یکی از نمایندگان کنگره آمریکا پیش نویس طرحی را ارائه کرده که بر اساس آن، ارتباط تمامی بانکهای ایرانی با شبکه سوییفت به طور کامل قطع میشود. همچنین طرحی با همین مضمون آماده شده که قرار است در مجلس سنای آمریکا مطرح شده و فشارهای مالی بر ایران و بانک مرکزی را افزایش دهد.
«برد شرمن»، نماینده دموکرات از ایالت کالیفرنیا و از اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، این طرح و پیش نویس را با نام «طرح بهبود فشارهای مالی بر ایران» ارائه کرده است. وی با همکاری با «ایلنا راس لتینن» رییس کمیته روابط خارجی تهیه کرده و قرار است «مارک کرک»، سناتور جمهوریخواه از ایالت ایلینوی هم مشابه این طرح را در سنای آمریکا ارائه کند.
بر اساس این طرح، اگر خدمات جامع میان بانکها، موسوم به سوییفت، ارائه سرویس به ایران و بانکهای ایرانی را قطع نکند، از نظام بانکی آمریکا حذف خواهد شد. در حال حاضر اتحادیه اروپا طرح تحریم بانک مرکزی ایران و چند بانک دیگر از شبکه سوییفت را بررسی می کند و هنوز آن را نهایی و اجرا نکرده است.
سوییفت یک کد شناسایی ویژه برای بانکها و موسسات مالی بینالمللی است که از طریق آن میتوانند نقل و انتقال پول برای خرید و فروش کالا و خدمات را انجام دهند. این کد بزرگترین و مهمترین سیستم ارتباط الکترونیکی جهان برای بانکهاست. ایران یکی از استفادهکنندگان از این سیستم است و بخش بزرگی از مبادلات تجاری خود را با استفاده از همین سیستم انجام میدهد.
برد شرمن در بیانیه ای که دفتر وی در واشینگتن، در اختیار رادیو فردا قرار داده است، گفته است: «حالا که تهران بدون هیچ گونه واهمهای به دنبال سلاح اتمی است، ما هم نباید هیچ گونه اقدامی را کنار بگذاریم و باید از فشارهای ممکن برای انزوای تهران استفاده کنیم. با این طرح و در صورت اجرای آن، ایران از شبکه سوییفت حذف میشود و یا طرفهای معامله خود را از دست میدهد یا اینکه باید برای خرید پول بیشتری بپردازد و راه انتقال دیگری پیدا کند، یا برای فروش باید ارزانتر بفروشد چون هزینهای هم صرف راه جایگزین انتقال پول خواهد کرد.»
این طرح و پیش نویس قرار است متمم لایحه تحریم موسسات مالی ایران بشود و مقرر میکند که تمامی موسسات و نهادهای مالی و بانکی ایران، در فهرست تحریمها قرار گیرند.
طبق طرح پیشنهادی آقای شرمن، تحریمها علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هم بیشتر میشود. تا پیش از این و طبق لایحه قبلی، فقط طرفهای مالی با بانک مرکزی در صورت ادامه همکاری مورد مجازات قرار میگرفتند ولی طبق این طرح اگر حتی به نمایندگی از بانک مرکزی صاحب دارایی باشند هم مورد تحریم قرار میگیرند.
برای مثال نهادهایی مالی مانند «صندوق مالی کلیرستریم» در لوکزامبورگ و یا گروه مالی «دویچه بورس» در آلمان، که به نمایندگی از بانک مرکزی ایران صاحب دارایی هستند طبق این طرح پیشنهادی، تحریم خواهند شد.
طرح پیشنهادی مزبور همچنین ارائه خدماتی مانند بیمه به هرگونه مورد مرتبط با تحریمها را ممنوع میکند. به این منظور که حتی اگر راهی برای دور زدن تحریمها پیدا شد، شرکتهای بیمه و دیگر خدمات انتقالی و مکمل، اجازه فعالیت نخواهند داشت. در صورتی هم که سرپیچی کنند، در فهرست تحریمها قرار خواهند گرفت.
برد شرمن همچنین در مورد این طرح گفته است: «ما باید به سمتی حرکت کنیم که فشارهای مالی ما (آمریکا) تمامی موسسات مالی و بانکی ایران را در برگیرد و فقط به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دیگر بانکها محدود نشود.»
وی افزود که تعداد قابل توجهی از نمایندگان از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه از این طرح حمایت میکنند و ابراز امیدواری کرد به زودی این طرح در کنگره مطرح شود. برد شرمن گفت: «از تمامی همکاران خود در مجلس نمایندگان و مجلس سنا خواستهام همکاری کنند و این طرح را به سرعت نهایی کرده و فشارها بر اقتصاد شکننده ایران را افزایش دهند.»
طرح قطع خدمات سازمان سوییفت که برای ایران نقشی حیاتی دارند اولین بار توسط دو سناتور آمریکایی در کمیته امور بانکی مجلس سنای آمریکا مطرح شد، اما در همان زمان با مخالفانی در همان مجلس سنا نیز روبهرو شد. عدهای از منتقدان این طرح میگویند در صورتی که کنگره آمریکا با این پیشنهاد موافقت کند «اقتصاد ایران نابود خواهد شد.»
منتقدان طرح قطع همکاری ایران با شبکه سوییفت، میگویند باید استثناهایی در این مورد در نظر گرفته شود. این عده میگویند اگر هدف از این تحریمها افزایش فشار بر سپاه پاسداران و دیگر نهادهای مرتبط با برنامه هستهای جمهوری اسلامی است، باید به ایران اجازه داده شود برای خرید مواد غذایی، دارو، تجهیزات پزشکی و فروش محدود نفت از سیستم سوییفت استفاده کند.
«برد شرمن»، نماینده دموکرات از ایالت کالیفرنیا و از اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، این طرح و پیش نویس را با نام «طرح بهبود فشارهای مالی بر ایران» ارائه کرده است. وی با همکاری با «ایلنا راس لتینن» رییس کمیته روابط خارجی تهیه کرده و قرار است «مارک کرک»، سناتور جمهوریخواه از ایالت ایلینوی هم مشابه این طرح را در سنای آمریکا ارائه کند.
بر اساس این طرح، اگر خدمات جامع میان بانکها، موسوم به سوییفت، ارائه سرویس به ایران و بانکهای ایرانی را قطع نکند، از نظام بانکی آمریکا حذف خواهد شد. در حال حاضر اتحادیه اروپا طرح تحریم بانک مرکزی ایران و چند بانک دیگر از شبکه سوییفت را بررسی می کند و هنوز آن را نهایی و اجرا نکرده است.
سوییفت یک کد شناسایی ویژه برای بانکها و موسسات مالی بینالمللی است که از طریق آن میتوانند نقل و انتقال پول برای خرید و فروش کالا و خدمات را انجام دهند. این کد بزرگترین و مهمترین سیستم ارتباط الکترونیکی جهان برای بانکهاست. ایران یکی از استفادهکنندگان از این سیستم است و بخش بزرگی از مبادلات تجاری خود را با استفاده از همین سیستم انجام میدهد.
برد شرمن در بیانیه ای که دفتر وی در واشینگتن، در اختیار رادیو فردا قرار داده است، گفته است: «حالا که تهران بدون هیچ گونه واهمهای به دنبال سلاح اتمی است، ما هم نباید هیچ گونه اقدامی را کنار بگذاریم و باید از فشارهای ممکن برای انزوای تهران استفاده کنیم. با این طرح و در صورت اجرای آن، ایران از شبکه سوییفت حذف میشود و یا طرفهای معامله خود را از دست میدهد یا اینکه باید برای خرید پول بیشتری بپردازد و راه انتقال دیگری پیدا کند، یا برای فروش باید ارزانتر بفروشد چون هزینهای هم صرف راه جایگزین انتقال پول خواهد کرد.»
این طرح و پیش نویس قرار است متمم لایحه تحریم موسسات مالی ایران بشود و مقرر میکند که تمامی موسسات و نهادهای مالی و بانکی ایران، در فهرست تحریمها قرار گیرند.
طبق طرح پیشنهادی آقای شرمن، تحریمها علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هم بیشتر میشود. تا پیش از این و طبق لایحه قبلی، فقط طرفهای مالی با بانک مرکزی در صورت ادامه همکاری مورد مجازات قرار میگرفتند ولی طبق این طرح اگر حتی به نمایندگی از بانک مرکزی صاحب دارایی باشند هم مورد تحریم قرار میگیرند.
برای مثال نهادهایی مالی مانند «صندوق مالی کلیرستریم» در لوکزامبورگ و یا گروه مالی «دویچه بورس» در آلمان، که به نمایندگی از بانک مرکزی ایران صاحب دارایی هستند طبق این طرح پیشنهادی، تحریم خواهند شد.
طرح پیشنهادی مزبور همچنین ارائه خدماتی مانند بیمه به هرگونه مورد مرتبط با تحریمها را ممنوع میکند. به این منظور که حتی اگر راهی برای دور زدن تحریمها پیدا شد، شرکتهای بیمه و دیگر خدمات انتقالی و مکمل، اجازه فعالیت نخواهند داشت. در صورتی هم که سرپیچی کنند، در فهرست تحریمها قرار خواهند گرفت.
برد شرمن همچنین در مورد این طرح گفته است: «ما باید به سمتی حرکت کنیم که فشارهای مالی ما (آمریکا) تمامی موسسات مالی و بانکی ایران را در برگیرد و فقط به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دیگر بانکها محدود نشود.»
وی افزود که تعداد قابل توجهی از نمایندگان از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه از این طرح حمایت میکنند و ابراز امیدواری کرد به زودی این طرح در کنگره مطرح شود. برد شرمن گفت: «از تمامی همکاران خود در مجلس نمایندگان و مجلس سنا خواستهام همکاری کنند و این طرح را به سرعت نهایی کرده و فشارها بر اقتصاد شکننده ایران را افزایش دهند.»
طرح قطع خدمات سازمان سوییفت که برای ایران نقشی حیاتی دارند اولین بار توسط دو سناتور آمریکایی در کمیته امور بانکی مجلس سنای آمریکا مطرح شد، اما در همان زمان با مخالفانی در همان مجلس سنا نیز روبهرو شد. عدهای از منتقدان این طرح میگویند در صورتی که کنگره آمریکا با این پیشنهاد موافقت کند «اقتصاد ایران نابود خواهد شد.»
منتقدان طرح قطع همکاری ایران با شبکه سوییفت، میگویند باید استثناهایی در این مورد در نظر گرفته شود. این عده میگویند اگر هدف از این تحریمها افزایش فشار بر سپاه پاسداران و دیگر نهادهای مرتبط با برنامه هستهای جمهوری اسلامی است، باید به ایران اجازه داده شود برای خرید مواد غذایی، دارو، تجهیزات پزشکی و فروش محدود نفت از سیستم سوییفت استفاده کند.