لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۲ دی ۱۴۰۳ تهران ۱۵:۲۶

تهدید اسرائیل به آغاز جنگ؛ «شمشير داموکلس» بر سر ایران


نشست سالانه کميته روابط عمومی آمريکا و اسرائيل که از آن با عنوان «آيپک» نيز ياد می شود، روز يکشنبه در واشنگتن آغاز به کار کرد. نشستی که تحت الشعاع ايران و برنامه هسته ای اش قرار گرفته است؛ آن هم در زمانی که برخی مقام های اسرائيلی از احتمال حمله نظامی به تاسيسات اتمی ايران سخن می گويند.

رييس جمهوری آمريکا در روز گشايش اين نشست سالانه گفت که «پرگويی درباره جنگ با ايران، تنها در راستای منافع ايران خواهد بود.»

پرسش مطرح این است، جنگی که مدتی است بحث داغ محافل سياسی شده، تا چه حد واقع بينانه است؟

خبرگزاری آسوشيتد پرس در گزارش خود درباره سخنان باراک اوباما، رییس جمهوری آمريکا، در نشست سالانه آيپک نوشت که رهبر آمريکا دراين سخنرانی، چندين گروه را هدف قرار داد... اسرائيل، ايران، رای دهندگان يهودی در آمريکا، کنگره بی قرار آمريکا، سه کانديدای جمهوری خواه رياست جمهوری در آن کشور و يک جامعه بين المللی نگران.

باراک اوباما در سخنرانی روز يکشنبه خود سعی کرد دو موضوع را در آن واحد به مخاطبان اش گوشزد کند؛ موضوع اول اينکه او در کاربرد هر اقدام لازم به منظور بازداشتن ايران از رسيدن به توانايی هسته‌ای نظامی، ترديد نخواهد کرد و از سوی ديگر دوباره تاکيد کرد که بايد به تحريم های اعمال شده به ايران فرصت داد تا نتيجه آنها مشخص شود.

ریيس جمهوری آمريکا همچنين گفت که اسرائيل بايد همواره با قدرت بر‌تر بتواند از خود در برابر خطر‌ها دفاع کند.» و اين جمله آخر بود که گويا بسيار مورد پسند نخست وزير اسرائيل قرار گرفت.
من فکر می کنم که چنين حمله ای به نفع اسرائيل است چون نظرها را از موضوع فلسطين منحرف می کند. برای همين دائم می گويند به ايران نگاه کنيد. مشکل آنجاست. در نتيجه تن به مذاکرات جدی با طرف فلسطينی نمی دهند و اين موضوع برای شان فضايی ايجاد می کند که موقعيت خود را در خاورميانه تازه، پس از وقايع سال گذشته تثبيت کنند.
اسکات لوکاس، استاد دانشگاه بيرمنگام بريتانيا

بنيامين نتانياهو که در هنگام اين سخنرانی در کانادا بود، پيش از سفر به واشینگتن و ديدار با اوباما به خبرنگاران گفت که از اظهارات رييس جمهوری آمريکا درباره حق دفاع اسرائيل از خود، خشنود است. نتانياهو اما به ساير گفته های اوباما درباره تحريم ها و تلاش برای نتيجه دادن آنها اشاره ای نکرد.

در روزهای گذشته برخی از تحليلگران، موضوع اختلاف نظر رهبران دو کشور بر سر ايران را بسيار جدی دانستند و می گويند مقام های اسرائيلی به شدت در تلاش برای همراه کردن آمريکا برای انجام حمله نظامی عليه تاسيسات اتمی ايران است.

در چنين فضايی بسياری از تحليلگران بر اين باورند که بايد خطر تهديد نظامی توسط اسرائيل را جدی گرفت و جوانب آن را به دقت بررسی کرد. اما به غير از سياستمداران اين رسانه ها نيز هستند که در زمان هايی با پوشش اخبار مربوط به اين تهديدها، دامنه آن را گسترده تر می کنند و اين زمانی است که سوالی جدی برای بسياری از ناظران به وجود می آيد. تا چه حد يک حمله احتمالی اسرائيل عليه تاسيسات اتمی ايران جدی است؟

اسکات لوکاس، استاد دانشگاه بيرمنگام بريتانيا، معتقد است که به غير از سوق دادن روند به سوی حمله نظامی، توسط رسانه ها، گروههای مختلفی هم هستند که شايد جنگ به نفع شان باشد:

اسکات لوکاس: من فکر می کنم که چنين حمله ای به نفع اسرائيل است چون نظرها را از موضوع فلسطين منحرف می کند. برای همين دائم می گويند به ايران نگاه کنيد. مشکل آنجاست. در نتيجه تن به مذاکرات جدی با طرف فلسطينی نمی دهند و اين موضوع برای شان فضايی ايجاد می کند که موقعيت خود را در خاورميانه تازه، پس از وقايع سال گذشته تثبيت کنند. همچنين يک حمله احتمالی، به نفع برخی گروه ها در کنگره آمريکاست. کسانی که برای دوباره انتخاب شدن بر موضوع ايران و تهديد آن کشور تاکيد می کنند. و همچنين حکومت ايران نيز از اين موضوع سود می برد. چرا که تا زمانی که می تواند بگويد دشمنی آن بيرون وجود دارد، حواس مردم را از موضوعاتی چون اوضاع اقتصادی و رهبری سياسی منحرف می کند. در نتيجه حمله نظامی تبديل به شمشير داموکلس می شود که هيچ وقت فرود نخواهد آمد اما به عنوان وسيله ای برای سوء استفاده از مردم استفاده می شود.»
ما می دانيم که ايران برنامه هسته ای برای توليد برق دارد اما نمی دانيم برنامه ساخت سلاح هسته ای هم دارد يا نه! اما مشکلی که وجود دارد اين است که فضايی به وجود آمده که هم اکنون اکثر سياستمداران بر مبنای اين فضا صحبت می کنند و اظهار نظرهای روزانه شان، حتی اگر جدی هم نباشد، کار را به جايی می کشاند که جنگ اجتناب ناپذير شود.
جورج جافه، تحليلگر مطالعات بين الملل در دانشگاه کمبريج بريتانيا

اما جورج جافه، تحليلگر مطالعات بين الملل در دانشگاه کمبريج بريتانيا بر اين باور است که اين تهديدها جدی است و احتمالا جنگی در راه است:

جورج جافه: متاسفانه بايد بگويم که به نظر من، هر روز نشانه هايی ديده می شود که جنگی در راه است و پيش زمينه هايی فراهم شده که نتيجه ای جز جنگ را اجتناب ناپذير کرده است. مسئله اينجاست که ما نمی دانيم توجيه چنين حمله ای آيا حقيقت دارد يا نه؟
ما می دانيم که ايران برنامه هسته ای برای توليد برق دارد اما نمی دانيم برنامه ساخت سلاح هسته ای هم دارد يا نه! اما مشکلی که وجود دارد اين است که فضايی به وجود آمده که هم اکنون اکثر سياستمداران بر مبنای اين فضا صحبت می کنند و اظهار نظرهای روزانه شان، حتی اگر جدی هم نباشد، کار را به جايی می کشاند که جنگ اجتناب ناپذير شود.»

اما گذشته از تهديدهای لفظی، برخی از تحليلگران هم اوضاع منطقه خاورميانه را يکی از دلايل احتمال روشن شدن آتش جنگ می دانند.

تئودور کاراسيک، مدير بخش تحقيقات موسسه تحليل مسائل نظامی خاورنزديک و خليج فارس در دبی، نابسامانی و بحران سوريه را با موضوع ايران در ارتباط مستقيم می داند.

تئودور کاراسیک: وضعيت در سوريه هر روز جدی تر می شود و خيلی از ما تحليلگران فکر می کنيم که اين کشور به سوی يک دوره خطرناک از جنگ داخلی می رود و سوال اينجاست که آيا چنين جنگی داخلی ممکن است احتمال جنگ با ايران را هم سرعت بخشد؟ به بيان ديگر، سوريه به عنوان کشوری که تحت تاثير بهار عربی قرار گرفت، همه همسايه ها و کشورهای منطقه را درگير اين جنگ داخلی خود خواهد کرد و ايران نيز مستثنی نخواهد بود . وضعيت اين دو کشور بسيار با هم گره خورده و ما نمی دانيم که اگر حکومت سوريه فرو بپاشد آيا حمله به ايران صورت می گيرد يا اگر حمله صورت بگيرد، اين به فروپاشی حکومت بشار اسد می انجامد.»

اما با فرض اينکه تهديدهای يک حمله نظامی برای جلوگيری از دستيابی ايران به سلاح اتمی واقعی باشد، بسياری از ناظران بر اين باورند که اين اقدام برای اسرائيل ساده نخواهد بود.

آن طور که استاد دانشگاه جورج تاون آمريکا در روزهای گذشته در مقاله ای در واشنگتن پست نوشت، اسرائيل نمی تواند، با طرح مشابه حمله به تاسيسات اتمی عراق در سه دهه پيش، به فکر حمله به ايران باشد چرا که امروز وضعيت ايران، تاسيسات اتمی اش و منطقه، به شدت پيچيده است.
  • 16x9 Image

    هانا کاویانی

    هانا کاویانی، از سال ۱۳۸۶ با رادیو فردا به عنوان خبرنگار و گزارشگر همکاری می‌کند. او در این مدت تحولات سیاسی و دیپلماتیک از جمله فراز و فرودهای مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران، و مذاکرات منتهی به توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی را از نزدیک دنبال کرده است.

XS
SM
MD
LG