در حالی که آمريکا و متحدان غربی اش در پی تصويب چهارمين دور از تحريم ها عليه ايران هستند، مذاکرات مقدماتی فعلی به خاطر مخالفت های روسيه و چين ماه ها به طول خواهد انجاميد.
روز چهارشنبه مقامات بريتانيا و ايالات متحده اعلام کردند که به دنبال سرباز زدن ايران از تعليق غنی سازی اورانيوم، شش قدرت جهانی بر سر اعمال تحريم های تازه موافقت کرده اند. در واکنش به اين خبر اما روسيه اعلام کرد که هيچ توافق قطعی حاصل نشده است.
به گفته ديپلمات ها و تحليلگران، اگرچه قدرت های غربی خواهند توانست در شورای امنيت – که بر سر مسئله ايران دچار اختلاف نظر است – قطعنامه چهارم را به تصويب برسانند، اما چنين امری به سادگی ميسر نخواهد شد.
خبرگزاری رویترز می گوید: اين تحريم ها احتمالأ زمانی به تصويب خواهند رسيد که رييس جمهوری تازه ايالات متحده انتخاب شده است. تحليلگران همچنين معتقدند که تحريم های جديد، در ادامه تحريم های پيشين و کمی سخت تر از مجازات های فعلی باشد.
ری تکيه، کارشناس خاورميانه در شورای روابط خارجی آمریکا اعتقاد دارد روسيه و چين که از حق وتو در شورای امنيت برخوردارند، خواهند کوشيد منافع خود را در ايران – چهارمين توليد کننده نفت جهان – در نظر داشته باشند؛ و از همين رو مذاکرات فعلی، مدت زيادی به طول خواهد انجاميد.
- «تحريم های تازه، چندان سخت تر از مجازات های فعلی نخواهد بود؛ بلکه تنها به اضافه شدن چند نام و چند شرکت به ليست سياه سازمان ملل اکتفا خواهد شد.»
به گفته وی، «تحريم های تازه، چندان سخت تر از مجازات های فعلی نخواهد بود؛ بلکه تنها به اضافه شدن چند نام و چند شرکت به ليست سياه سازمان ملل اکتفا خواهد شد.»
در همين حال اما ريچارد گرنل، يکی از سخنگويان ايالات متحده در سازمان ملل متحده تصريح کرد که کشورش مصمم است در زمينه ايران با سرعت به پيش رود.
او گفت : «ما قصدی برای به تاخير انداختن اقدامات شورای امنيت نداريم.»
روند کند مذاکرات می تواند خبری خوش برای کسانی به شمار رود که در انتظار پايين آمدن قيمت نفت در بازارهای جهانی اند.
بهای نفت در پی سخنان اخير آقای گرنل با يک دلار افزايش برای هر بشکه، به ۱۲۶ دلار رسيد.
در اين ميان برخی کارشناسان معتقدند که تحريم های نه چندان قاطع، می تواند واکنش منفی اسرائيل، تنها قدرت اتمی خاورميانه را به دنبال داشته باشد که ايران مسلح به سلاح اتمی را خطری بالقوه برای موجوديت خود می داند.
در اين صورت ممکن است تل آويو به اين نتيجه برسد که ديپلماسی شکست خورده است و رو به گزينه نظامی آورد.
مقامات آمريکايی و اسرائيلی تا کنون بارها به طور ضمنی به اين مساله اشاره کرده اند که ممکن است برای متوقف کردن برنامه اتمی تهران، دست به حمله به تاسيسات اتمی ايران بزنند. با اين وجود اما مهرزاد بروجردی، استاد علوم سياسی در دانشگاه سيراکوز به اين مسئله با ترديد می نگرد.
او می گويد: «به اعتقاد من، کسی واقعأ آمادگی انجام اين کار را ندارد.»
تهران اتهام های غرب را مبنی بر اين که به دنبال دست يافتن به سلاح اتمی است رد می کند و می گويد تنها در پی توليد برق است.
برنامه اتمی ايران سال ها به صورت مخفيانه ادامه داشت تا هنگامی که گروه مجاهدين خلق شش سال پيش وجود آن را فاش کرد.
جرج پرکويچ، متخصص مسائل اتمی در «مرکز پژوهشی کارنگی برای صلح جهانی» اعتقاد دارد که روند کند رسيدگی به برنامه اتمی تهران، به جمهوری اسلامی زمان بيشتری برای پيشبرد تکنولوژی هسته ای اش می دهد.
به گفته او، «هر چه بيشتر منتظر بمانيم، ايران به غنی سازی بيشتری دست خواهد يافت.»
به هر حال اما روسيه خواهان گفت و گوی بيشتر با ايران بر سر بسته پيشنهادی گروه ۱+۵ است؛ بسته ای که در ازای ارائه مشوق ها، خواهان تعليق غنی سازی در ايران است.
تا کنون سه دور از تحريم های سازمان ملل عليه ايران به مرحله اجرا درآمده است.
اما برخی معتقدند که حتی افزايش تحريم ها هم تغييری در مسير جمهوری اسلامی به وجود نخواهد آورد.
آقای برجردی می گويد: «ايران دست بالا را در بازی دارد؛ قيمت نفت در حد فعلی، تکيه گاه خوبی برای ايران به شمار می رود.»
