رئیسجمهوری ایران در واکنش به گزارشهایی مبنی بر احتمال فیلترینگ تلگرام٬ گفت که «بنای نظام»٬ نه بر بستن فضای مجازی٬ بلکه بر «رفع انحصار» از فضای پیامرسانها بوده است.
حسن روحانی روز سهشنبه ۱۴ فروردین در دیدار با جمعی از مدیران ارشد جمهوری اسلامی٬ درباره انتشار گزارشهایی مبنی بر مسدوسازی پیامرسان پرطرفدار تلگرام در ایران٬ افزود که «کام مردم را با اینگونه حرفها تلخ نکنید، در فضای بحران بیکاری تیشه به ریشه اشتغال نزنید».
به گزارش سایت جماران و خبرآنلاین، وی اضافه کرد که «بنای نظام بر رفع انحصار از فضای پیام رسانها بوده است نه فیلتر و بستن فضای مجازی».
رئیسجمهوری ایران میگوید: داشتن پیامرسانهای «ایرانی، توانمند، امن و ارزان که بتوانند مشکل و نیازهای مردم را حل کنند» را باعث «افتخار» دانسته٬ اما گفته که ایجاد این پیامرسانها «باید با هدف رفع انحصار در پیامرسانها انجام شود».
دیماه گذشته در روزهای آغازین اعتراضهای سراسری در ایران، شبکههای تلگرام و اینستاگرام در ایران مسدود شد و نیروهای امنیتی چند نفر از دست اندرکاران شبکههای اجتماعی را بازداشت کردند. با این حال با پایان گرفتن ناآرامیها این دو شبکه دوباره رفع فیلتر شدند.
با این حال، چند هفته پیش برخی از کانالهای تلگرامی خبر دادند که رهبر جمهوری اسلامی در جلسهای با حضور اعضای شورای عالی فضای مجازی، از رفع فیلتر تلگرام انتقاد کرده و خواستار مسدود شدن دوباره این پیامرسان شده است.
در همین زمینه، علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، روز ۱۱ فروردین گفت که در «بالاترین سطح» حکومت و «با توجه به نقش مخرب تلگرام» تصمیم گرفته شده که تلگرام جای خود را به «یک سامانه ملی» بدهد.
برخی از نمایندگان مجلس بلافاصله به این اظهارات واکنش نشان داده و از آن انتقاد کردهاند.
روز سهشنبه نیز، دو نماینده مجلس شورای اسلامی خواستار برگزاری نظرسنجی برای تعیین میزان اعتماد عمومی به پیامرسان داخلی شده و مسدودسازی پیامرسان «تلگرام» را موجب «تعمیق بیاعتمادی موجود میان مردم و دستگاههای مسئول» دانستند.
فاطمه سعیدی٬ عضو هیات رئیسه فراکسیون امید مجلس، در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا٬ گفته که فیلترینگ پیامرسان خارجی٬ «منجر به استفاده از نمونه داخلی نمیشود».
خانم سعیدی ضمن طرح پیشنهاد برگزاری نظرسنجی برای تعیین میزان اعتماد عمومی به پیامرسان داخلی٬ گفته که پس از نظرسنجی٬ «اگر میزان این اعتماد قابلقبول نبود، حتماً باید در سیاستها تجدیدنظر کنیم، نه در میزان دسترسی مردم به شبکههای مجازی».
این نماینده اضافه کرده که «اگر به بهانه روی آوردن به پیامرسانهای داخلی، مردم را محدود کنیم، نتیجه عکس خواهیم گرفت».
به باور وی٬ «کسانی که فکر میکنند با فیلتر کردن یک پیامرسان خارجی موج اقبال به پیامرسانهای داخلی را شاهد خواهیم بود، دچار خطای فاحشی در تحلیل هستند».
سعیدی با اشاره به اثرگذاری شبکه توییتر با وجود مسدود بودن آن در ایران٬ گفته که «بخشی از رخدادهای اجتماعی و حتی تصمیمات اتخاذ شده در سطوح مختلف حاکمیت برآمده از موجهای توییتری است. نمیتوانیم چشممان را روی واقعیات جهان ببندیم».
طیبه سیاوشی٬ دیگر نماینده مجلس شورای اسلامی نیز گفته که «به شدت» با فیلترینگ تلگرام به عنوان «راهکار» مخالف است.
خانم سیاوشی در گفتوگو با سایت «رویداد ۲۴» افزوده که «بحث شایعه فیلتر تلگرام پس از ناآرامیها بارها مطرح شده است. ولی نمیدانم شایعه آخر در کجا مطرح شد».
به گفته وی٬ «شورای عالی فضای مجازی وظایفی مانند نظارت را بر عهده دارد اما فیلترینگ در حیطه اختیارات و جزو وظایف آن نیست».
عضو فراکسیون زنان مجلس از اینکه «دستگاههای متعددی٬ متولی امر فضای مجازی شدهاند»٬ انتقاد کرده و این مسئله را موجب «کند» شدن تصمیمها در زمینه فضای مجازی دانسته است.
سياوشی در ادامه، از اظهارات علاالدین بروجردی٬ رئيس كميسيون امنيت ملي مجلس در دفاع از فیلترینگ تلگرام هم انتقاد کرده و گفته است: «بحثی که توسط آقای بروجردی اعلام شد باید از سوی یک مرجع رسمی مانند رئیس شورای عالی فضای مجازی یا شورای عالی امنیت ملی به صورت شفاف اعلام شود».
با وجود واکنشهای گسترده به احتمال مسدود کردن پیامرسان تلگرام در ایران٬ آقای بروجردی ۱۲ فروردین ضمن دفاع از فیلترینگ تلگرام، این پیامرسان را «تهدیدی برای امنیت ملی» خواند.
این نماینده سرشناس مجلس٬ با ادعای اینکه اطلاعات تلگرام مورد استفاده بریتانیا، آلمان و اسرائیل قرار میگیرد، اعتراضهای سراسری دیماه در ایران را یکی از نمونههای استفاده «ضدامنیتی» از تلگرام عنوان کرده است.
شماری از نمایندگان و مقامهای جمهوری اسلامی میگویند که مسدود شدن تلگرام به نابودی کسب و کارهای زیادی منجر میشود.
از جمله محمدرضا بادامچی، نماینده مجلس، گفته بود فیلتر شدن تلگرام به ۲۰۰ هزار شغل آسیب میزند و زندگی نیم میلیون نفر را دچار اختلال مالی خواهد کرد.
رئیس کمیته حمایت از کسب و کارهای الکترونیک در مجلس نیز گفته که «فیلترینگ یک روش سلبی است و تجربه نشان داده روشهای سلبی نه تنها اهداف را محقق نمیکند بلکه با عوارض اجتماعی نیز همراه هست».
پروانه مافی در گفتوگو با ایسنا «بزرگترین عارضه» فیلترینگ تلگرام را «تعمیق بیاعتمادی موجود میان مردم و دستگاههای مسئول» عنوان کرده است.
به گفته وی٬ «گستردگی و شدت این بیاعتمادی به گونهای خواهد بود که میتواند وضعیت سرمایه اجتماعی کشور را به حد بحرانی نزدیک کند».
خانم مافی اضافه کرده است: «واقعیت را نباید نادیده گرفت؛ مردم نسبت به پیامرسانهای داخلی، درست یا غلط اعتماد ندارند. مسئله اصلی بیاعتمادی مردم به نظام تصمیمگیری و برخی دستگاههای مسئول در داخل کشور است».
تلگرام از محبوبترین شبکههای اجتماعی در ایران است و بیش از ۴۰ میلیون کاربر ایرانی دارد.