به نظر مى رسد حكايت حجاب زنان و حق آنها بر بدنشان توجه شنوندگان برنامه صداى ديگر را به خود جلب كرده است. شمارى از شنوندگان برنامه صداى ديگر تماس گرفتند و نظر خود را مطرح كردند. اين هفته با حضور آسيه امينى، فعال حقوق زنان، به اين پيام ها پاسخ مى دهيم.
پيش از هر چيز بار ديگر از پيام شنونده بوشهرى آغاز مى كنيم كه در پيام خود گفته بود:
«من از بوشهر زنگ مى زنم. اين خانمى كه الان صحبت مى كرد و مى گفت زنان بر بدن خود حق دارند و من مى خواستم بگويم در منطقه اى كه من زندگى مى كنم در استان بوشهر و استان هاى مجاور تا هزار سال ديگر هم مردها اجازه نمى دهند كه زنان بر بدن خودشان حق داشته باشند و بگويند كه اين بدن مال خودم است و هر چه خواستم بكنم و به هر كه خواستم بسپارم. اين به نظر من تا هزار سال ديگر رخ نخواهد داد. من خودم به شخصه اگر زنى چنين اعتقادى داشته باشد، خانم خودم... گردنش را مى زنم.»
خانم آسيه امينى در اين زمينه مى گويد: «مهم ترين ويژگى صحبت هاى اين شنونده راديو فردا، صداقت ايشان است. سى سال است كه نظام جمهورى اسلامى به طور مرتب در تمام اركان فرهنگى و اجتماعى خود مروج يك نوع انديشه مرد محور است كه زن را تابعى از املاك مردانه مى داند.»
وی می افزاید: «وقتى مسئله تمكين را مطرح مى كنيد، وقتى حجاب اجبارى مطرح مى شود، اين يعنى بخشى از مالكيت او. يعنى ديگران در مورد زن تصميم مى گيرند. تمام سياست هاى فرهنگى و اجتماعى يك كشور مصروف اين مى شود كه اين نظر و اين ويژگى را به عنوان يك فرهنگ در جامعه رواج بدهد .مثالى مى زنم. براى دفاع از يك مورد سنگسار در يكى از زندان هاى خوزستان، با يك وكيل داوطلب از منطقه به زندان رفته بوديم. بعد از اولين بارى كه موكل و وكيل در زندان همديگر را ملاقات كردند، وكيل به من گفت من خودم اگر جاى برادر اين خانم باشم، اولين كسى هستم كه گردنش را قطع مى كنم. اين نشان مى دهد كه اين فرهنگ يك مسئله ريشه دار درميان اقوام و سرزمين ما است.»
خانم امينى معتقد است مردسالارى يك سنت ديرپاست در منطقه كه فقط هم شامل كشور ايران نمى شود، بلكه منطقه وسيع كشورهاى اسلامى را در بر مى گيرد.
وى با اين همه توضيح مى دهد: اينكه آيا اين سنت ها بر گرفته از اسلام است يا نه، جاى سئوال دارد. در غرب هم سنت هاى مردسالارانه اى وجود داشته كه باعث شده زن ها عليه آن مبارزه كنند و حقوق برابر را طلب كنند. بنابراين نمى توانم بگويم كه فقط مال اسلام است. ولى مى توانم بگويم در منطقه اى كه در آن زندگى مى كنيم، هنوز با اين ديدگاه مبارزه اساسى صورت نگرفته است. البته ما در كشور خودمان مشكل مضاعف داريم و آن اين است كه انديشه اسلامى پشتوانه اجرايى حكومتى دارد. بنابراين وقتى بحث حجاب پيش مى آيد، تفاوت كشور ما با كشورى مثل سوريه اين مى شود كه در كشور سوريه، اگرچه كشور اسلامى است اما ظاهر شدن بدون پوشش اسلامى در خيابان سبب نمى شود كه يك پاسبان حكومتى به فرد متعرض شود.
آسيه امينى با اشاره به اينكه مسئله «افراد» نيستند، بلكه سنت هايى است كه يك فرهنگ نادرست را در طول سال ها ترويج كرده اند، مى گويد براى برخورد با اين فرهنگ ابزارهاى فرهنگى لازم است.
در پى بحث هايى كه بر سر پيام اين شنونده بوشهرى در گرفت، وى در چند تماس بار ديگر بر نظر خود در اين زمينه تاكيد كرد.
خلاصه نظر او را اگر بخواهيم جمع بندى كنيم، وى جمهورى اسلامى را با حجاب اسلامى پيوند مى زند و حجاب اسلامى را با آبروى خانواده پيوند مى زند و نكته مهم اين كه دو وجه بسيار شديد برهنگى و حجاب را در مقابل هم قرار مى دهد كه گويا اگر زنى به او حق انتخاب داده شود كه خودش پوشش خود را انتخاب كند، بلافاصله به سمت برهنگى مى رود و اين مردها هستند كه بايد كنترل كنند كه زن دركى داشته باشد از اينكه چه بايد بپوشد.
در عين حال اين شنونده راديو فردا تاكيد مى كنند كه خود و همسرشان تحصيلات دانشگاهى داشته و هر دو در دانشگاه تهران تحصيل كرده اند.
به گفته اين شنونده راديو فردا، همسر وى از همه آزادى ها، جز حق انتخاب نوع پوشش خود برخوردار بوده و البته تاكيد كرده است كه همسرش را به چشم يك حيوان نگاه نمى كند.
آسيه امينى در پاسخ به پيام دوم شنونده بوشهرى راديو فردا مى گويد: «موضوعى كه براى من ايجاد سئوال كرده بود، استنباط ايشان از بحث مطرح شده بود مبنى بر اينكه آيا خواستن حقوق برابر انسان، در برابر اين است كه بگوييم زن انسان نيست و حيوان است؟ هيچ كس نمى گويد كه ما يك حيوانيم و حقوق برابر يك حيوان داريم. بلكه خواسته ما داشتن حقوق برابر است.»
وی می افزاید: «اينكه ما مى گوييم حقوق برابر است به اين معنى نيست كه ما بگوييم "حقوق برابر انسان" را نداريم. ما مى گوييم "حقوق انسان برابر" را نداريم. اين همان نكته اى است كه اين دوست مان مى گويد من این حقوق را هرگز به زنم نمى دهم و مشكل دقيقا از اينجا شروع مى شود.»
خانم امینی می افزیاد: «اين حرف يك پشتوانه حكومتى دارد زيرا جمهورى اسلامى اولين گامى را كه بعد از پيروزى انقلاب برداشت، اين بود كه قانون حمايت از خانواده را تغيير دهد و زنان را از بسيارى از حقوقى كه قبل از اين داشتند و يك قانون تقريبا مترقى بود محروم كند و بعد از آن پوشش حجاب را اجبارى كردند. اگر روند حقوق زنان را در سى سال گذشته دنبال کنید، مى بينيم كه قدم به قدم مسئله حكومت اسلامى با مسئله پوشش زنان و محدود شدن آنها از حقوق شان به عنوان انسان برابر گره خورده.است. بنابراين با اين آقا موافق هستم كه مسئله ما در كشور ايران يك مسئله فرهنگى است. اين مشكل فرهنگى به مردان اجازه مى دهد كه نسبت به بدن زنان حس مالكيت داشته باشند حتى زنى كه همسر خودشان نيست. اما به هيچ عنوان با ايشان موافق نيستم كه با حدس و گمان بگوييم شايد هشتاد يا هفتاد در صد مردم اين فرهنگ نادرست را مى خواهند و برايش تلاش مى كنند و تثبيتش مى كنند.»
مفهوم حق مالكيت بر بدن زن به نظر مى رسد تا جايى ريشه دوانده كه قدرت تصميم گيرى و توان درك زن را از موقعيتى كه در آن قرار مى گيرد، زير سئوال مى برد و گويا از نظر اين شنونده محترم «صداى ديگر» و تعداد ديگرى از شنوندگان ما كه تماس گرفتند و اظهار نظر كردند، اگر اين اجبار براى حفظ حجاب زن نباشد، زنان نمى توانند خودشان بهترين تصميم گيرى را براى پوششان داشته باشند.
يك شنونده ديگر راديو فردامى گويد: «خدمت اين آقا و آقايان هم فكرشان عرض مى كنم كه آقاى محترم حق زن بر بدن خود دقيقا همان مفهوم حقى است كه شما آقايان بر بدن خود داريد. همانطور كه اعمال غيراخلاقى براى مردان پسنديده نيست، براى خانم ها هم پسنديده نيست.
ايراد دقيقا بر تعبيرى است كه شما در حق زن بر بدن خود مى كنيد. متاسفانه بسيارى از مردان ايران حتى ساكنان شهرهاى بزرگ زن را يك فاحشه بالقوه مى دانند كه بايد پدر و سپس برادر و بعد هم شوهر و به دنبال آن لابد پسرش مواظب اين موجود غيراخلاقى باشد كه اين قوه به فعل بدل نشود. آقاى محترم، صحبت ما زنان همين است كه شما اجازه نداريد چنين توهينى را به ما روا بداريد. به خودتان احترام بگذاريد. مردى كه همسرش فقط زير يوغ او اصول اخلاقى را رعايت مى كند، مرد خوشبختى نيست و خانواده محترمى ندارد. حداقل به خاطر خودتان بر گرديد و يك بار ديگر به آنچه كه در ساليان در ذهن است، نگاه و مرور كنيد و ببينيد كه قربانى اين طرز تفكر فقط زنها نيستند. به اميد اينكه جامعه اى اخلاقى و افرادى با شعور و شخصيت داشته باشيم.»
آسيه امينى در تحليل اين تماس تلفنى به ذكر خاطره اى مى پردازد: «يك قاضى حكم اعدام يك دختر را به جرم زناى با محارم امضا كرده بود و وقتى كه از ايشان پرسيدم كه وقتى طرف مقابلش را با ۷۵ ضربه شلاق رها مى كنيد چرا ايشان را با مجازات تخفيف داد شده، آزاد نمى كنيد؟ پاسخ ايشان به من اين بود: "براى اينكه ريشه فساد، زن است." شايد در اين يك جمله بتوانم صحبت هاى اين خانم را تاييد كنم كه متاسفانه در اركان حكومتى ما همين نگاه وجود دارد. در آنچه كه از طريق مبانى اسلامى مان اشاعه مى شود، همين ابزارهاى فرهنگى در دست آنهاست و ترويج مى كنند اين نوع نگاه را و از طرف جامعه مردسالار هم پذيرفته مى شوند. در اين جامعه مردسالار متاسفانه فقط مردها حضور ندارند و زنانى هم حضور دارند كه اين نوع نگاه را تاييد مى كنند.»
شنونده ديگرى مى گويد:
«سئوال خيلى ساده اى دارم. آيا واقعا خانم ها هم اين اجازه متقابل را به آقايان مى دهند كه هر حقى بر بدن خود داشته باشند و هر جور كه بخواهند از آن استفاده كنند؟»
آسيه امينى پاسخ مى دهد: فكر مى كنم قبل از اينكه كسى از خانم ها بپرسد كه آيا اين حق را به آقايان مى دهند يا نه، بالاتر از اراده افراد در جامعه، قانون اين حق رابه مردان داده است. مردى كه اجازه دارد چهار زن رسمى داشته باشد و مردى كه حق دارد همسر صيغه اى براى خودش داشته باشد و هر عمل خارج از ازدواج رسمى خود را با داشتن همسر صيغه اى توجيه كند، اصلا به تاييد همسرش نيازى ندارد. در مورد مسائل جنسى ما هرگز اين سوال را مطرح نمى كنيم كه آيا در تختخوابى دو نفره، زن هم به اندازه مرد حق دارد يا نه. آنچه كه در قانون آمده، مسئله تمكين زن است. هرگز گفته نشده كه زن هم در آنجا حقوقى دارد. من فكر مى كنم گاهى اوقات ما ناچار مى شويم براى توجيه شرايط، برون فكنى كنيم. اين سوال هم نوعى برون فكنى است. من دعوت مى كنم كسانى كه حتى مى خواهند نقد كنند، طورى اين كار را انجام دهند كه لااقل طرفداران فكر خودشان هم آن را بپذيرند.
خانم امينى در پاسخ به يك شنونده ديگر با اشاره به اينكه قوانين ناظر بر حقوق زنان به آنها ضمانت اجرايى حقوق برابر نمى دهد مى گويد: نظام پدر سالار اجازه دفاع به زن نمى دهد.
آسيه امينى در پاسخ به شنونده ديگرى كه پرسيده است چرا زنان با حجاب لجبازى مى كنند، مى گويد:
«بحث ما حجاب اجبارى است. بحث ما اختيارى نبودن پوشش است. به نظر من اولين حقى است كه بايد به زنان داده شود. زن ها كه بيش از نيمى از جامعه را تشكيل داده اند، از اين حق طبيعى خودشان محروم اند. شما چطور در كشور فرانسه يا آلمان از زنانى كه مصرانه مى خواهند پوشيه بگذارند و حتى چهره خود را بپوشانند حمايت مى كنيد و مى گوييد اين انتخاب اوست. چطور در كشور خود به زنى كه نمى خواهد اين چادر را بگذارد، به او ايراد مى گيريد كه لجبازى مى كند. اين لجبازى نيست. بالاتر از لجبازى، يك مبارزه جدى است. اين لجبازى با استبداد است.»
پيش از هر چيز بار ديگر از پيام شنونده بوشهرى آغاز مى كنيم كه در پيام خود گفته بود:
«من از بوشهر زنگ مى زنم. اين خانمى كه الان صحبت مى كرد و مى گفت زنان بر بدن خود حق دارند و من مى خواستم بگويم در منطقه اى كه من زندگى مى كنم در استان بوشهر و استان هاى مجاور تا هزار سال ديگر هم مردها اجازه نمى دهند كه زنان بر بدن خودشان حق داشته باشند و بگويند كه اين بدن مال خودم است و هر چه خواستم بكنم و به هر كه خواستم بسپارم. اين به نظر من تا هزار سال ديگر رخ نخواهد داد. من خودم به شخصه اگر زنى چنين اعتقادى داشته باشد، خانم خودم... گردنش را مى زنم.»
خانم آسيه امينى در اين زمينه مى گويد: «مهم ترين ويژگى صحبت هاى اين شنونده راديو فردا، صداقت ايشان است. سى سال است كه نظام جمهورى اسلامى به طور مرتب در تمام اركان فرهنگى و اجتماعى خود مروج يك نوع انديشه مرد محور است كه زن را تابعى از املاك مردانه مى داند.»
وی می افزاید: «وقتى مسئله تمكين را مطرح مى كنيد، وقتى حجاب اجبارى مطرح مى شود، اين يعنى بخشى از مالكيت او. يعنى ديگران در مورد زن تصميم مى گيرند. تمام سياست هاى فرهنگى و اجتماعى يك كشور مصروف اين مى شود كه اين نظر و اين ويژگى را به عنوان يك فرهنگ در جامعه رواج بدهد .مثالى مى زنم. براى دفاع از يك مورد سنگسار در يكى از زندان هاى خوزستان، با يك وكيل داوطلب از منطقه به زندان رفته بوديم. بعد از اولين بارى كه موكل و وكيل در زندان همديگر را ملاقات كردند، وكيل به من گفت من خودم اگر جاى برادر اين خانم باشم، اولين كسى هستم كه گردنش را قطع مى كنم. اين نشان مى دهد كه اين فرهنگ يك مسئله ريشه دار درميان اقوام و سرزمين ما است.»
خانم امينى معتقد است مردسالارى يك سنت ديرپاست در منطقه كه فقط هم شامل كشور ايران نمى شود، بلكه منطقه وسيع كشورهاى اسلامى را در بر مى گيرد.
در استان بوشهر و استان هاى مجاور تا هزار سال ديگر هم مردها اجازه نمى دهند كه زنان بر بدن خودشان حق داشته باشند و بگويند كه اين بدن مال خودم است و هر چه خواستم بكنم و به هر كه خواستم بسپارم. اين به نظر من تا هزار سال ديگر رخ نخواهد داد. من خودم به شخصه اگر زنى چنين اعتقادى داشته باشد، خانم خودم... گردنش را مى زنم.
یک شنونده رادیو فر دا
آسيه امينى با اشاره به اينكه مسئله «افراد» نيستند، بلكه سنت هايى است كه يك فرهنگ نادرست را در طول سال ها ترويج كرده اند، مى گويد براى برخورد با اين فرهنگ ابزارهاى فرهنگى لازم است.
در پى بحث هايى كه بر سر پيام اين شنونده بوشهرى در گرفت، وى در چند تماس بار ديگر بر نظر خود در اين زمينه تاكيد كرد.
خلاصه نظر او را اگر بخواهيم جمع بندى كنيم، وى جمهورى اسلامى را با حجاب اسلامى پيوند مى زند و حجاب اسلامى را با آبروى خانواده پيوند مى زند و نكته مهم اين كه دو وجه بسيار شديد برهنگى و حجاب را در مقابل هم قرار مى دهد كه گويا اگر زنى به او حق انتخاب داده شود كه خودش پوشش خود را انتخاب كند، بلافاصله به سمت برهنگى مى رود و اين مردها هستند كه بايد كنترل كنند كه زن دركى داشته باشد از اينكه چه بايد بپوشد.
در عين حال اين شنونده راديو فردا تاكيد مى كنند كه خود و همسرشان تحصيلات دانشگاهى داشته و هر دو در دانشگاه تهران تحصيل كرده اند.
به گفته اين شنونده راديو فردا، همسر وى از همه آزادى ها، جز حق انتخاب نوع پوشش خود برخوردار بوده و البته تاكيد كرده است كه همسرش را به چشم يك حيوان نگاه نمى كند.
آسيه امينى در پاسخ به پيام دوم شنونده بوشهرى راديو فردا مى گويد: «موضوعى كه براى من ايجاد سئوال كرده بود، استنباط ايشان از بحث مطرح شده بود مبنى بر اينكه آيا خواستن حقوق برابر انسان، در برابر اين است كه بگوييم زن انسان نيست و حيوان است؟ هيچ كس نمى گويد كه ما يك حيوانيم و حقوق برابر يك حيوان داريم. بلكه خواسته ما داشتن حقوق برابر است.»
وی می افزاید: «اينكه ما مى گوييم حقوق برابر است به اين معنى نيست كه ما بگوييم "حقوق برابر انسان" را نداريم. ما مى گوييم "حقوق انسان برابر" را نداريم. اين همان نكته اى است كه اين دوست مان مى گويد من این حقوق را هرگز به زنم نمى دهم و مشكل دقيقا از اينجا شروع مى شود.»
خانم امینی می افزیاد: «اين حرف يك پشتوانه حكومتى دارد زيرا جمهورى اسلامى اولين گامى را كه بعد از پيروزى انقلاب برداشت، اين بود كه قانون حمايت از خانواده را تغيير دهد و زنان را از بسيارى از حقوقى كه قبل از اين داشتند و يك قانون تقريبا مترقى بود محروم كند و بعد از آن پوشش حجاب را اجبارى كردند. اگر روند حقوق زنان را در سى سال گذشته دنبال کنید، مى بينيم كه قدم به قدم مسئله حكومت اسلامى با مسئله پوشش زنان و محدود شدن آنها از حقوق شان به عنوان انسان برابر گره خورده.است. بنابراين با اين آقا موافق هستم كه مسئله ما در كشور ايران يك مسئله فرهنگى است. اين مشكل فرهنگى به مردان اجازه مى دهد كه نسبت به بدن زنان حس مالكيت داشته باشند حتى زنى كه همسر خودشان نيست. اما به هيچ عنوان با ايشان موافق نيستم كه با حدس و گمان بگوييم شايد هشتاد يا هفتاد در صد مردم اين فرهنگ نادرست را مى خواهند و برايش تلاش مى كنند و تثبيتش مى كنند.»
آسیه امینی، فعال حقوق زنان
يك شنونده ديگر راديو فردامى گويد: «خدمت اين آقا و آقايان هم فكرشان عرض مى كنم كه آقاى محترم حق زن بر بدن خود دقيقا همان مفهوم حقى است كه شما آقايان بر بدن خود داريد. همانطور كه اعمال غيراخلاقى براى مردان پسنديده نيست، براى خانم ها هم پسنديده نيست.
ايراد دقيقا بر تعبيرى است كه شما در حق زن بر بدن خود مى كنيد. متاسفانه بسيارى از مردان ايران حتى ساكنان شهرهاى بزرگ زن را يك فاحشه بالقوه مى دانند كه بايد پدر و سپس برادر و بعد هم شوهر و به دنبال آن لابد پسرش مواظب اين موجود غيراخلاقى باشد كه اين قوه به فعل بدل نشود. آقاى محترم، صحبت ما زنان همين است كه شما اجازه نداريد چنين توهينى را به ما روا بداريد. به خودتان احترام بگذاريد. مردى كه همسرش فقط زير يوغ او اصول اخلاقى را رعايت مى كند، مرد خوشبختى نيست و خانواده محترمى ندارد. حداقل به خاطر خودتان بر گرديد و يك بار ديگر به آنچه كه در ساليان در ذهن است، نگاه و مرور كنيد و ببينيد كه قربانى اين طرز تفكر فقط زنها نيستند. به اميد اينكه جامعه اى اخلاقى و افرادى با شعور و شخصيت داشته باشيم.»
آسيه امينى در تحليل اين تماس تلفنى به ذكر خاطره اى مى پردازد: «يك قاضى حكم اعدام يك دختر را به جرم زناى با محارم امضا كرده بود و وقتى كه از ايشان پرسيدم كه وقتى طرف مقابلش را با ۷۵ ضربه شلاق رها مى كنيد چرا ايشان را با مجازات تخفيف داد شده، آزاد نمى كنيد؟ پاسخ ايشان به من اين بود: "براى اينكه ريشه فساد، زن است." شايد در اين يك جمله بتوانم صحبت هاى اين خانم را تاييد كنم كه متاسفانه در اركان حكومتى ما همين نگاه وجود دارد. در آنچه كه از طريق مبانى اسلامى مان اشاعه مى شود، همين ابزارهاى فرهنگى در دست آنهاست و ترويج مى كنند اين نوع نگاه را و از طرف جامعه مردسالار هم پذيرفته مى شوند. در اين جامعه مردسالار متاسفانه فقط مردها حضور ندارند و زنانى هم حضور دارند كه اين نوع نگاه را تاييد مى كنند.»
شنونده ديگرى مى گويد:
«سئوال خيلى ساده اى دارم. آيا واقعا خانم ها هم اين اجازه متقابل را به آقايان مى دهند كه هر حقى بر بدن خود داشته باشند و هر جور كه بخواهند از آن استفاده كنند؟»
آسيه امينى پاسخ مى دهد: فكر مى كنم قبل از اينكه كسى از خانم ها بپرسد كه آيا اين حق را به آقايان مى دهند يا نه، بالاتر از اراده افراد در جامعه، قانون اين حق رابه مردان داده است. مردى كه اجازه دارد چهار زن رسمى داشته باشد و مردى كه حق دارد همسر صيغه اى براى خودش داشته باشد و هر عمل خارج از ازدواج رسمى خود را با داشتن همسر صيغه اى توجيه كند، اصلا به تاييد همسرش نيازى ندارد. در مورد مسائل جنسى ما هرگز اين سوال را مطرح نمى كنيم كه آيا در تختخوابى دو نفره، زن هم به اندازه مرد حق دارد يا نه. آنچه كه در قانون آمده، مسئله تمكين زن است. هرگز گفته نشده كه زن هم در آنجا حقوقى دارد. من فكر مى كنم گاهى اوقات ما ناچار مى شويم براى توجيه شرايط، برون فكنى كنيم. اين سوال هم نوعى برون فكنى است. من دعوت مى كنم كسانى كه حتى مى خواهند نقد كنند، طورى اين كار را انجام دهند كه لااقل طرفداران فكر خودشان هم آن را بپذيرند.
خانم امينى در پاسخ به يك شنونده ديگر با اشاره به اينكه قوانين ناظر بر حقوق زنان به آنها ضمانت اجرايى حقوق برابر نمى دهد مى گويد: نظام پدر سالار اجازه دفاع به زن نمى دهد.
آسيه امينى در پاسخ به شنونده ديگرى كه پرسيده است چرا زنان با حجاب لجبازى مى كنند، مى گويد:
«بحث ما حجاب اجبارى است. بحث ما اختيارى نبودن پوشش است. به نظر من اولين حقى است كه بايد به زنان داده شود. زن ها كه بيش از نيمى از جامعه را تشكيل داده اند، از اين حق طبيعى خودشان محروم اند. شما چطور در كشور فرانسه يا آلمان از زنانى كه مصرانه مى خواهند پوشيه بگذارند و حتى چهره خود را بپوشانند حمايت مى كنيد و مى گوييد اين انتخاب اوست. چطور در كشور خود به زنى كه نمى خواهد اين چادر را بگذارد، به او ايراد مى گيريد كه لجبازى مى كند. اين لجبازى نيست. بالاتر از لجبازى، يك مبارزه جدى است. اين لجبازى با استبداد است.»
