اقدام رؤسای جمهوری آمريکا و کوبا برای برقراری مجدد مناسبات سياسی پس از گذشت بيش از پنج دهه خصومت و قطع رابطه ديپلماتيک، بازتاب گسترده‌ای در داخل دو کشور و در سطح بين‌المللی داشت.
رئيس جمهوری ايالات متحده ضمن آن که تصميم به برقراری رابطه با کوبا را فرصتی برای پيش برد آزادی در آن کشور می‌داند، مخالفت‌ها با آن را، در داخل آمريکا، اقدامی در راه تقويت رژيم تک حزبی کاسترو قلمداد می‌کند.
به گفته باراک اوباما، آمريکا در حمايت از آزادی مردم کوبا قدرت مندانه سخن خواهد گفت و با برقراری مناسبات ديپلماتيک با اين کشور و حضور سفير ايالات متحده در هاوانا، واشنگتن در موضع بهتری قرار می‌گيرد که بتواند بر سياست‌های اين رژيم تک حزبی تاثير بگذارد.
از سوی ديگر رائول کاسترو رئيس جمهوری کوبا نيز با بيان اين که از همتای آمريکايی خود انتظار دارد در راه رفع مشکلات ناشی از اعمال تحريم عليه کوبا، گام‌های بيشتری بر دارد، گفت «با وجود آن که همه اين تحريم‌ها به شکل قانون در آمده است، رئيس جمهوری آمريکا می‌تواند با استفاده از قدرت اجرايی خود، در راه تعديل هرچه بيشتر تحريم‌ها اقدام کند.»
با اين وجود تصميم واشینگتن و هاوانا برای عادی‌سازی روابط در داخل هر دو کشور طرفداران و منتقدانی داشته است. جمهوری خواهان در آمريکا می‌گويند رئيس جمهوری ايالات متحده، با اين اقدام امتيازات زيادی به کوبا خواهد داد، در حالی که هاوانا نه تنها نقطه نظرهای آمريکا را، به ويژه در مورد آزادی و دموکراسی دنبال نخواهد کرد، بلکه اين اقدام به تقويت حکومت کوبا می‌انجامد.
سناتور جمهوری خواه مارکو روبيو از ايالت فلوريدا، که خود کوبايی‌تبار است، اين اقدام را يک پيروزی برای دولت کوبا توصيف کرده و می‌گويد «کاخ سفيد همه چيز را در مقابل کوبا واگذار کرده و هيچ تعهد الزام‌آوری در مقابل دريافت نکرده است.»
به گفته سناتور روبيو، هاوانا در مورد آزادی رسانه‌ها، آزادی بيان، انتخابات و احزاب سياسی، و همين طور در زمينه بسياری از مسائل هيچ تعهدی نداده است.
در همين حال، سناتور جمهوری خواه تد کروز از ايالت تگزاس در يک پيام توئيتری گفت «چرا اوباما اينقدر بی‌صبر است؟ ما بايد به تحريم‌ها برای اثر گذاشتن زمان بدهيم.»
در مقابل، بسياری از هم‌حزبی‌های باراک اوباما، اقدام رييس جمهوری را تاييد کرده و از آن حمايت می‌کنند. از جمله، سناتور بن کاردن گفته است «من از رابطه با کوبا خوشحالم، ولی اين حقيقت را تغيير نخواهد داد که کوبا يک دولت کمونيست است و حقوق شهروندانش را نقض می‌کند.»
اين نماينده ايالت مريلند در مجلس سنا هم چنين افزود «ما در اين مورد سکوت نخواهيم کرد و تلاش خواهيم کرد از روش‌های مناسب تغيير ايجاد کنيم.»
سناتور دموکرات پاتريک ليهی، يکی از سه قانون گذاری که برای بازگرداندن آلن گروس زندانی آمريکايی در کوبا به اين کشور رفته بود، نيز اقدام اوباما را گامی مثبت برای دور شدن از سياست شکست خورده آمريکا برای سرنگونی فيدل کاسترو و رائول کاسترو، رهبران کوبا توصيف کرد.
به باور او «حقيقت اين هست که آنها در آنجا (کوبا) هستند و کوبا هنوز وجود دارد.» ليهی گفت با کوبا اختلافات خواهيم داشت، اما می توانيم با متوقف کردن ايده «در بسته» بر روی کوبا، زندگی مردم آن جا را بهبود بخشيم.
با اين حال وزير خارجه ايالات متحده روز گذشته و اندکی پس از اعلام خبر از سرگيری روابط ميان دو کشور، گفت هدف دولت با کنگره، در زمينه باز کردن فضای بسته کوبا در مورد آزادی و دموکراسی، هم سويی دارد.
جان کری هم چنين افزود «در ماه‌های آينده تمرکز عمده ما، افزايش تعامل بر ادامه بهبود روابط، احترام دولت کوبا به حقوق بشر و نيز ترويج اصلاحات دمکراتيک در داخل کوبا خواهد بود.»
به باور برخی، رئيس جمهوری آمريکا با چرخش سياست کاخ سفيد در قبال کوبا، در حقيقت چالش ديگری با کنگره، که جمهوری خواهان کنترل هر دو مجلس آن را در دست دارند، را آغاز کرده است.
اقدام به از سر گيری روابط ديپلماتيک با کوبا، تنها چند هفته پس از آن صورت گرفت که باراک اوباما فرمان اجرايی به تاخير انداختن اخراج مهاجران غيرقانونی را صادر کرد؛ دستوری که انتقاد کنگره را برانگيخت.
برخی از کوبايی تبارهای ايالت جنوبی فلوريدا، از تصميم واشنگتن برای عادی‌سازی روابط با هاوانا استقبال نکردند.
کارلوس فونتانيل يک ناراضی کوبايی-آمريکايی ساکن فلوريدا، برقراری رابطه بين دو کشور را «خيانت به قربانيان رژيم کمونيستی کاسترو» دانسته و می گويد «اين خيانتی به خون بيش از ۵۰ هزار نفر از کسانی است که قربانی رژيم کاسترو شدند.اين خيانت به کوباست. اما ما در اينجا نگران کوبا نيستيم. نگران آمريکا هستيم»
اين در حالی است که رييس جمهوری آقای اوباما در دفاع از تصميم خود و شکستن يخ‌های جنگ سردی که به مدت پنج دهه بين دو کشور همسايه حاکم بوده است، می‌گويد اين ارتباط دوجنبه، فرصتی است برای مردم هر دو کشور که فصل تازه‌ای را در مناسبات خود آغاز کنند.
با اين حال پرسش‌هايی در مورد نحوه برچيدن تحريم‌های اعمال شده عليه کوبا، مطرح شده است و اين که آيا رياست جمهوری آمريکا قادر خواهد بود، بدون همراهی با کنگره اين تحريم‌ها را لغو کند، يا دست کم تخفيف دهد يا خير؟
هر چند لغو تحريم‌ها نياز به تصويب نمايندگان کنگره دارد و شش قانون مختلف بر شرايط تحريم‌ها عليه کوبا حاکم است، اما با توجه به سابقه، باراک اوباما نشان داده که می‌تواند از فرمان اجرايی برای اعمال نظراتش بهره گيرد.
منبع: صدای آمریکا
