مشاور امور بینالملل رهبر ایران و عضو هیات نظارت بر برجام، ضمن انتقاد از سکوت دیگر اعضای گروه ۱+۵ در قبال به گفته او «عهد شکنی آمریکاییها» گفت که «برخی شروط ۹گانه» رهبر جمهوری اسلامی «در اجرای برجام عملی نشد».
در همین حال رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران اعلام کرد که «لابی اسرائیل و بعضی از کشورهای عربی با دلارهای فراوان» به دنبال به نتیجه نرسیدن برجام هستند و در داخل کشور نیز «گروهی برای القای شکست برجام با هم مسابقه میدهند».
علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر ایران، روز دوشنبه ۲۱ تیر در مصاحبهای با خبرگزاری صداوسیما گفت که به برخی شروط ۹ گانه رهبر جمهوری اسلامی درباره اجرای تعهدات ایران در توافق اتمی وین عمل نشد و تیم مذاکره اتمی ایران «تا جایی که میتوانستند شروط را رعایت کردند».
آقای ولایتی جزئیات بیشتری درباره عمل نشدن به شرطهای تعیین شده از سوی آیتالله خامنهای بیان نکرده است.
رهبر جمهوری اسلامی روز ۲۹ مهر ۹۴ ضمن تایید توافق اتمی وین شرطهایی را برای اجرای این توافق اعلام کرده بود. از جمله وی تهدید کرده بود که «در سراسر دوره هشت ساله» وضع هرگونه تحریم «در هر سطح و به هر بهانهای» از جمله «تروریسم و حقوق بشر» توسط کشورهای طرف مذاکره ایران «نقض» توافق اتمی وین «محسوب خواهد شد».
آیتالله خامنهای در سخنرانی روز اول فروردین خود نیز گفته بود که محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران، به او گفته است که «ما نتوانستیم برخی خطوط قرمز را حفظ کنیم».
آقای ولایتی در بخش دیگری از این مصاحبه گفت پس از توافق اتمی وین «هر روز به بهانهای» در سنا یا کنگره آمریکا مصوبهای علیه جمهوری اسلامی تصویب میشود که بعضی از آنها هم به امضای رییس جمهوری آمریکا میرسد.
وی با اشاره به مصوبه مجلس نمایندگان آمریکا افزود: «به فرض که بوئینگ را هم به ما بفروشند، اگر همین سنا و کنگره با آمدن رییس جمهور بعدی مصوبهای بگذرانند و مانع از ارائه خدمات و قطعات، اورهال و مانند آن به ما شوند آن وقت چه باید بکنیم؟»
آقای ولایتی همچنین با اشاره به مصادره دو میلیارد دلار از داراییهای ایران در آمریکا افزود: «به همین علل ما از آینده نگرانیم حتی به فرض اینکه آنان به تعهداتشان عمل کنند».
مجلس نمایندگان آمریکا، که جمهوریخواهان در آن اکثریت دارند، دو متمم تازه را با هدف جلوگیری از فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ به ایران تصویب کرده است.
مشاور امور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی روز دوشنبه همچنین گفت که آمریکا پس از توافق اتمی وین «هر کاری دلش میخواهد» علیه جمهوری اسلامی انجام میدهد و پنج عضو دیگر در مقابل این اقدامات «هیچ کاری نمیکنند».
وی اضافه کرد: «همان طور که این شش کشور همگی با هم در مقابل ایران قرار گرفتند تا به برجام رسیدیم هر یک از اعضا موظفند اگر آمریکا خلاف تعهداتش عمل کرد با او برخورد کنند».
آقای ولایتی همچنین با اشاره به نگرانی بانکها و شرکتهای اروپایی برای همکاری با ایران، افزود وزیر خارجه آمریکا که «آدم زیرکی است طوری با لبخند سخن میگوید که گویی همه چیز حلوفصل شده است».
وزیر خارجه آمریکا و همتایان او از بریتانیا، آلمان، فرانسه به همراه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز ۳۰ اردیبهشت در بیانیهای از بانکها و بازرگانان خواسته بودند از فرصتهای سرمایهگذاری قانونی در ایران چشمپوشی نکنند.
این کشورها همچنین اعلام آمادگی کردهاند که تردیدها در این مورد را رفع کنند.
با این حال مقامات جمهوری اسلامی بارها اعلام کردهاند که تحریمها علیه ایران روی کاغذ برداشته شده اما آمریکا و کشورهای اروپایی باید تلاش «بیشتری» کنند تا «فضای روانی موجود به ویژه در زمینه تعاملات بانکی» برطرف شود.
آقای ولایتی همچنین گفت که مقامات آمریکایی پیش از توافق اتمی وین به «اشکال مختلف» در «پیغامها و گفتوگوهایشان» مطرح کرده بودند که «اگر مشکل هستهای حل شود دیگر مزاحمتها و تحریکات خود برضد جمهوری اسلامی ایران را انجام نخواهند داد».
وی اعلام کرد که با این حال در حین کار مسائل دیگری را «همچون کمک ایران به حزبالله، توان موشکی ایران و یا مباحث حقوق بشری را مطرح میکردند».
مقامات وزارت خارجه ایران و مقامات آمریکایی بارها تاکید کردهاند که توافق اتمی وین تنها مربوط به برنامه هستهای ایران بوده و دیگر مشکلات ایران با آمریکا هنوز حل نشده است.
«گروهی برای القای شکست برجام با هم مسابقه میدهند»
روز دوشنبه همچنین رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران گفت: «گروهی برای القای شکست برجام با هم مسابقه میدهند و گویا نمیدانند که تضعیف دولت، به تضعیف نظام میانجامد و اعتماد و امنیت سرمایهگذاران خارجی را برای ورود به ایران از بین میبرد».
به گزارش خبرگزاری ایسنا، اکبر هاشمی رفسنجانی اظهارات مطرح شده مبنی بر اینکه «برجام هیچ فایدهای برای ایران نداشت» را ناشی از «بیانصافی» و «بیاخلاقی سیاسی» دانست.
وی اضافه کرد: «چرا که این گروهها که اتفاقاً تریبون و رسانه هم دارند، فراموش نکردهاند که کشتیهای ایران را به بنادر دنیا راه نمیدادند، کشتیهای دنیا به سوی بنادر ما نمیآمدند، به هواپیماهای ما در مسافرتهای خارجی سوخت نمیدادند».
آقای رفسنجانی همچنین گفت که «لابی اسرائیل و بعضی از کشورهای عربی با دلارهای فراوان نفتی در میدان هستند، تا نگذارند توافقات برجام به نتیجه برسد».
وی اضافه کرد: «در داخل نیز گروهی همین مواضع را دارند و نگاه آنان به اقدامات دولت، از اختلافات سیاسی بالاتر رفته، به گونهای که سعی میکنند هر روز با انفجار یک بمب خبری، دولت را به جای رسیدگی به کارهای مهم کشور، به بازیهای سیاسی مشغول کنند».
آقای هاشمی رفسنجانی روز ۱۲ خرداد نیز «مخالفت جدی» جمهوریخواهان آمریکا، اسرائیل و «عربهای خلیجفارس» با توافق اتمی وین و «همراهی» برخی «تندروها» در داخل ایران با آنان را «شگفتانگیز» خوانده و گفته بود که «برخی در داخل میگویند که باید برجام را نقض کنیم».
با وجود تایید رسمی توافق اتمی وین از سوی آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، او و نزدیکانش همچنان از این توافق انتقاد میکنند.