وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه ۲۳ خرداد جمهوری اسلامی ایران را مستقیما مسئول حمله به دو نفتکش در دریای عمان معرفی کرد.
مایک پومپئو در گفتگو با خبرنگاران که به طور زنده از سایت وزارت خارجه آمریکا پخش میشد، اظهار داشت: «ارزیابی دولت ایالات متحده این است که جمهوری اسلامی ایران مسئول حملاتی است که امروز در دریای عمان صورت گرفت».
وی تاکید کرد: «این ارزیابی بر اساس اطلاعات امنیتی، سلاحهای مورد استفاده، سطح تجربه مورد نیاز برای این حمله، حملات اخیر مشابه ایران علیه کشتیرانی و این واقعیت که هیچ گروه نیابتی در منطقه منابع و کارایی برای دست زدن به چنین اقدام پیچیدهای ندارد، صورت گرفته است».
وزیر خارجه آمریکا شماری از حملاتی که میگوید ایران در ماههای گذشته در خاورمیانه انجام داده است را فهرست کرد و افزود که ایران جریان نفت از تنگه هرمز را مختل کرده است.
به گفته وی، «حملات ایران بخشی از کارزار این کشور برای افزایش تنش در منطقه و تهدیدی برای صلح و امنیت بینالمللی است».
آقای پومپئو گفت که ایالات متحده از منافع و نیروهای خود در منطقه دفاع خواهد کرد ولی هیچ توضیحی درباره برنامه در دستور کار واشینگتن نداد و سوالات را نیز بیپاسخ گذاشت.
این حمله که اوایل روز پنجشنبه در دریای عمان و نزدیکی آبهای ایران صورت گرفت نگرانیها از احتمال تقابل نظامی بین تهران و واشینگتن را بالا برده است.
سرپرست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل در یک نشست شورای امنیت سازمان ملل گفته که این حمله غیرقابل قبول است. دبیرکل سازمان ملل هم حمله به کشتیهای تجاری را محکوم کرده است.
پیشتر برخی از رسانههای آمریکا از جمله بلومبرگ اعلام کرده بودند که ایالات متحده قرار است اعلام کند دست یک عامل دولتی در این حملات در کار بوده است.
وزیر خارجه آمریکا در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: «نخستوزیر آبه سفری به ایران انجام داد، یک سفر تاریخی، تا از رژیم ایران بخواهد که تنشها را کاهش دهد و وارد گفتوگو شود. رهبر جمهوری اسلامی ایران امروز [پنجشنبه] دیپلماسی آقای آبه را با گفتن اینکه "هیچ پیامی برای ترامپ ندارد و پاسخی نمیدهد" رد کرد».
آقای پومپئو تصریح کرد: «حکومت رهبر جمهوری اسلامی با حمله به یک نفتکش ژاپنی درست در بیرون از آبهای ایران به ژاپن توهین کرد».
اردیبهشت گذشته نیز چهار کشتی شامل یک نفتکش عربستان در نزدیکی آبهای امارات مورد حمله قرار گرفت. امارات، عربستان و آمریکا انگشت اتهام را به سوی ایران نشانه گرفتند. ایران دست داشتن در این حملات را به شدت رد کرده و حملات روز پنجشنبه را نیز «مشکوک» خوانده است.
تنش بین ایران با آمریکا و متحدانش از جمله عربستان سعودی، از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ بالا گرفته و در یکسال گذشته پس از خروج واشینگتن از توافق شش قدرت هستهای با تهران شدت گرفته است.
آمریکا در یک سال گذشته تحریمهای معلق شده علیه ایران را بازگرداند، از پیمان مودت با ایران خارج شد و سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی قرار داد.
در این میان تحریم نفتی ایران به کاهش بسیار چشمگیر صادرات نفت منجر شده است تا جایی که بارگیری و صادرات روزانه ۲.۵ میلیون بشکه نفت تا یکسال گذشته، اکنون به نیم میلیون بشکه کاهش یافته است.
با این حال دشواریها به همین جا ختم نشد، بلکه آمریکا با عدم تمدید معافیتهایی که برای هشت کشور خریدار نفت ایران صادر کرده بود، ضربه دیگری به اقتصاد ایران زد به طوری که گزارشهای منتشره حاکی است که بارگیری نفت ایران در ماه مه به حدود ۴۰۰ هزار بشکه در روز سقوط کرده است.
ایران بارها اعلام کرده که اگر نتواند نفت خود را صادر کند، دیگر کشورها هم نمیتوانند از تنگه هرمز برای عبور نفت خود استفاده کنند.
ترامپ: دستیابی به توافق با ایران زود است
پس از آن که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در دیدار با نخستوزیر ژاپن، پیشنهاد مذاکره ایران با ایالات متحده را رد کرد، دونالد ترامپ اعلام کرد که او نیز باور دارد، برای دستیابی به یک توافق با تهران «خیلی زود» است.
ایران میگوید شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن، حامل پیام رئیسجمهوری آمریکا برای آیتالله خامنهای بوده است. سایت آقای خامنهای نیز ویدئوی کوتاهی از دیدار وی با نخستوزیر ژاپن منتشر کرده است که او میگوید: «من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمیدانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم».
به دنبال این تحول آقای ترامپ در متنی توئیتری ضمن قدردانی از شینزو آبه برای سفر به ایران و دیدار با آیتالله خامنهای نوشت: «به شخصه احساس میکنم که حتی فکر دستیابی به یک توافق هم خیلی زود است».
وی در ادامه افزود: «نه آنها آمادهاند و نه ما».