وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه با یک روزنامه، کشورهای اروپایی را به «افراطیگری» در برابر جمهوری اسلامی متهم کرد و گفت که «اين افراط در نهايت به سياست خود اروپا ضربه خواهد زد».
محمدجواد ظریف در گفتوگو با شماره روز دوشنبه ۱۴ اسفند روزنامه «اعتماد» به انتقاد از تروئیکای اروپایی شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان در همراهی با آمریکا پرداخت و گفته که «كشورهای اروپايی برای حفظ آمريكا در برجام، دچار افراط شدهاند».
وی با بیان اینکه «در حال حاضر دو گروه برجام را نقض كردهاند»، آنها را «آمريكايیها و اروپايیها» دانست و افزود: «آمريكايیها به دليل سياستهای واشینگتن و اروپايیها به دليل سياستهای آمريكا».
آقای ظریف میگوید: «اروپايیها در برخی موارد به دليل سياستهای آمريكا نتوانستند تعهدهای برجامی خود را به ويژه در حوزه روابط بانكی اجرا كنند»، بنابراين دو گروه یاد شده «در شرايطی نيستند» برای ایران كه «برجام را به طور كامل اجرا كرده شرط و شروط بگذارند».
وزیر خارجه ایران تاکید کرده که «ورود آنها به اين حوزه خطرناك است» و تهران به آن «واكنش مناسب نشان خواهد داد».
تهران و گروه پنج به علاوه یک شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا همراه با آلمان در تیرماه سال ۱۳۹۴ به توافقی همه جانبه برای حلوفصل برنامه هستهای تهران دست یافتند. اگرچه تحریمهای ناشی از برنامه هستهای ایران پیرو این توافق لغو شدند ولی ایران همواره از این شکایت داشته که نتوانسته است به طور کامل از منافع برجام بهرهمند شود، بویژه در حوزه ارتباطات بانکی.
دولت دونالد ترامپ که از ژانویه سال ۲۰۱۷ در آمریکا بر سر کار آمده، از مخالفان توافق هستهای ایران است که در زمان دولت باراک اوباما منعقد شده است. آقای ترامپ خواستار «رفع ایرادهای اساسی» این توافق تا اردیبهشت آینده شده است و گرنه آمریکا از برجام خارج خواهد شد.
گزارشها حاکی است که سه کشور اروپایی- بریتانیا، فرانسه و آلمان- کمیته مشترکی با طرف آمریکایی تشکیل دادهاند تا به درخواستهای رئیسجمهوری ایالات متحده درباره برجام رسیدگی کند.
آقای ترامپ چهار شرط را برای ادامه همراهی آمریکا با برجام تعیین کرده که عبارتند از: «دسترسی فوری» بازرسان بینالمللی به تمامی مکانها و تاسیسات ایران، دائمی شدن محدودیتها برای برنامه هستهای ایران، تضمین به عدم نزدیک شدن به سلاح هستهای، و محدودیت برنامه موشکهای دوربرد ایران؛ زیرا به گفته آقای ترامپ، برنامه موشکهای دوربرد و برنامه تسلیحات اتمی ایران «جدانشدنی هستند».
وزیر خارجه ایران در مصاحبه خود با روزنامه اعتماد گفته که «فعلا ترامپ شعارهايی را مطرح كرده كه هيچ كدام آنها جنبه عملياتی ندارد» و اینکه «اروپايیها در بسياری از موارد نمیدانند كه معنای شعارهای رييسجمهور آمريكا چيست و البته شايد در برخی از اين موارد خود آمريكايیها هم ندانند كه معنی اين شعارها چيست».
آقای ظریف افزوده که «اروپايیها راه بسيار بیفايدهای را آغاز كردهاند» که به گفته وی، هدف از آن «راضی كردن رييسجمهور آمريكا» است «اما اروپا يك بار ديگر هم در گذشته اين روند راضی كردن آمريكا را تجربه كرد اما به نتيجه خوبی نرسيد».
وی در بخش دیگری از اظهاراتش، به رای گذاشتن قطعنامه محکومیت ایران در بحران یمن را «توهین به شعور جمعی جهانی» دانست و آمریکا، فرانسه و بریتانیا که از این قطعنامه حمایت کردند را به «دفاع از متجاوز» متهم کرد.
روز هفتم اسفند پیشنویس یک قطعنامه پیشنهادی از سوی بریتانیا در شورای امنیت مطرح شد که در آن ضمن تمدید تحریمهای تسلیحاتی یمن، نسبت به نقض اين تحريمها توسط ايران ابراز نگرانی شده بود.
روسیه این قطعنامه را وتو کرد؛ اقدامی که به گفته آقای ظریف «مانع از به خطر افتادن دوباره حيثيت» شورای امنیت سازمان ملل شد و در صورت تصویب، «در سالهای آينده به عنوان قطعنامه دفاع از متجاوز» شناخته میشد.