خواستهاند به برجام بازگردد و تاکید کردهاند که روند عدول تهران از تعهداتش باعث خواهد شد که چیزی از این توافق باقی نماند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران روز سهشنبه از اعلام آمادگی جمهوری اسلامی برای حفظ برجام خبر داد و افزود که «در این مسیر از هر ابتکار عمل سازندهای حمایت میکند».
آقای موسوی در عین حال تهدید کرد ایران «به هرگونه بدعهدی، سوءنیت و اقدامات غیرسازنده با جدیت و قاطعیت به طور مناسب پاسخ خواهد داد».
از زمان بازگشت تحریمهای آمریکا، اقتصاد ایران با مشکلات بسیار زیادی روبرو شده و فروش نفت از دو و نیم میلیون بشکه روز به حدود ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه سقوط کرده است.
دولت دونالد ترامپ میگوید آماده توافق تازهای با تهران است که علاوه بر برنامه هستهای جمهوری اسلامی، نقش ایران در منطقه و برنامه موشکی بالستیک آن را نیز در بر بگیرد. مقامهای جمهوری اسلامی هرگونه مذاکره با دولت دونالد ترامپ را رد کردهاند.