رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی میگوید که وسعت دریاچه ارومیه در آذرماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۴۲ کیلومتر کاهش یافته است.
فرهاد سرخوش روز چهارشنبه ۲۹ آذرماه در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا گفت که وسعت دریاچه ارومیه در روز جاری به یک هزار و ۷۳۴ کیلومتر رسیده است.
به گفته وی، این رقم یک سوم مساحت دریاچه در ۱۵ سال گذشته است.
آقای سرخوش افزود: بارش باران در حوضه آبریز این دریاچه نسبت به سال گذشته حدود ۳۹ درصد و در مقایسه با متوسط ۴۹ سال گذشته حدود ۵۶ درصد کاهش یافته است.
وضعیت دریاچه ارومیه، خصوصا از اوایل دهه گذشته بسیار وخیم گزارش شده است.
«برنامه توسعه سازمان ملل» طی گزارشی که بهار امسال منتشر کرد، نسبت به خشک شدن این دریاچه به شدت هشدار داد.
این گزارش میگوید که ۲۰ سال قبل حدود ۳۰ میلیارد متر مکعب آب در دریاچه ارومیه وجود داشت، اما اکنون به حدود ۲.۵ میلیارد متر مکعب رسیده است.
این گزارش میافزاید که طی چند سال گذشته وضعیت دریاچه ارومیه مقداری بهتر شده است، اما هنوز در معرض خطر خشک شدن کامل است.
بر خلاف اظهارات مقامات ایران مبنی بر خشک شدن دریاچه ارومیه به خاطر خشکسالی، این گزارش میگوید که عامل انسانی، خصوصا ساخت غیراصولی سدهای متعدد بر رودخانههای مشرف به این دریاچه، وضعیت را بحرانی کرده است.
این گزارش میافزاید که اگر دریاچه خشک شود، میتواند مانند دریاچه آرال در آسیای میانه به یک فاجعه تمام عیار انسانی و زیستمحیطی تبدیل شود.
بر اساس ارزیابی سازمان ملل، خشک شدن دریاچه ارومیه میتواند به طوفانهای نمکی و پراکنده شدن حجم عظیمی از نمک به مناطق وسیعی از اطراف دریاچه شود که هم کشاورزی این منطقه را از بین ببرد، هم باعث شیوع بسیاری از بیماریها، از جمله سرطان شود.
این گزارش همچنین میگوید که آبهای زیرزمینی شیرین مناطق اطراف میتواند با حفر چاههای عمیقتر به سفرههای زیر زمینی آب شور کنار دریاچه برسد و باعث نابود شدن منابع آب مصرفی مردم شود.
این گزارش میافزاید که چهار سال قبل میزان آب دریاچه ارومیه به نیم میلیارد متر مکعب رسیده بود که بدترین وضعیت این دریاچه بود. مساحت دریاچه نیز ده برابر کوچکتر شده و به ۵۰۰ کیلومتر مربع کاهش یافته بود، اما اکنون دوباره مقداری افزایش یافته و به ۲۳۰۰ کیلومتر مربع رسیده است، اگرچه عمق آب بسیار کم است.
آقای سرخوش اظهار امیدواری کرده است که بارشهای زمستانی باعث بهبود نسبی وضعیت دریاچه شود.
آقای سرخوش در ادامه گفت که با توجه به خشکسالی، اگر طرحهای احیای دریاچه ارومیه به موقع اجرا نمیشد، اکنون این دریاچه وجود نداشت.