روز جهانی زن که يادآور مبارزات طولانی برای احقاق حقوق نيمی از جمعيت جامعه بشری است روز پنج شنبه، ۸ مارس، در سراسر جهان جشن گرفته شد.
اين روز بيانگر دستاوردهای زنان جهان فارغ از هرگونه تقسيمات ملی، قومی، مذهبی، فرهنگی، سياسی، زبانی و اقتصادی است که در يک بستر تاريخی از مبارزه جهت برابری حقوق زنان با مردان در همه عرصه ها شکل گرفته است.
با وجود پيشرفت های اجتماعی و اقتصادی در دنيای امروز و جهانی شدن پديده ها، زنان بسياری هنوز از نابرابری ها فرهنگی و قانونی رنج می برند و با خشونت های فزاينده از ناحيه خانواده ، جامعه يا حکومت روبرو هستند.
بسياری از زنان هنوز از دسترسی به آموزش محروم هستند و در برخی از کشورهای جهان حق رای دادن ندارند. در زمان جنگ يا صلح مورد ستم و تبعيض قرار می گیرند و در درگيری ها، همراه با کودکان، از نخستين قربانيان خشونت به شمار می روند.
متن کامل بیانیه سازمان عفو بین الملل به مناسبت روز جهانی زن
بخشی از بیانیه شیرین عبادی در این روز
افزایش چشمگیر حضور زنان در دنیای کار
تاريخچه روز ۸ مارس
روز جهانی زن نخستين بار از سوی فعالان جنبش های کارگری در اويل قرن بيستم در آمريکای شمالی و اروپا مطرح شد.
در سال ۱۹۰۹، اولين روز ملی زن در ۲۸ فوريه در ايالات متحده جشن گرفته شد. حزب سوسياليست آمريکا اين روز را به افتخار مبارزات کارگران ريسندگی و بافندگی در نيويورک در سال ۱۹۰۸ تعيين کرد. در اين روز کارگران در اعتراض به شرايط کاری خود، تظاهراتی بزرگ ترتیب دادند.
در سال ۱۹۱۰، نشست «بين الملل سوسياليست» در کپنهاگ، پايتخت دانمارک، برگزار شد و در اين نشست، روز جهانی زن تعيين شد. اين روز به افتخار جنبش حقوق زنان و برای اعلام حمايت از به دست آوردن حق رای برای زنان در سطح جهانی نامگذاری شد .
اين پيشنهاد مورد تاييد بيش از يکصد زن شرکت کننده در اين کنفرانس قرار گرفت که از ۱۷ کشور جهان در آن گرد آمده بودند .
در سال ۱۹۱۱، و در نتيجه ابتکار کنفرانس کپنهاگ، مراسم روز جهانی زن برای نخستين بار (۱۹ مارس) در اتريش، دانمارک، آلمان و سوئيس برگزار شد که در آن بيش از يک ميليون زن و مرد شرکت کردند. شرکت کنندگان در اين تظاهرات، علاوه بر درخواست برای حق رای خواستار حقوق کار زنان، آموزش حرفه ای و پايان تبعيض شغلی شدند .
در سال های ۱۹۱۳-۱۹۱۴، مراسم روز جهانی زن همچنين به ابزاری برای اعتراض به جنگ جهانی اول تبديل شد. در اين سال، زنان روسيه برای نخستين بار مراسم بزرگداشت اين روز را در آخرين يکشنبه ماه فوريه برگزار کردند .
خارج از اروپا و مراسم روز جهانی زن، زنان ديگر کشورها تظاهراتی را هم در اعتراض به جنگ و هم برای نشان دادن همبستگی با ديگر فعالان ضد جنگ برگزار کردند .
در سال ۱۹۱۷، زنان روسيه بار ديگر عليه وضعيت اقتصادی پس از جنگ در روز مطابق ۸ مارس تقويم مسيحی، با شعار «نان و صلح» دست به اعتراض زدند. چهار روز بعد، امپراطور روسيه استعفا کرد و دولت انتقالی به زنان حق رای داد.
از سال های اوليه قرن بيستم، روز جهانی زن هم برای زنان کشورهای پيشرفته و هم در حال توسعه ابعادی بين المللی پيدا کرده است.
رشد جنبش بين المللی زنان که با چهار کنفرانس جهانی مربوط به زنان تقويت شده است، زمينه ای فراهم کرده تا حقوق زنان و مشارکت آنها در حوزه های سياسی و اقتصادی بيشتر مورد توجه قرار گيرد.
اين روز برای بسياری از فعالان حقوق زن فرصتی است برای يادآوری خواسته هايی که ميليون ها تن از زنان در سراسر جهان چشم انتظار تحقق آن هستند. خواسته هايی چون برابری حقوقی، سياسی، اقتصادی ، نفی خشونت و تبعيض و مشارکت در همه اشکال زندگی اجتماعی.
