طیف افراد موسوم به اختلال اوتیسم، گسترده است و هرکدام از متبلایان به این اختلال ممکن است با محدودیتهای خاص خود روبرو باشند. در بخش فعال این طیف، ممکن است فرد بتواند مکالمه کرده یا به کارهای خود در جامعه به طور مستقل برسد باز با این حال، در مواقعی خاص نیاز به کمک دارند. یا دستکم، نیاز است بقیه بدانند در شرایط خاص چه کار باید کنند.
گروهی به نام«دیگ» یا «مرکز مستقل برای افرادی با محدودیت» در شهر «کورال گیبلز« در ایالت فلوریدا در آمریکا، پروژهای طراحی کرده که با آن افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند بتوانند در صورت نیاز، برخورد مناسب و آگاهانهای با نیروهای پلیس داشته باشند. از سوی دیگر، نیروهای پلیس هم بهتر میتوانند در مورد افرادی با نیازهای ویژه آموزش دیده و بهترین راه برخورد را پیدا کنند.
برخی از افرادی که در طیف اوتیسم هستند، حساسیتهای خاص خودشان را دارند. این حساسیت ممکن است به صدا و نوری باشد که برای بقیه خیلی حتی شاید محسوس نباشد. یا ممکن است به هرگونه دست زدن و تماس جسمی حساسیت داشته باشند. شاید در مواقع خاص، کسی که دانشی از حساسیتهای آنها ندارد بخواهد به طور غریزی و طبیعی و برای کمک، دست آنها را بگیرد و یا روی شانه آنها بزند ولی واکنش فردی در طیف اوتیسم، ممکن است عادی نباشد.
برخی از رفتارهای مرتبط با اوتیسم، برای پلیس میتواند هشدار دهنده باشد. شمار زیادی از افراد طیف اوتیسم از ارتباط مستقیم و نگاه چشم در چشم، خودداری میکنند. یا ممکن است عقب و جلو رفتن و تکان خوردنهایی داشته باشند که برای نیروی پلیس میتواند تداعی کننده رفتار کسی باشد که تحت تاثیر مواد یا الکل است.
پروژه کارت جیبی
پروژه کارت جیبی، ابزاری برای کمک بهتر به افراد طیف اوتیسم در رو در رویی با پلیس است و همچنین به پلیس کمک میکند شرایط خاص این افراد را بهتر درک کند.
از همین رو و برایش آموزش بهتر، ویدیویی که «دیگ» ساخته، با حضور افراد واقعی است و سه سناریوی احتمالی را بررسی میکند.
رادیو فردا با «دبورا دیتز» مدیر مرکز «دیگ» که تولید کننده این ویدیو بود، گفت وگو کرده و در خصوص این کارت و این پروژه پرسیده است. وی در پاسخ به این پرسش که کارت جیبی از کجا شروع شد و چطور به این جا رسید، می گوید:
«کارت جیبی پروژه مشترک میان سه سازمان است. یکی مرکز صدور کارت دانشگاه میامی است. گفتنی است ایالت فلوریدا مراکز صدور کارت متفاوتی دارد که آن که در نزدیکی ما است و با آن در تماس هستیم، در دانشگاه میامی است. ما به این دلیل با آنها وارد مشارکت شدیم که نزدیک به پنج هزار خانواده عضو آن هستند که در هرخانواده دستکم یک نفر در طیف اختلال اوتیسم است. افراد این مرکز از چالشهای جدی که افراد مبتلا با اوتیسم روبرو هستند اطلاع خوبی دارند.
دومین همکار ما در این پروژه، پلیس شهر «کورال گیبلز» است و سومی هم که خودمان هستیم که مرکزی هستیم با تمرکز برای حفظ حقوق افرادی که با محدودیت روبرو هستند.
مسئله در ابتدا، از دانشگاه فلوریدا به ما منتقل شد که به ما گفتند یکی از افراد این مجموعه هیچ کار خطایی نکرده و یا نمیکند ولی مرتب از سوی نیروهای پلیس دستگیر میشود. مشکل این بود که افرادی که محدودیت (جسمی، روحی، روانی) دارند، مشابه برخی رفتارها را دارند که نیروهای پلیس به طور عموم به آن مشکوک میشوند. از ما خواستند برای آن کاری کنیم و نتیجه این شد که ما پروژه «کارت جیبی» را شروع کردیم.»
«دبورا دیتز» در مورد این که آمار وقوع این مشکل به چه شکل بوده و این که آیا در مدتی کوتاه افزایش داشته، گفت: «چند سالی میشود که این مسئله برای خانوادههایی که افرادی با نیازهای ویژه دارند، مشکلزا شده است.» وی میافزاید: جایی نداریم که چنین آماری را داشته باشد.
اما کارت جیبی چه فرقی با کارت معمولی دارد که ممکن است فردی که نیازهای ویژه دارد با خود حمل کند؟ هرچه باشد کسانی که دارای مشکل خاصی باشند، نوعی کارت با خود دارند که بقیه در صورت نیاز بتوانند از آن با خبر باشند؟
خانم دیتز می گوید: «خوب شد پرسیدید. کارت جیبی، نوعی کارت شناسایی نیست. قرار هم نیست جایگزینی برای کارت شناسایی باشد. فقط ابزاری است که بتواند مکمل کارت شناسایی رسمی یک نفر باشد. ما چیزی برای جایگزینی طراحی نکردیم. فقط مشخصات شخص را روی آن آورده و اندازهاش را به شکل گواهینامه طراحی کردیم که هرکسی بتواند همراه خود داشته باشد و اگر لازم شد کارت شناسایی بدهد، این کارت را هم به آن اضافه کند.
کاری که ما کردیم این بود که کارت را برای هرکسی به شکل خاص خودش و بر اساس نیازهای ویژهاش طراحی کردیم. میتوانیم اگر کسی نسبت به صدای بلند یا نور شدید یا حتی تماس جسمی حساسیت داشته باشد، آن را بنویسیم. برای هرکسی هم در هرکارت، مشخصات و راه تماس اضطراری گذاشتیم تا در صورت نیاز با او تماس بگیرند. اگر پلیس نمیدانست چه کار بکند، میتواند با آن شماره تماس گرفته و هم مطمئن شود که مسئله چیست و هم راهنمایی بگیرد.»
گفتی است پروژه کارت جیبی، برای کسانی مناسب است که در طیف قادر به برقراری رابطه و گفت وگوی کلامی در میان افراد اوتیسم یا سندرم اسپرگر هستند. اگر توان مکالمه نداشته باشند یا قادر به گفت وگوی محدود باشند، هنوز برای آنها راه مناسبی نیست.
خانم دیتز می گوید: «این کارت و پروژه خاص نه ولی امیدواریم این پروژه را تکمیل کرده و برای دیگر افراد این طیف هم آن را گسترش دهیم. کارت جیبی برای افراد مبتلا به اوتیسمی است که مستقل هستند ولی در مواقع خاص بروز استرس یا دیگر فشارها ممکن است نیاز به کمک داشته باشند.
ضمن این که با این کار میتوانیم نیروهای پلیس را آموزش دهیم که بدانند برخی از موارد رفتاری در مورد افراد با نیازهای ویژه این است که ممکن است ناشی از برخورد آنها با محیط باشد و نه به این دلیل که ممکن است مقصر باشند.
بخش دوم پروژه ما هم آموزش نیروهای پلیس است. ما این ویدیو را برای افراد پلیس هم ساختهایم اما قسمت دومی هم خواهد داشت – در حال ساخت آن هستیم – که فقط برای نیروهای پلیس است. با این کار شکل و برخورد مناسب پلیس با افرادی با نیازهای ویژه برای آنها تعریف میشود.
در حال حاضر کارت فقط به زبان انگلیسی است اما در کارت میتوانیم بنویسیم که برای مثال، این فرد فقط به یک زبان حالا به فارسی یا اسپانیایی یا هر زبان دیگری حرف میزند.
تلاش ما این است که به افرادی با نیاز ویژه بگوییم در موقعیت برخورد با پلیس چطور برخورد کنند. در فیلم هم از افراد در همین طیف استفاده کردیم. کسانی که در طیف اوتیسم هستند، بازیگر نیستند و همه واقعی هستند. نیروهای پلیس هم همین طور، همه پلیس هستند و هیچ بازیگری در این فیلم نداریم.
کارت را برای این طراحی کردیم که مانند یک فرصت تنفس باشد. کسی که با نیاز ویژه روبرو است بتواند ابزار مناسبی داشته باشد و نیروی پلیس هم بتواند به جای نتیجهگیری سریع، از موقعیت مطلع شود و بهترین برخورد را داشته باشد.
همکاری نیروهای پلیس بسیار عالی بوده و خیلی از نیروهای پلیس شهرهای دیگر خواستار همکاری با ما شدهاند.»
دستیابی به ویدیو با زیرنویس فارسی
این ویدیو با همکاری دبورا دیتز و با اجازه او، ترجمه فارسی، زیرنویس و منتشر شده است. این ویدیو را با زیرنویس فارسی میتوانید در یویتوب یا ویمئو ببینید. لطفن توجه داشته باشید که ویدیو به لحاظ اطلاع رسانی زیرنویس کامل شده در نتیجه اگر ساکن آمریکا نیستید، این کارت برای شما یا عضو خانواده شما منتشر نمیشود. با این حال نمونه خوبی برای آموزش و ارتباط با نیروهای پلیس در هر جامعه ای است که بهتر بتوانند اوتیسم و رفتارهای احتمالی مرتبط با آن را بررسی کرده و بشناسند.