آمار رسمى حاکی از آن است که تا اول مهرماه امسال، هجده هزار و سيصد و بيست نفر مبتلا به ایدز شده اند. این در حالی است که كارشناسان مستقل، شمار مبتلایان در ايران را بين هشتاد تا نود هزار نفر مى دانند.
اما با اين همه، همان آمار رسمى هم، حاكى از افزايش شمار مبتلايان به « اچ آى وى» است.
سال ها است كه همه ما با نام اين بيمارى آشنا هستيم؛ كابوسى به نام ايدز و ويروسى به نام «اچ آى وى» كه مى تواند گسترش پيدا كند و هر روز افراد بيشترى را آلوده سازد.
البته راه هايى براى پيشگيرى از آلوده شدن و جلوگيرى از گسترش اين بيمارى وجود دارد.
در ايران وضعيت چگونه است؟
آمارهاى رسمى وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكى حاكى از افزايش مبتلایان است.
عباس صداقت، رييس اداره ايدز وزارت بهداشت، اوايل شهريورماه اعلام كرد كه آمار تخمينى از شمار افراد مبتلا به اچ آى وى در ايران، بين ۶۰ تا ۷۰ هزار نفر است. آمارى كه اين مقام دولتى ارائه كرده است، افزايشى ۵۰ درصدى را نسبت به سه سال گذشته نشان مى دهد.
- محمد از کاشان: به عقيده من آمار اعلام شده توسط وزارت بهداشت به مراتب كمتر از آمار واقعي است.چون بسياري از مبتلايان خودشان هم نمي دانند ايدز دارند...
حميدرضا ستايش، هماهنگ كننده پيشين سازمان ملل متحد در ايران، در گفت و گو با « رادیو فردا» تاييد كرد كه دولت ايران در زمينه مبارزه با ايدز، نسبت به برخى از كشورهاى منطقه، دست كم از اين نظر پيشرفته تر است كه به گونه اى پيوسته و هر سه ماه يك بار، آمار رسمى مبتلايان ثبت شده را اعلام مى كند.
اما او اين آمارهاى رسمى را قابل تكيه نمى داند و در ارتباط با اين مسئله گفت:« آمار اعلام شده از سوى وزارت بهداشت، آمار رسمى موارد ثبت شده افرادى است كه با اچ آى وى زندگى مى كنند. اين آمار با برآوردهاى موجود در مورد مبتلايان به اچ آى وى در تفاوت دارد، يعنى فاصله كمى نيست.»
حميدرضا ستايش افزود: « برآوردهاى اخيرى كه بخش مبارزه با ايدز سازمان ملل از آمار مبتلايان به اچ آى وى در ايران دارد، حدود ۸۶ هزار نفر است. از اين تعداد، كمتر از ۲۰ هزار نفر، يعنى در حدود ۱۸ هزار نفر، موارد ثبت شده هستند كه آمار آنها هر سه ماه يك بار توسط وزارت بهداشت اعلام مى شود.»
بسيارى از كارشناسان بر اين باورند كه در كشورهاى پيشرفته و حتى برخى از كشورهاى آفريقايى كه توانسته اند جلوى گسترش ايدز را
بگيرند، اين كار از راه هماهنگى تلاش هاى دولتى و كوشش سازمان هاى غير دولتى امكان پذير شده است.
در این میان، سازمان ايرانى «همياران مثبت» در مشهد در خرداد امسال، برنده جايزه « روبان قرمز» سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۸ شد.
البته به جز اين نهاد غير دولتى، سازمان هاى مردمى ديگرى نيز با گسترش ايدز در ايران مبارزه مى كنند.
از موفق ترين اين گونه تلاش ها، كوشش كاميار و آرش علايى بود؛ دو برادرى كه از پيشگامان مبارزه با ايدز در ايران به شمار مى روند، اما هر دو برادرتير سال گذشته از سوى نيروهاى امنيتى ايران بازداشت شدند.
جوانان معتاد ایرانی در کنار یک مسجد در تهران. تزریق مواد مخدر مهم ترین عامل انتقال بیماری ایدز در ایران است. كاميار علايى، رييس اجرايى «انستيتو پارس» در ايران، كه كارشناس سازمان بهداشت جهانى در خاورميانه و آسياى مرکزی نيز بود، توانسته بود با بودجه ۱۶ ميليون دلارى اين سازمان، در راستاى مبارزه با ايدز در منطقه، كوشش هايى را در راه جلوگيرى از گسترش ايدز درايران سازمان دهد.
كاميار علايى نزديك به دو سال پيش، درباره كوشش هاى خود در زمينه مبارزه با ايدزگفته بود: « با مطالعاتى كه انجام داديم به اين نتيجه رسيديم كه گروه هاى آسيب پذير در برابر ايدز، بيشتر بى سوادان يا كم سوادها هستند. بنابراين افرادى را كه مى خواهند در زمينه مبارزه با ايدز كارى بكنند، آموزش داديم كه به روش گام به گام و رو در رو، افراد آسيب پذير را تشويق كنند تا به كلينيك هاى ما بيايند.»
وى افزوده بود: « كسانى كه با ما همكارى مى كنند، به افراد در معرض خطر خدماتى چون تحويل كاندوم يا سرنگ تزريق نيز ارائه مى دهند. ما به جاى اكتفا كردن به اطلاع رسانى، تلاش كرديم تا با افراد در معرض خطر، رو در رو رابطه برقرار كنيم و به آنها اطلاعات و خدمات ارائه بدهيم.»
حميدرضا ستايش درباره كارساز بودن هماهنگى ميان دولت ها و سازمان هاى مردمى و غير دولتى به راديو فردا گفت: « گروه هايى مانند مصرف كننده هاى تزريقى مواد مخدر، افرادى كه تن فروشى مى كنند، مردانى كه با همجنس خود ارتباط جنسى دارند و زندانيان بيش از همه در خطر ابتلا به اچ آى وى قرار مى گيرند. سازمان هاى غير دولتى با اين گروه ها ارتباط بهترى برقرار مى كنند، زيرا دولت ها ترجيح مى دهند فكر كنند كه بسيارى از اين گروه ها وجود ندارند.»
وى اضافه کرد: « دولت ها به تنهايى نمى تواند اين كار را انجام دهند. يك راهكار در تمام دنيا اين بوده است كه از سازمان هاى غير دولتى، به عنوان واسطه اى كه بهتر به گروه هاى در معرض خطر دسترسى دارند و براى آنها قابل اعتمادترهستند، استفاده شده است. »
آن چنان كه آمارها نشان مى دهد، تزريق مواد مخدر به صورت مشترك بين چند معتاد و آلوده شدن از راه سرنگ، علت اصلى افزايش مبتلايان به بيمارى ايدز در ايران است و نزديك به ۸۰ درصد بيماران از اين راه به ويروس اچ آى وى آلوده مى شوند. نزديك به نيمى از ۲۰ درصد باقيمانده نيز از راه ارتباط جنسى دچار بيمارى ايدز مى شوند.
