روزنامه وال استريت ژورنال در مقاله ای با طرح اين پرسش که آيا «جدايی چين از ايران نزديک است؟» ضمن يادآوری روابط تجاری نزديک دو کشور می نويسد که حمايت های چين از ايران در سال های اخير همواره باعث شده است که فشارهای جامعه بين المللی برای انزوا و تنبيه ايران به ثمر نرسد.
اما در ماه جاری علایم مسرت بخشی ديده می شود حاکی از آنکه دولت چين در حال تجديد نظر در همکاری های استراتژيک خود با جمهوری اسلامی ايران است.
چين در پی تحريم بانک مرکزی ايران توسط دولت آمريکا و احتمال تحريم نفت ايران از سوی اتحاديه اروپا ميزان خريد نفت خود از ايران را محدود کرده است.
در ماه جاری، چين واردات نفت از ايران را حدود ۲۸۵ هزار بشکه در روز کاهش داده که حدود نيمی از واردات روزانه آن کشور از ايران است. مقامات انرژی چين اعلام کردند که اين کاهش در ماه های فوريه و پس از آن نيز ادامه خواهد يافت.
اين تصميم مسلما موجب نگرانی رهبران ايران و ضربه ای به بلند پروازهای هسته ای آن کشور خواهد بود چون ثروت و درآمد اقتصادی ايران تا حد زيادی به رشد معاملات با چين بستگی دارد.
وال استريت ژورنال يادآوری می کند که رشد شتابان اقتصادی طی دو دهه اخير، چين را به يکی از بزرگترين مصرف کننده انرژی در جهان بدل کرده و تا پايان دهه آينده چين با نياز روزانه هشت ميليون بشکه نفت به بزرگترين مصرف کننده اين محصول بدل خواهد شد.
به همين خاطر کاملا طبيعی است که روابط چين و ايران بر اساس معامله انرژی با کالاهای مصرفی و تکنولوژی ساخت چين به يک همکاری استراتژيک بدل شده باشد. سه سال پيش ايران تامين کننده ۱۵ درصد از نفت مورد نياز چين و دومين تامين کننده بزرگ انرژی آن کشور بود. سال گذشته نيز سهم ايران در تامين نفت مورد نياز چين حدود ۱۲ درصد بود.
در مقابل، چين يکی از حاميان کليدی ايران در راستای پيشبرد برنامه های هسته ای آن کشور بوده است. دولت چين در بسياری موارد کمک های فنی شرکت های چينی به برنامه های هسته ای ايران را ناديده گرفته و با استفاده از موقعيت ديپلماتيک خود سعی کرده است از فشارهای جامعه بين المللی بر ايران بکاهد.
کارشناسان خلع سلاح هسته ای معتقدند که اگر دولت چين واقعا ارسال تجهيزات و فن آوری های ساخت چين را به ايران ممنوع کند برنامه های هسته ای ايران حداقل در کوتاه مدت فلج خواهند شد.
روزنامه وال استريت ژورنال خاطر نشان می کند که دولت چين تاکنون هيچ اقدامی برای ممنوع کردن صادرات مربوط به فن آوری های هسته ای به ايران انجام نداده است. دولت آمريکا نيز نگران از وضعيت اقتصاد جهانی و احتمال لطمه خوردن مناسبات با پکن از مجازات شرکت های چينی طرف معامله با ايران پرهيز کرده است.
با همه اين احوال، اقدامات اخير چين در حوزه تامين انرژی نشان می دهد که احتمالا محاسبات قديمی اين کشور در ترجيح دادن معامله با ايران در حال تغيير است. سياستگذاران چين از مدت ها پيش دريافته اند که ادامه مناسبات بسيار نزديک با جمهوری اسلامی ايران در بلند مدت ممکن است به يک نقطه ضعف ژئوپليتک برای چين بدل شود.
چينی ها می دانند که مجالس قانونگذاری آمريکا که برای اعمال فشار بيشتر بر ايران مصمم هستند در آينده ممکن است شرکت های چينی طرف معامله با ايران را هدف مجازات های اقتصادی قرار دهند. در عين حال آنها می دانند که بلند پروازی های هسته ای ايران و حمايت های ضمنی چين از جمهوری اسلامی به زودی به يکی از محورهای کارزار انتخاباتی جمهوری خواهان عليه باراک اوباما بدل خواهد شد.
وال استريت ژورنال می افزايد که احتمالا مهمترين زنگ خطر برای دولت چين تهديدهای اخير ايران به بستن تنگه هرمز بود. اين رويداد دولت چين را در مورد امنيت جريان صدور نفت که اقتصاد آن کشور به شدت به آن محتاج است به شدت نگران کرده است.
دولت آمريکا و متحدان اروپايی آن بايد از اين فرصت استفاده کرده و دولت چين را تشويق کنند که به جای ايران به دنبال منابع ديگر صدور انرژی باشد. بايد به چين نشان داد که آينده انرژی آن کشور نمی تواند به جمهوری اسلامی وابسته باشد و جامعه بين المللی نيز به سهم خود خواهد کوشيد تا اين تغيير جهت چين را به شکل مثبتی پاسخ گفته و راه را برای جدايی هميشگی چين از ايران هموار کند.
اما در ماه جاری علایم مسرت بخشی ديده می شود حاکی از آنکه دولت چين در حال تجديد نظر در همکاری های استراتژيک خود با جمهوری اسلامی ايران است.
چين در پی تحريم بانک مرکزی ايران توسط دولت آمريکا و احتمال تحريم نفت ايران از سوی اتحاديه اروپا ميزان خريد نفت خود از ايران را محدود کرده است.
در ماه جاری، چين واردات نفت از ايران را حدود ۲۸۵ هزار بشکه در روز کاهش داده که حدود نيمی از واردات روزانه آن کشور از ايران است. مقامات انرژی چين اعلام کردند که اين کاهش در ماه های فوريه و پس از آن نيز ادامه خواهد يافت.
اين تصميم مسلما موجب نگرانی رهبران ايران و ضربه ای به بلند پروازهای هسته ای آن کشور خواهد بود چون ثروت و درآمد اقتصادی ايران تا حد زيادی به رشد معاملات با چين بستگی دارد.
وال استريت ژورنال يادآوری می کند که رشد شتابان اقتصادی طی دو دهه اخير، چين را به يکی از بزرگترين مصرف کننده انرژی در جهان بدل کرده و تا پايان دهه آينده چين با نياز روزانه هشت ميليون بشکه نفت به بزرگترين مصرف کننده اين محصول بدل خواهد شد.
به همين خاطر کاملا طبيعی است که روابط چين و ايران بر اساس معامله انرژی با کالاهای مصرفی و تکنولوژی ساخت چين به يک همکاری استراتژيک بدل شده باشد. سه سال پيش ايران تامين کننده ۱۵ درصد از نفت مورد نياز چين و دومين تامين کننده بزرگ انرژی آن کشور بود. سال گذشته نيز سهم ايران در تامين نفت مورد نياز چين حدود ۱۲ درصد بود.
در مقابل، چين يکی از حاميان کليدی ايران در راستای پيشبرد برنامه های هسته ای آن کشور بوده است. دولت چين در بسياری موارد کمک های فنی شرکت های چينی به برنامه های هسته ای ايران را ناديده گرفته و با استفاده از موقعيت ديپلماتيک خود سعی کرده است از فشارهای جامعه بين المللی بر ايران بکاهد.
کارشناسان خلع سلاح هسته ای معتقدند که اگر دولت چين واقعا ارسال تجهيزات و فن آوری های ساخت چين را به ايران ممنوع کند برنامه های هسته ای ايران حداقل در کوتاه مدت فلج خواهند شد.
روزنامه وال استريت ژورنال خاطر نشان می کند که دولت چين تاکنون هيچ اقدامی برای ممنوع کردن صادرات مربوط به فن آوری های هسته ای به ايران انجام نداده است. دولت آمريکا نيز نگران از وضعيت اقتصاد جهانی و احتمال لطمه خوردن مناسبات با پکن از مجازات شرکت های چينی طرف معامله با ايران پرهيز کرده است.
با همه اين احوال، اقدامات اخير چين در حوزه تامين انرژی نشان می دهد که احتمالا محاسبات قديمی اين کشور در ترجيح دادن معامله با ايران در حال تغيير است. سياستگذاران چين از مدت ها پيش دريافته اند که ادامه مناسبات بسيار نزديک با جمهوری اسلامی ايران در بلند مدت ممکن است به يک نقطه ضعف ژئوپليتک برای چين بدل شود.
چينی ها می دانند که مجالس قانونگذاری آمريکا که برای اعمال فشار بيشتر بر ايران مصمم هستند در آينده ممکن است شرکت های چينی طرف معامله با ايران را هدف مجازات های اقتصادی قرار دهند. در عين حال آنها می دانند که بلند پروازی های هسته ای ايران و حمايت های ضمنی چين از جمهوری اسلامی به زودی به يکی از محورهای کارزار انتخاباتی جمهوری خواهان عليه باراک اوباما بدل خواهد شد.
وال استريت ژورنال می افزايد که احتمالا مهمترين زنگ خطر برای دولت چين تهديدهای اخير ايران به بستن تنگه هرمز بود. اين رويداد دولت چين را در مورد امنيت جريان صدور نفت که اقتصاد آن کشور به شدت به آن محتاج است به شدت نگران کرده است.
دولت آمريکا و متحدان اروپايی آن بايد از اين فرصت استفاده کرده و دولت چين را تشويق کنند که به جای ايران به دنبال منابع ديگر صدور انرژی باشد. بايد به چين نشان داد که آينده انرژی آن کشور نمی تواند به جمهوری اسلامی وابسته باشد و جامعه بين المللی نيز به سهم خود خواهد کوشيد تا اين تغيير جهت چين را به شکل مثبتی پاسخ گفته و راه را برای جدايی هميشگی چين از ايران هموار کند.
