یک مقام ارشد کاخ سفید روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت اعلام کرد که ایالات متحده «خیلی زود» تحریم‌های بیشتری علیه ایران وضع می‌کند.
همزمان روسیه و ایران، آمریکا را مسئول عقب‌نشینی محدود تهران از برجام دانستند و سه کشور اروپایی نیز از تصمیم تازه ایران ابراز نگرانی عمیق کردند.
تیم موریسون، دستیار ویژه رئیس‌جمهوری آمریکا و مدیر ارشد امور سلاح‌های کشتار دسته‌جمعی و دفاع بیولوژیکی، در یک کنفرانس گفت که کار واشینگتن با تحریم‌های ایران «تمام نشده است».
وی اظهار داشت: «انتظار می‌رود به زودی تحریم‌های بیشتری در راه باشد. خیلی زود».
ایالات متحده ۱۸ اردیبهشت پارسال از توافق شش قدرت جهانی با ایران بر سر برنامه هسته‌ایش خارج شد و دو دور تحریم‌های، مالی، بانکی و نفتی علیه جمهوری اسلامی وضع کرد.
خروج از پیمان مودت در مهرماه پارسال، لغو معافیت خریداران نفت ایران، ایجاد محدودیت‌های جدید هسته‌ای و قرار دادن سپاه در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» از دیگر اقداماتی است که واشینگتن در راستای کارزار «فشار حداکثری» علیه تهران ظرف یکسال گذشته به مرحله اجرا در آورده است.
آقای موریسون در بخش دیگری از اظهاراتش به بانک‌ها، سرمایه‌گذاران و تجار اروپایی درباره استفاده از اس‌پی‌وی، کانال مالی اروپا برای تجارت با ایران، هشدار داد.
وی اظهار داشت: «اگر شما یک بانکدار در اروپا هستید، یا یک سرمایه‌گذار، مدیر یک شرکت بیمه یا صاحب هر کسب و کار دیگری، باید بدانید که استفاده از سازوکار اس‌پی‌وی تصمیم بسیار نادرستی است».
این مقام آمریکایی همچنین اقدام ایران در عقب‌نشینی محدود از برجام را صرفا یک «باج‌خواهی از اروپایی‌ها» دانست.
کشورهای اروپایی اعلام کرده‌اند مادامی که ایران به اجرای تعهداتش در چارچوب برجام متعهد باشد آنها نیز کمک خواهند کرد تا تهران از مزایای این توافق منتفع شود.
با این حال مقام‌های جمهوری اسلامی از کشورهای اروپایی انتقاد می‌کنند که به رغم گذشت ماه‌ها از برقراری دوباره تحریم‌های آمریکا، هنوز سازوکار ویژه مالی خود موسوم به «اینس‌تکس» را برای تجارت با ایران اجرایی نکرده‌اند.
دیدار ظریف و لاوروف درباره برجام
در همین حال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، در یک نشست خبری مشترک با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی‌اش، گفت که اقدامات تهران در رابطه با برجام مشروع بوده و آمریکا مقصر این وضعیت است.
آقای لاوروف اظهار داشت: «ما در جریان گام‌های اعلام شده ایران قرار گرفتیم که بر اساس اصول برجام به همان شکلی برداشته شده‌اند که به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسیده است».
ایران روز چهارشنبه رسماً خروج خود را از «برخی» تعهداتش ذیل توافق اتمی موسوم به «برجام» اعلام کرد و حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، گفت: «از امروز فروش آب سنگین و اورانیوم غنی‌شده را متوقف می‌کنیم؛ این اعلام ما برای ۶۰ روز است؛ اگر پنج کشور پای میز مذاکره آمدند و به منافع‌مان رسیدیم و مخصوصاً [به] نفت و بانک دست یافتیم به نقطه اول باز می‌گردیم».
لاوروف گفت در دیدار با ظریف دو طرف پیروی خود از برجام و قطعنامه مربوطه (قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل) را مود تاکید قرار داده و تصمیم گرفتند با همه طرف‌های امضاءکننده این توافق غیر از آمریکا همکاری کنند تا آنها تعهدات خود را «به طور خدشه‌ناپذیر» اجرا کنند.
با این‌حال، رهبران اتحادیه اروپا قصد دارند در نشست روز پنج‌شنبه خود به این موضوع بپردازند و در همین حال، فلورانس پارلی، وزیر دفاع فرانسه، روز چهارشنبه هشدار داد که اگر ایران به برجام پایبند نماند ممکن است با تحریم‌های بیشتر روبه‌رو شود.
سخنگوی نخست‌وزیر بریتانیا نیز روز چهارشنبه با اعلام «نگرانی شدید» پاریس از اقدام اخیر ایران گفت: «نقض تعهدات برجامی می‌تواند برای ایران عواقب داشته باشد».
وی از ایران خواست از اقدامات تشدیدکننده پرهیز کند و به تمامی تعهدات خود پایبند باشد.
مارک فیلد، وزیر دولت بریتانیا در روابط خارجی با آسیا و حوزه اقیانوس آرام، هم به پارلمان این کشور گفته که دست کشیدن ایران از برخی تعهداتش اقدامی «ناخوشایند» است.
وی گفت اگرچه در مرحله کنونی اعمال تحریم‌های اروپا علیه ایران مطرح نیست، اما نقض برجام می‌تواند برای ایران عواقب داشته باشد.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، هم ضمن ابراز «نگرانی عمیق» از تهدید ایران به از سرگیری غنی‌سازی بالاتر، از تهران خواست تا از تشدید اوضاع خودداری کند.
وی گفت که برلین خواستار حفظ برجام است و با دیگر طرف‌های باقی‌مانده در این توافق در حال مذاکره است.
در همین حال، محمد جواد ظریف در نشست خبری مشترک با لاوروف گفت: «ایران در طول یکسال گذشته در برابر تلاش‌های آمریکا برای نابودی برجام صبر نشان داده و همواره بر تعهدات بین‌المللی خود متعهد بوده است».
به گفته وی، «آمریکا نه تنها در یکسال گذشته خود ناقض عهدنامه شورای سازمان ملل بوده است، بلکه با فشار بر کشورهای دیگر، آنها را وادار به نقص برجام و نقض برجام کرده است».
ظریف می‌گوید تنها روسیه و چین در خصوص برجام از ایران حمایت کرده‌اند. وی دیگر امضاکنندگان برجام را متهم کرد که «به تعهدات‌شان طبق این توافق عمل نکرده‌اند».
