چهار روز بعد از اقدام آمریکا در به رسمیت شناختن اورشلیم (بیتالمقدس) به عنوان «پایتخت اسرائیل» و دستور دونالد ترامپ به آغاز روند انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به اورشلیم، روز یکشنبه ۱۹ آذر تظاهرات و راهپیماییهای اعتراضی در چند کشور جهان ادامه یافت؛ تظاهرات در بیروت، پایتخت لبنان، به خشونت کشیده شد.
صدها تظاهرکننده لبنانی در برابر سفارت آمریکا در بیروت با نیروهای امنیتی درگیر شدند که تلاش میکردند مانع نزدیک شدن معترضین به ساختمان سفارت شوند.
تظاهرکنندگان میکوشیدند با عبور از موانع نیروهای امنیتی، بیشتر به ساختمان سفارت نزدیک شوند.
به گزارش خبرگزاریها، پلیس برای پراکنده کردن تظاهرکنندگان از جمله متوسل به ماشین آبپاش شد.
برخورد پلیس لبنان با تظاهرکنندگان در حالی است که دولت بیروت به سختی از تصمیم آمریکا انتقاد کرده و خواهان برداشتن گامهای عملی کشورهای عرب در برابر آمریکا شده است.
به گزارش رویترز، جبران باسیل وزیر امور خارجه لبنان شامگاه شنبه در نشست اضطراری وزیران خارجه اتحادیه عرب پیشنهاد کرد که این دولتها «برقراری تحریمهای دیپلماتیک، سیاسی و اقتصادی علیه آمریکا را در نظر بگیرند».
وزیران خارجه اتحادیه عرب بامداد یکشنبه در قطعنامه پایانی نشست اضطراری خود در قاهره، آمریکا را به بازنگری در تصمیماش فرا خوانده و تاکید کردند که واشینگتن با این تصمیم خود را از یک میانجی عادل بودن ساقط کرده است.
همزمان، رسانههای عربی گزارش دادند که محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی، ملک عبدالله دوم پادشاه اردن و عبدالفتاح السیسی رییسجمهوری مصر روز دوشنبه نشست سه جانبهای برای بررسی اوضاع پس از تصمیم آمریکا برگزار میکنند؛ مصر نیز پیشتر به آمریکا نسبت به «تبعات» تصمیم این کشور هشدار داده بود.
مجلس اردن نیز روز یکشنبه در قطعنامهای به اتفاق آرا، دولت این کشور را فرا خواند که در مناسبات صلحاش با اسرائیل و بستن همیشگی سفارت اسرائیل در امان تجدیدنظر کند؛ ۲۴ نماینده مجلس اردن نیز در این روز طرح اولیهای را برای مقابله عملی با اقدامات آمریکا اعلام کردند.
ملک عبدالله دوم پادشاه اردن تظاهرات گسترده فلسطینیان در روز «جمعه خشم» در امان را ناشی از «احساساتی که مایه افتخار» است نامیده بود.
اردن و اسرائیل از ۲۳ سال پیش مناسبات کامل صلح دارند اما سفارت اسرائیل در امان از چند ماه قبل عملا تعطیل شده و اردن گفته که حاضر نیست سفیر اسرائیل را دوباره بپذیرد تا زمانی که این کشور محافظی را که موجب قتل دو اردنی شد، محاکمه نکند.
تظاهرات اعتراضآمیز به تصمیم آمریکا در کشورهای مختلف، از بامداد یکشنبه در کشورهای خاور دور مانند اندونزی و مالزی آغاز شد؛ شمار تظاهرکنندگان در جاکارتا، پایتخت اندونزی که در نزدیکی سفارت آمریکا در کشورشان راهپیمایی میکردند، دستکم ده هزار نفر برآورد شده است.
تظاهرات اعتراضی سپس در پاکستان و بنگلادش و سپس در طول روز در ترکیه و لبنان ادامه یافت.
رجب طیب اردوغان رییسجمهوری ترکیه نیز روز یکشنبه تاکید کرد که کشورش «با همه توان» با اقدام آمریکا در مورد قدس که «خط قرمز مسلمانان است»، «مبارزه» خواهد کرد و ترکیه برای تصمیم آمریکا «ارزشی قائل نیست».
آقای اردوغان اسرائیل را «کشوری تروریستی» و «یک حکومت کودککش» که «فلسطینیها قربانی میکند» نامید؛ این در حالی است که ترکیه با اسرائیل مناسبات کامل دیپلماتیک در سطح سفیر دارد؛ اما او هفته گذشته تهدید کرده بود که ممکن است این روابط را قطع کند.
تظاهرات اعتراضی در ترکیه شامگاه شنبه نیز در ترکیه در جریان بود؛ اما پلیس ۱۲ تن از معترضین را در استانبول به خاطر حمل پلاکاردهایی که با «قوانین ترکیه» همخوانی نداشت، بازداشت کرد.
در داخل سرزمینهای فلسطینی نیز، جنبش حماس فراخوان داده بود که فلسطینیها روز یکشنبه تظاهرات و اقدامات اعتراضی خود را از سر بگیرند.
حماس امیدوار است که این اعتراضها به یک انتفاضه منجر شود اما روزهای نخست بعد از اعلامیه آمریکا، عامه فلسطینیها چندان اقبالی به این فراخوان نشان ندادند و اقدامات اعتراضی آنها در غزه، کرانه باختری و بویژه در شرق بیتالمقدس بسیار محدود بود.
با وجود این، روز یکشنبه در چند منطقه، در خطوط تماس فلسطینیها با نیروهای اسرائیلی، در کرانه باختری پارهای درگیریها رخ داد اما ابعاد آن همچنان به سنگپرانی از سوی شمار معدودی از نوجوانان و جوانان به سوی نیروهای اسرائیلی و واکنش سربازان محدود بود.
حماس همچنین گفته است انتقام دو عضو شاخه نظامی این جنبش را که در حملات هوایی شامگاه شنبه نیروی هوایی اسرائیل کشته شدند، خواهد گرفت.
اسرائیل گفته بود بعد از حملات راکتی فلسطینیان غزه در عصر شنبه، جنگندههایش هدفهای حماس را در غزه بمباران کردند.
در همین حال، اندکی پس از نیمروز یکشنبه، یاسین ابوالقره یک مرد فلسطینی ۲۴ ساله اهل نابلس با رسیدن به ترمینال مرکزی اتوبوسها در ورودی اورشلیم، زمانی که از سوی محافظان امنیتی ترمینال مورد بازجویی قرار گرفته بود، با بیرون آوردن چاقو و فرو کردن آن به قلب یکی از محافظان، او را شدیدا زخمی کرد.
محافظ اسرائیلی ۳۵ ساله با «زخمهای وخیم» در قلب به بیمارستانی در اورشلیم برای عمل جراحی انتقال یافت؛ گیلعاد اردان وزیر امنیت داخلی اسرائیل این حمله را ناشی از «فتنهانگیزی تشکیلات خودگردان فلسطینی» دانست.
مهاجم ابتدا توانست بگریزد اما یک پلیس و یک مرد رهگذر با غلبه بر او، وی را به نیروهای امنیتی تحویل دادند. مهاجم ساعتی قبل از حمله، در فیسبوک نوشته بود «اورشلیم در قلب و در خون ما جاری است؛ خون ما فدای قدس».
شامگاه شنبه اعراب در بخشهایی از شهرهایی که تابع اسرائیل است، تظاهرات کردند که در برخی نقاط به خشونت کشیده شد.
به گزارش رسانههای اسرائیل، آویگدور لیبرمن وزیر دفاع اسرائیل با انتقاد از عربهای تظاهر کننده، از یهودیان خواست از معامله با این اعراب خودداری کنند تا آنها را «تحریم» کرده باشند؛ فراخوانی که با انتقاد عربهای اسرائیلی روبرو شد.