علی اکبر صالحی روز دوشنبه ۱۸ دیماه هشدار داد که اگر آمریکا به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نکند، ایران ممکن است در روند فعلی همکاریهای خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی تجدیدنظر کند.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران این هشدار را در جریان یک مکالمه تلفنی با یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس مطرح کرده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، آقای صالحی گفته است: «در صورت عدم اجرای تعهدات برجامی از جانب آمریکا، جمهوری اسلامی تصمیماتی را اتخاذ خواهد کرد که میتواند بر روند فعلی همکاریهای ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأثیرگذار باشد».
دولت دونالد ترامپ در آمریکا باید روز ۲۳ دی ماه تصمیمگیری کند که آیا قصد دارد تعلیق تحریمها در چارچوب توافق اتمی با ایران را تمدید کند یا نه. این تمدید هر ۱۲۰ روز یکبار انجام میشود. اما با توجه به رویکرد دولت آمریکا نسبت به اعتراضهای اخیر در ایران و انتقادهای رئیسجمهوری ایالات متحده از توافق اتمی، مشخص نیست او چه تصمیمی در این زمینه اتخاذ خواهد کرد.
در عین حال بر اساس مصوبه کنگره آمریکا، رئیسجمهور این کشور هر ۹۰ روز یکبار باید درباره اجرای تعهدات ایران در برجام، به کنگره گزارش دهد. با سر رسیدن ضربالاجل پیشین در مهرماه، دونالد ترامپ از تأیید اقدامات ایران خودداری کرد. روز ۲۲ دیماه بار دیگر این مهلت ۹۰ روزه به پایان میرسد.
آژانس نهادی بینالمللی است که وظیفه آن ترویج استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای است و بر اساس توافق اتمی میان ایران و شش قدرت جهانی در تیرماه سال ۱۳۹۴ وظیفه دارد تا درباره پایبندی تهران به این توافق گزارش دهد.
موافقان این توافق که کشورهای اروپایی از مهمترین آنها هستند معتقدند که نظارت بر برنامه هستهای ایران مانع از دستیابی تهران به سلاح هستهای خواهد شد. این در حالی است که دونالد ترامپ در یکسال اخیر از منتقدان اصلی برجام بوده و آن را «بدترین توافق» خوانده است.
او در جریان اعتراضات اخیر در ایران بار دیگر برجام را زیر سؤال برد و تصریح کرد پولی که از این توافق عاید جمهوری اسلامی شده است، به جای هزینه برای مردم ایران صرف «ماجراجویی» آن در منطقه خاورمیانه شده است.
به نظر میرسد احتمال خروج آمریکا از برجام آن قدر جدی است که عباس عراقچی، معاون حقوقی و بینالمللی وزیر امور خارجه ایران، را وادار کرده است تا روز دوشنبه در این زمینه هشدار دهد و بگوید که «جامعه بینالملل باید برای این مرحله آمادگی داشته باشد».
از سوی دیگر، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، خبر داده که فدریکا موگرینی، مسوول امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از محمد جواد ظریف، وزیر خارجه، و همتایان اروپاییاش (بریتانیا، فرانسه و آلمان) دعوت کرده است که درباره برجام و تحولاتی که میتواند پس از روز ۲۳ دی رخ دهد، با یکدیگر صحبت کنند.
برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» ضمن حلوفصل بسیاری از فعالیت هستهای ایران که منجر به تعطیلی و توقف بخشهای مهمی از آن شد، زمینه لغو یا تعلیق تحریمهای بینالمللی علیه تهران را نیز فراهم کرد.
آقای قاسمی نیز در سخنان روز دوشنبه خود نسبت به خروج آمریکا از برجام هشدار داد و گفت که «دولت آمریکا موظف است» تا برجام را «براساس تفاهم اولیه اجرا کند» و اینکه «خروج احتمالی آمریکا و یا هرگونه برخورد غیر منطقی آنها با برخوردهای متناسب و سنگین ایران مواجه خواهد شد».
او درباره اقدامات احتمالی تهران توضیحی نداد.