«جيهاد ارگينای» سفير ترکيه در جمهوری چک در مصاحبه ای با راديو اروپا آزاد / راديو آزادی مواضع دولت اين کشور را در مورد تحولات سوريه، برنامه هسته ای ايران، کشتار ارامنه در اوايل قرن بيستم و همين طور مسائل مهم سياست داخلی ترکيه تشريح کرد. اين گزارش فشرده ای است از پاسخ های سفير ترکيه.
سفير ترکيه با اشاره به روابط طولانی و نزديک آنکارا و دمشق يادآوری می کند که حوادث سال جاری در جهان عرب در حقيقت واکنشی ديرهنگام از سوی مردم اين جوامع به ضرورت ها و نياز به تغييرات سياسی در اين بخش از جهان است. دولت ترکيه تا جایی که می تواند از زاويه کمک های بشر دوستانه و انتقال تجارب گذار ترکيه به دمکراسی به اين کشورها کمک می کند.
ترکيه معتقد است که تمام موارد از بحران های سياسی در کشورهای عربی از جمله سوريه بايد از طريق گفت و گو و راه های مسالمت آميز حل شود.
متاسفانه آنچه که ما در دوره اخير در سوريه شاهد آن هستيم بی توجهی به معيارهای گذار دمکراتيک است. ترکيه در مورد اصلاحات در سوريه نگران است و اميدوار است که وعده ها و طرح های دولت اين کشور واقعا عملی شود. در مورد سرنوشت دولت فعلی و شخص بشار اسد نيز اين مسئله به تصميم مردم سوريه باز می گردد.
در مورد برنامه های هسته ای ايران سفير ترکيه تاکيد کرد که از نظر اين دولت هر کشوری در جهان حق برخورداری از انرژی هسته ای را دارد. ولی برنامه هسته ای تسليحاتی در هر کشوری از جمله ايران موجب نگرانی ترکيه خواهد بود.
سفير ترکيه با اشاره به مذاکرات اوايل سال ۲۰۱۰ بين ايران و ترکيه و برزيل يادآوری می کند، طرحی که در اين مذاکرات به تصويب رسيد می توانست گام مهمی در مسير حل بحران هسته ای ايران باشد. ولی شورای امنيت سازمان ملل متحد اين توافق را نپذيرفت و قطعنامه جديدی عليه برنامه های هسته ای ايران صادر کرد. با وجود این، ترکيه به تلاش خود برای ميانجی گری ادامه داد و دور ديگری از مذاکرات کشورهای پنج به علاوه يک با ايران در استانبول برگزار شد.
«جيهاد ارگينای» در پاسخ به سئوالی مربوط به دوست قلمداد کردن محمود احمدی نژاد توسط نخست وزير ترکيه می گويد مناسبات ايران و ترکيه يک مناسبات طولانی و پر فراز و نشيب است. ولی در دهه اخير اين مناسبات از نظر اقتصادی و همکاری های منطقه ای به شکل چشمگيری گسترش يافته است بنابراين رابطه با ايران و حکومت آن کشور برای دولت ترکيه اهميت فراوانی دارد.
در مورد موضوع کشتار ارامنه در سال ۱۹۱۵ که از نگاه ارامنه نسل کشی توسط نيروهای امپراطوری عثمانی قلمداد می شود سفير ترکيه می گويد که اين مسئله بايد توسط مورخان بررسی شود و هر دو کشور ترکيه و ارمنستان با دقت و شکيبايی اين مسئله را مورد توجه قرار دهند.
آقای اردوغان چند سال پيش پيشنهاد کرد که يک کميسيون مشترک مرکب از مورخان و سياستمداران دو کشور اين موضوع را بررسی کنند و براساس آن راهی برای بهبود مناسبات دو کشور همسايه پيدا شود. ولی متاسفانه تاکنون دولت ارمنستان اين مسئله را نپذيرفته است. ما اميدواريم که در آينده ارمنستان با پذيرش اين پيشنهاد راه را برای برقراری مناسبات بهتر، که خواست ما است، بگشايد.
در بخش ديگری از اين مصاحبه موضوع استعفای دسته جمعی سران نيروهای مسلح ترکيه عنوان می شود و در اين مورد سفير ترکيه در پراگ می گويد که برخلاف برخی از اظهار نظرها اين موضوع بحران آفرين نشد و جايگزينی اين مقامات با آرامش کامل انجام شده است.
به گفته وی، مقامات دولت ترکيه به نظر و استعفای اين مقامات نظامی احترام گذاشته و اکنون آنها بازنشسته شده اند. اين روند نشان داد که سيستم سياسی حاکم بر ترکيه ثبات فراوانی دارد.
به گفته سفير ترکيه، دمکراسی در اين کشور در حالت بلوغ است و يکی از محورهای اين گذار کنترل بيشتر سياستمداران منتخب بر فرماندهی نيروهای مسلح است. کنترل بيشتر دولت های منتخب بر امور نظامی يکی از محورهای اصلی برنامه های سازمان ناتو است و ترکيه به عنوان عنصری از اين پيمان نمونه مشخصی از اين گذار است.
سفير ترکيه با اشاره به روابط طولانی و نزديک آنکارا و دمشق يادآوری می کند که حوادث سال جاری در جهان عرب در حقيقت واکنشی ديرهنگام از سوی مردم اين جوامع به ضرورت ها و نياز به تغييرات سياسی در اين بخش از جهان است. دولت ترکيه تا جایی که می تواند از زاويه کمک های بشر دوستانه و انتقال تجارب گذار ترکيه به دمکراسی به اين کشورها کمک می کند.
ترکيه معتقد است که تمام موارد از بحران های سياسی در کشورهای عربی از جمله سوريه بايد از طريق گفت و گو و راه های مسالمت آميز حل شود.
متاسفانه آنچه که ما در دوره اخير در سوريه شاهد آن هستيم بی توجهی به معيارهای گذار دمکراتيک است. ترکيه در مورد اصلاحات در سوريه نگران است و اميدوار است که وعده ها و طرح های دولت اين کشور واقعا عملی شود. در مورد سرنوشت دولت فعلی و شخص بشار اسد نيز اين مسئله به تصميم مردم سوريه باز می گردد.
در مورد برنامه های هسته ای ايران سفير ترکيه تاکيد کرد که از نظر اين دولت هر کشوری در جهان حق برخورداری از انرژی هسته ای را دارد. ولی برنامه هسته ای تسليحاتی در هر کشوری از جمله ايران موجب نگرانی ترکيه خواهد بود.
سفير ترکيه با اشاره به مذاکرات اوايل سال ۲۰۱۰ بين ايران و ترکيه و برزيل يادآوری می کند، طرحی که در اين مذاکرات به تصويب رسيد می توانست گام مهمی در مسير حل بحران هسته ای ايران باشد. ولی شورای امنيت سازمان ملل متحد اين توافق را نپذيرفت و قطعنامه جديدی عليه برنامه های هسته ای ايران صادر کرد. با وجود این، ترکيه به تلاش خود برای ميانجی گری ادامه داد و دور ديگری از مذاکرات کشورهای پنج به علاوه يک با ايران در استانبول برگزار شد.
«جيهاد ارگينای» در پاسخ به سئوالی مربوط به دوست قلمداد کردن محمود احمدی نژاد توسط نخست وزير ترکيه می گويد مناسبات ايران و ترکيه يک مناسبات طولانی و پر فراز و نشيب است. ولی در دهه اخير اين مناسبات از نظر اقتصادی و همکاری های منطقه ای به شکل چشمگيری گسترش يافته است بنابراين رابطه با ايران و حکومت آن کشور برای دولت ترکيه اهميت فراوانی دارد.
در مورد موضوع کشتار ارامنه در سال ۱۹۱۵ که از نگاه ارامنه نسل کشی توسط نيروهای امپراطوری عثمانی قلمداد می شود سفير ترکيه می گويد که اين مسئله بايد توسط مورخان بررسی شود و هر دو کشور ترکيه و ارمنستان با دقت و شکيبايی اين مسئله را مورد توجه قرار دهند.
آقای اردوغان چند سال پيش پيشنهاد کرد که يک کميسيون مشترک مرکب از مورخان و سياستمداران دو کشور اين موضوع را بررسی کنند و براساس آن راهی برای بهبود مناسبات دو کشور همسايه پيدا شود. ولی متاسفانه تاکنون دولت ارمنستان اين مسئله را نپذيرفته است. ما اميدواريم که در آينده ارمنستان با پذيرش اين پيشنهاد راه را برای برقراری مناسبات بهتر، که خواست ما است، بگشايد.
در بخش ديگری از اين مصاحبه موضوع استعفای دسته جمعی سران نيروهای مسلح ترکيه عنوان می شود و در اين مورد سفير ترکيه در پراگ می گويد که برخلاف برخی از اظهار نظرها اين موضوع بحران آفرين نشد و جايگزينی اين مقامات با آرامش کامل انجام شده است.
به گفته وی، مقامات دولت ترکيه به نظر و استعفای اين مقامات نظامی احترام گذاشته و اکنون آنها بازنشسته شده اند. اين روند نشان داد که سيستم سياسی حاکم بر ترکيه ثبات فراوانی دارد.
به گفته سفير ترکيه، دمکراسی در اين کشور در حالت بلوغ است و يکی از محورهای اين گذار کنترل بيشتر سياستمداران منتخب بر فرماندهی نيروهای مسلح است. کنترل بيشتر دولت های منتخب بر امور نظامی يکی از محورهای اصلی برنامه های سازمان ناتو است و ترکيه به عنوان عنصری از اين پيمان نمونه مشخصی از اين گذار است.
