واردات روزانه ۱ ميليون متر مکعب گاز با قيمتی حدود سه برابر قيمت قرارداد فسخ شده ايران با ترکمنستان از دو هفته پيش آغاز شده است.
به گزارش ايتارتاس، خبرگزاری رسمی روسيه، ناظم صمدزاده معاون شرکت گاز آذربايجان پنجشنبه ۲۵ بهمن ماه، اين خبر را در يک کنفرانس خبری اعلام کرد.
به گفته او دو کشور توافق نامه ای برای صادرات روزانه ۳۰ ميليون متر مکعب گاز به ايران را امضا کرده اند و فعلاً صادرات روزانه ۱ ميليون متر مکعب گاز از اوايل فوريه آغاز شده است.
بر اساس اين خبر، قيمت تعيين شده برای گاز صادراتی آذربايجان به ايران ۳۰۰ دلار برای هر هزار متر مکعب تعيين شده است.
در همين حال خبرگزاری فارس در گزارشی آورده است که اين قيمت بالاتر از قيمت متداول در سطح جهان و سه برابر قيمت گاز واردتی ايران از ترکمنستان است.
ترکمنستان اوايل ژانويه صادرات گاز به ايران را متوقف کرد. اين اقدام ترکمنستان و همزمان شدن آن با بروز موج سرما در نوار شمالی ايران که در ۵۰ سال گذشته بی سابقه خوانده شده است، باعث بروز بحران کمبود گاز در کشور شد.
ترکمنستان و دولت ايران ابتدا علت قطع گاز را مشکلات فنی عنوان کردند اما بعد مشخص شد که دولت ترکمنستان قصد بالابردن قيمت را داشته است.
سه هفته پس از قطع واردات گاز، پرس تی وی، شبکه خبری تلويزيونی جمهوری اسلامی به زبان انگليسی، اعلام کرد که قصد ترکمنستان از قطع صادرات گاز به ايران افزايش قيمت صادرات از ۷۵ دلار به ۱۴۰ دلار به ازای هر هزار متر مکعب گاز است.
چند روز پس از آن، کمال دانشيار، نماينده ماهشهر در مجلس شورای اسلامی هم اين خبر را تاييد کرد.
او به خبرگزاری دانشجويان ايران، ايسنا، گفت که ترکمنستان قصد دارد قيمت گاز صادراتی را تا دو برابر افزايش دهد.
ايران و ترکمنستان قرارداد ۲۴ ساله ای برای صادرات روزانه ۲۰ تا ۲۲ ميليون متر مکعب گاز به ايران امضا کرده بودند که تا سال ۲۰۲۴ ميلادی اعتبار داشت.
تراز منفی توليد گاز و تلاش برای صادرات
ايران به عنوان دارنده دومين ذخاير بزرگ گاز جهان، روزانه حدود ۲۰ ميليون متر مکعب گاز طبيعی از ترکمنستان وارد و به همين مقدار به ترکيه صادر می کند. از اين جهت هنوز در جهان به عنوان صادر کننده عمده گاز طبيعی شناخته نمي شود.
با قطع گاز از ترکمنستان، ايران به دليل آنچه افزايش نياز داخلی خواند، صادرات گاز به ترکيه را قطع کرد. در آن تاريخ به گفته وزير نفت ايران غلامحسين نوذری پالايش گاههای کشور روزانه حدود ۴۴۰ تا ۴۵۰ ميليون متر مکعب گاز توليد ميکردند.
با ادامه سرما مصرف همچنان بالا رفت تا آنکه در تاريخ ۲۲ دی ماه، آقای نوذری در گفتگو با خبرگزاری ايسنا اعلام کرد که حجم مصرف روزانه گاز در کشور به رکورد بی سابقه ۴۶۰ ميليون متر مکعب گاز در روز رسيده است که از تراز منفی توليد و مصرف گاز در کشور خبر می داد.
سيدرضا کسايی زاده، مديرعامل شرکت ملی گاز هم پيش در گفت ,گو با خبرگزاری ايسنا با تاييد پيشی گرفتن حجم مصرف از توليد در فصل زمستان گفت: «در حال حاضر برای تامين گاز بخش خانگی صنايع بيشتری محدود شده اند که در شرايط اضطراری ايراد ندارد، ولی اگر طولانی شود، جايز نيست.»
دولت جمهوری اسلامی برای کاهش مصرف گاز، انشعاب گاز برخی کارخانهها، استخرها و حتی سالنهای سينما را در دی ماه گذشته قطع کرد تا گاز بيشتری برای مصارف خانگی به شهرها برسد.
قطع گاز سينما ها در آستانه آغاز جشنواره فيلم فجر موجب اعتراض انجمن سينماگران ايران شد. همچنين صاحبان صنايع هم به قطع گاز و متوقف شدن روند کارشان اعتراض کردند.
با وجود مصرف بالای گاز در داخل کشور و ناتوانی صنعت گاز از تامين نياز داخلی که در زمستان امسال تبديل به يک بحران سراسری شد، دولت در دو سال گذشته تلاش گسترده ای برای بستن قراردادهای صادرات گاز به کشورهای همسايه آغاز کرده است.
در اين زمينه بزرگترين پروژه ايران، صادرات گاز به هند و پاکستان از طريق قراردادی سه جانبه موسوم به «خط لوله صلح» است که به دليل غيبت مکرر هند در مذاکرات سه جانبه مسکوت مانده است.
همچنين تلاش دولت ايران برای صادارت گاز به امارات با عنوان قراردادی به نام کرسنت هم به دليل برخی اختلافات تاکنون به نتيجه نرسيده است.
