«رحلت امام سرآغاز حوادث جديد شد». اين جمله سرآغاز بخش دوم سخنان مهدی کروبی، از رهبران معترضان در ايران، بود که جمعه شب از تلويزيون رسا، نزديک به اصلاحطلبان، پخش شد.
سخنان آقای کروبی پيش از حصر خانگی وی در روزهای پايانی بهمن سال گذشته ضبط شده است، يعنی پس از آن که معترضان در تهران و چند شهر ديگر ايران تظاهرات کردند.
پس از اين تظاهرات، مهدی کروبی و مير حسين موسوی، رهبران معترضان، و زهرا رهنورد، همسر آقای موسوی، و فاطمه رکوبی، همسر آقای کروبی، تحت حصر خانگی قرار گرفتند.
مهدی کروبی در اين سخنان برای نخستين بار نکتههای جالب توجهی از چگونگی به رهبری رسيدن آيتالله علی خامنهای پس از درگذشت روحالله خمينی در ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۸ را مطرح کرده است.
آقای کروبی در اين سخنان به تشکيل هيئت بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ايران، پيش از درگذشت آيتالله خمينی، اشاره کرد و گفت: «موارد خاصی تعيين شده بود که قانون اساسی را در اين موارد اصلاح کنيد؛ از جمله شورای عالی قضايی، قوه اجراييه، نخست وزير و رئيس جمهور. اين که يکی از اينها باشد، يعنی يا نخست وزير يا رئيس جمهور محور کار باشد يا رئيس جمهور تشريفاتی باشد. همچنين در مورد رهبری که قانون اساسی صراحت داشت حتما بايد مرجع تقليد باشد. ولی به اين تغيير کرد که رهبر مجتهد باشد و لزومی ندارد مرجع تقليد هم باشد. مورد ديگر هم موضوع صدا و سيما بود.»
آقای کروبی با اشاره به اين که آيتالله خمينی موارد تغيير قانون اساسی را مشخص کرده بود، گفت که اگر موارد مشخص نشده بود میخواستند همه چيز از جمله شوراها را حذف کنند.
اين رهبر معترضان در بخش ديگری از سخنان خود با اشاره به درگذشت بنيانگذار جمهوری اسلامی و بحثهای ابتدايی در مورد تعيين شورای رهبری برای جانشينی آيتالله خمينی، گفت: «يک هفته به حرمت امام جلسه خبرگان تعطيل شد. اما هفته بعد که تشکيل جلسه داد، همان جريان که در مجلس و شورای نگهبان متمرکز بود، فضای جديدی را آغاز کرد و از لزوم ولايتپذيری سخن گفت و خواستار مطلقه شدن اختيارات ولايت فقيه شد.»
او افزود: «به ياد دارم مرحوم آيتالله آذری آمد و گفت که آقای افشار که آن زمان مسئول بسيج بود نامه نوشته و گفته ولايت مطلقه که مبنای امام است را در قانون اساسی بگنجانيد، قبل از اين که سپاه پاسداران بدانند که مصلحت است و به ما بگويند که بگذاريم. آنجا خيلی در اين مورد بحث شد که لفظ مطلقه اگر بگذاريم چه پيامدی دارد و اختياراتی که در پی میآيد، باشد يا نباشد؟»
در اين شرايط نيز نظر آيتالله خامنهای که در آن زمان حجهالسلام و رئيس جمهور اسلامی ايران بود جالب توجه است.
مهدی کروبی در اين مورد گفته است که نظر آيتالله خامنهای نسبت به افزوده شدن کلمه مطلقه مثبت بوده است: «آقای خامنهای هم گاهی به جلسات میآمد و در جلسات بحث در مورد ولايت مطلقه حضور داشت و گفت اگر بحث مطرح نشده بود اشکالی نداشت، اما حالا که بحث مطرح شده ديگر خوب نيست اين لفظ گذاشته نشود. لذا لفظ مطلقه بعد از رحلت امام افزوده شد.»
مهدی کروبی در بخش ديگری از سخنان خود که از تلويزيون رسا پخش شد در مورد وجود شرط مرجعيت برای رهبری جمهوری اسلامی که حذف شد، توضيح داد که در نشست مجلس خبرگان، آيتالله يزدی اين بحث را شروع کرد که شرط مرجعيت حذف شود و اين افراد میگفتند اجتهاد برای ولی فقيه کافی است.
او به نظر مجلس خبرگان برای محدود شدن دوره رهبری به ۱۰ سال اشاره کرد و گفت: خبرگان معتقد بودند امام شخصيت متفاوتی است، زيرا بنيانگذار نظام بوده و سنش هم بالا بود. اما در حال حاضر بايد دوره رهبری را محدود کرد. ده سال را تعيين کردند و رای هم آورد، اما در نهايت منتفی شد.
کروبی با اشاره به بيانيهای که آيتالله خزعلی در اين باره صادر کرد، گفت: عدهای در نهايت، مانع از رایگيری نهايی در اين خصوص شدند.
وی اشارهای به نام اين گروه نکرد.
سخنان آقای کروبی پيش از حصر خانگی وی در روزهای پايانی بهمن سال گذشته ضبط شده است، يعنی پس از آن که معترضان در تهران و چند شهر ديگر ايران تظاهرات کردند.
پس از اين تظاهرات، مهدی کروبی و مير حسين موسوی، رهبران معترضان، و زهرا رهنورد، همسر آقای موسوی، و فاطمه رکوبی، همسر آقای کروبی، تحت حصر خانگی قرار گرفتند.
مهدی کروبی در اين سخنان برای نخستين بار نکتههای جالب توجهی از چگونگی به رهبری رسيدن آيتالله علی خامنهای پس از درگذشت روحالله خمينی در ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۸ را مطرح کرده است.
آقای کروبی در اين سخنان به تشکيل هيئت بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ايران، پيش از درگذشت آيتالله خمينی، اشاره کرد و گفت: «موارد خاصی تعيين شده بود که قانون اساسی را در اين موارد اصلاح کنيد؛ از جمله شورای عالی قضايی، قوه اجراييه، نخست وزير و رئيس جمهور. اين که يکی از اينها باشد، يعنی يا نخست وزير يا رئيس جمهور محور کار باشد يا رئيس جمهور تشريفاتی باشد. همچنين در مورد رهبری که قانون اساسی صراحت داشت حتما بايد مرجع تقليد باشد. ولی به اين تغيير کرد که رهبر مجتهد باشد و لزومی ندارد مرجع تقليد هم باشد. مورد ديگر هم موضوع صدا و سيما بود.»
آقای کروبی با اشاره به اين که آيتالله خمينی موارد تغيير قانون اساسی را مشخص کرده بود، گفت که اگر موارد مشخص نشده بود میخواستند همه چيز از جمله شوراها را حذف کنند.
اين رهبر معترضان در بخش ديگری از سخنان خود با اشاره به درگذشت بنيانگذار جمهوری اسلامی و بحثهای ابتدايی در مورد تعيين شورای رهبری برای جانشينی آيتالله خمينی، گفت: «يک هفته به حرمت امام جلسه خبرگان تعطيل شد. اما هفته بعد که تشکيل جلسه داد، همان جريان که در مجلس و شورای نگهبان متمرکز بود، فضای جديدی را آغاز کرد و از لزوم ولايتپذيری سخن گفت و خواستار مطلقه شدن اختيارات ولايت فقيه شد.»
او افزود: «به ياد دارم مرحوم آيتالله آذری آمد و گفت که آقای افشار که آن زمان مسئول بسيج بود نامه نوشته و گفته ولايت مطلقه که مبنای امام است را در قانون اساسی بگنجانيد، قبل از اين که سپاه پاسداران بدانند که مصلحت است و به ما بگويند که بگذاريم. آنجا خيلی در اين مورد بحث شد که لفظ مطلقه اگر بگذاريم چه پيامدی دارد و اختياراتی که در پی میآيد، باشد يا نباشد؟»
در اين شرايط نيز نظر آيتالله خامنهای که در آن زمان حجهالسلام و رئيس جمهور اسلامی ايران بود جالب توجه است.
مهدی کروبی در اين مورد گفته است که نظر آيتالله خامنهای نسبت به افزوده شدن کلمه مطلقه مثبت بوده است: «آقای خامنهای هم گاهی به جلسات میآمد و در جلسات بحث در مورد ولايت مطلقه حضور داشت و گفت اگر بحث مطرح نشده بود اشکالی نداشت، اما حالا که بحث مطرح شده ديگر خوب نيست اين لفظ گذاشته نشود. لذا لفظ مطلقه بعد از رحلت امام افزوده شد.»
مهدی کروبی در بخش ديگری از سخنان خود که از تلويزيون رسا پخش شد در مورد وجود شرط مرجعيت برای رهبری جمهوری اسلامی که حذف شد، توضيح داد که در نشست مجلس خبرگان، آيتالله يزدی اين بحث را شروع کرد که شرط مرجعيت حذف شود و اين افراد میگفتند اجتهاد برای ولی فقيه کافی است.
او به نظر مجلس خبرگان برای محدود شدن دوره رهبری به ۱۰ سال اشاره کرد و گفت: خبرگان معتقد بودند امام شخصيت متفاوتی است، زيرا بنيانگذار نظام بوده و سنش هم بالا بود. اما در حال حاضر بايد دوره رهبری را محدود کرد. ده سال را تعيين کردند و رای هم آورد، اما در نهايت منتفی شد.
کروبی با اشاره به بيانيهای که آيتالله خزعلی در اين باره صادر کرد، گفت: عدهای در نهايت، مانع از رایگيری نهايی در اين خصوص شدند.
وی اشارهای به نام اين گروه نکرد.