۱۵ تن از ملوانان نظامی بریتانیا روز ۲۳ مارس، سوم فروردین و در حالی که مشغول بازرسی یک کشتی تجاری هندی بودند، از سوی نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران دستگیر شدند.
این ملوان ها روز چهارشنبه، چهارم آوریل، در حالی آزاد شدند که رییس جمهوری ایران اعلام کرد، جمهوری اسلامی ایران آنها را «بخشیده» است.
روزشمار وقایع که خبرگزاری فرانسه آن را منتشر کرده در زیر می آید:
جمعه، ۲۳ مارس، سوم فروردین:
- وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرد ۱۵ ملوان نظامی این کشور در حال بازرسی از یک کشتی در آب های عراق، از سوی نیروهای مرزی ایران، بازداشت شده اند.
- وزارت دفاع بریتانیا به نقل از ناو هواپیمابر«کورنوال» که در آب های خلیج فارس مستقر است، گزارش داد ملوانان بریتانیایی بر اساس قطعنامه ۱۷۲۳ شورای امنیت و برای حفاظت مرزهای آبی عراق، مشغول انجام وظیفه بوده اند.
- رسول موحدیان، سفیر جمهوری اسلامی ایران در بریتانیا، به وزارت امور خارجه در لندن، احضار شد.
- مارگارت بکت، وزیر امورخارجه بریتانیا، درخواست کرد که ملوانان نظامی بریتانیا آزاد شوند و خواستار توضیح کامل تهران درباره دستگیری ملوانان بریتانیایی شد.
- وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد ملوانان نظامی بریتانیا، ورود غیر مجاز به آب های ایران داشته و آنها برای تحقیق بیشتر، دستگیر شده اند.
شنبه، ۲۴ مارس، چهارم فروردین:
- خبرگزاری فارس در تهران گزارش داد ملوانان دستگیر شده بریتانیایی، برای تحقیق بیشتر به تهران منتقل شده اند. در همان زمان مشخص شد یک زن هم در میان ملوانان دستگیر شده، وجود دارد.
- یک منبع رسمی بدون ذکر نام خود به خبرگزاری فارس گفت دستگاه های مکان یاب قایق های بریتانیایی نشان می دهد که آنها در آب های ایران بوده اند.
- غلامرضا افشار، رییس ستاد تبلیغاتی ستاد مشترک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با رد درخواست لندن برای آزاد کردن سریع ملوانان، اعلام کرد آنها به صورت غیرقانونی وارد آب های ایرانی شده اند.
یکشنبه، ۲۵ مارس، پنجم فروردین:
- جفری آدامز، سفیر بریتانیا در تهران، از مقامات ایرانی درخواست کرد اجازه ملاقات با ملوانان بازداشت شده را به او بدهند و بار دیگر تقاضا کرد که این افراد آزاد شوند.
- تونی بلر، نخست وزیر بریتانیا، دستگیری ملوانان را«توجیه ناپذیر و اشتباه» توصیف کرد.
- منوچهر متکی، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد ۱۵ ملوان بریتانیایی، ورود غیرمجاز به مرز آبی ایران داشته اند.
دوشنبه، ۲۶ مارس، ششم فروردین:
- مهدی مصطفوی، قائم مقام وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، خبر داد که ملوانان بریتانیایی بازجویی می شوند و باید به اتهام ورود غیرمجاز به مرز ایران پاسخ دهند.
- هوشیار زیباری، وزیر امورخارجه عراق، اعلام کرد ملوانان بریتانیایی در زمان دستگیری، در آب های عراق بوده اند.
سه شنبه، ۲۷ مارس، هفتم فروردین:
- تونی بلر، به ایران هشدار داد که اگر ملوانان بریتانیایی آزاد نشوند، لندن وارد«فاز دیگر» می شود.
- مارگارت بکت، وزیر امورخارجه بریتانیا در آنکارا خطاب به مقامات ایران پیام داد ملوانان را آزاد کرده و اجازه دسترسی به آنها را به مقامات کنسولی بریتانیا در تهران بدهد.
چهارشنبه، ۲۸ مارس، هشتم فروردین:
- بریتانیا مدرکی ارایه می کند که نشان می دهد ملوانان بریتانیایی در آب های عراق بوده اند و هشدار می دهد که فشار را بر تهران افزایش می دهد.
- در تهران، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران خبر داد که «فی ترنی» تنها زن ملوان را در مدت یک یا دو روز آینده، آزاد می کند.
- تلویزیون ایران تصاویری از صحنه دستگیری ملوانان بریتانیایی را همراه با اعتراف فی ترنی نشان می دهد که می گوید به احتمال زیاد آنها وارد آب های ایران شده اند.
- ایران اجازه داد نامه فی ترنی ۲۶ ساله به خانواده وی از راه کنسول بریتانیا در تهران ارسال شود که در آن نامه اعلام می کند حال او خوب است و از مقامات ایرانی برای ورود غیرمجاز به آب های آنها، عذرخواهی می کند.
- بریتانیا انتشار نامه و پخش تصاویر از سوی ایران را محکوم کرد و اعلام کرد اعترافات پخش شده، با فشار گرفته شده است.
- جورج بوش، رییس جمهوری آمریکا، حمایت قاطع خود از بریتانیا را اعلام می کند.
- بریتانیا اعلام می کند تعهد ایران برای آزادی فی ترنی، کافی نیست و باید تمامی ملوانان بریتانیایی بتوانند با مقامات کنسولی بریتانیا در تهران تماس داشته باشند.
پنج شنبه، ۲۹ مارس، نهم فروردین:
- ایران نظر خود درباره آزاد کردن فی ترنی را عوض می کند و اعلام کرد که ملوانان بریتانیایی پیش از دستگیری، از شش نقطه در مرز ایران رد شده اند.
- تونی بلر اعلام می کند تمام برنامه ریزی ها و دلایل ایرانی ها غیرقابل قبول است وپخش تصویر ترنی از تلویزیون را «خجالت آور» خواند.
- نماینده بریتانیا در سازمان ملل اعلام می کند که ایرانی ها، مکان یاب ملوانان بریتانیایی را دستکاری کرده اند و سفیر بریتانیا در تهران، اعتراض رسمی خود نسبت به پخش تصاویر دستگیری ملوانان از تلویزیون را به مقامات ایران اعلام می کند.
- نیکلاس برنز، معاون سیاسی وزیر امورخارجه آمریکا، در یک اظهار نظر خبر داد نیازی به «رودررویی با ایران نیست» و موضوع می تواند از راه های دیپلماتیک حل شود.
- شورای امنیت سازمان ملل در بیانیه ای «توجه عمیق» خود نسبت به وضعیت ملوانان بریتانیایی که در ایران دستگیر شده اند را نشان داد.
- بان گی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، درباره این موضوع با وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، گفت و گو کرد.
- خاویر سولانا، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خبر داد در تماس با مقامات ایرانی به آنها اعلام کرده که دستگیری ملوانان بریتانیایی «غیرقابل قبول» است و ازمواضع بریتانیا بار دیگر حمایت کرد.
- تهران، نامه دوم ترنی به خانواده اش را منتشر کرد که در آن به بریتانیا پیشنهاد داده بود نیروهای خود را از عراق خارج کند.
جمعه، ۳۰ مارس، ۱۰ فروردین:
- ایران تصاویر اعتراف «نیتن توماس سامرز» که یکی دیگر از ملوانان نظامی دستگیر شده است را از تلویزیون پخش می کند. نامه سوم فی ترنی به خانواده او نیز منتشر می شود.
- بریتانیا، پخش تصاویرجدید از تلویزیون ایران را «شرم آور» خواند و آن را پروپاگاندا نامید و درخواست کرد فشارها بر ایران افزایش یابد.
- آمریکا احتمال مبادله ۱۵ ملوان بریتانیایی در مقابل پنج ایرانی که سه ماه پیش در اربیل عراق دستگیر شدند، را رد کرد.
- اتحادیه اروپا به ایران هشدار داد اگر شرایط را به سوی عادی سازی روابط نبرد، در برابر ایران دست به کار شده و به اقدامات آن واکنش نشان می دهند.
- روسیه از سازمان ملل درخواست کرد که یک کمیته حقیقت یاب برای روشن شدن موضوع، تشکیل دهد.
- محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری اسلامی ایران از بریتانیا می خواهد به دلیل تجاوز به مرزهای ایران، عذرخواهی کند.
- قیمت نفت خام در بازارهای لندن به ۶۹ دلار در هر بشکه رسید.
شنبه، ۳۱ مارس، ۱۱ فروردین:
- بریتانیا پس از اعتراض رسمی به ایران، خبر داد که از راه های دیپلماتیک و رسمی به دنبال حل مسئله و آزادی ملوانان است.
- وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران خبر داد نامه ای از وزارت امور خارجه بریتانیا دریافت کرده و اگر مقامات بریتانیایی مراقب لحن و گفته های خود باشند، ایران حاضر است نامه آنها را بررسی کند.
- ایران به بریتانیا هشدار داد که مسئله را سیاسی نکرده و مارگارت بکت، ایرانی ها را به بی توجهی متهم کرد.
