در پايان ماه مه، مهلت ۶۰ روزه شورای امنيت سازمان ملل متحد به ايران برای تعليق همه فعاليت های هسته ای مربوط به غنی سازی اورانيوم به پايان می رسد.
مدير کل آژانس بين المللی انرژی اتمی می گويد ايران دانش و مهارت لازم برای غنی سازی اورانيوم را يافته و اکنون بايد به جای اصرار بر تعليق همه فعاليت های هسته ای ايران، تمرکز را بر جلوگيری از ورود ايران به مرحله غنی سازی اورانيوم در مقياس صنعتی قرار داد.
اما گريگوری شولتی، سفير آمريکا در آژانس بين المللی انرژی اتمی می گويد جامعه جهانی بر اصرار خود به تعليق همه فعاليت های هسته ای ايران «که تنها در چارچوب يک برنامه نظامی توجيه پذير است»، اصرار خواهد کرد.
آقای شولتی، در سخنرانی خود در دانشگاه وين هشدار داد که «سرکشی» ايران در اجرای خواست شورای امنيت سازمان ملل متحد برای تعليق غنی سازی اورانيوم، برای اين کشور گران تمام خواهد شد.
گریگوری شولتی با اشاره به گزارش محمد البرادعی که قرار است هفته آينده به شورای حکام آژانس بين المللی انرژی اتمی ارایه شود گفت: «اگر اين گزارش نشان دهد ايران غنی سازی را متوقف کرده است همه از آن استقبال می کنند.»
اما به گفته وی، نشانه ای از اين که ايران به خواست جامعه جهانی تن در داده، به چشم نمی خورد.
بر اساس گزارش روزنامه نیویورک تایمز، بازرسان آژانس به شواهدی برخورد کرده اند که نشان می دهد ايران غنی سازی اورانيوم را در مقياس گسترده تر از پيش آغاز کرده است.روزنامه نيويورک تايمز اخیرا در گزارشی به نقل از بازرسان آژانس بين المللی انرژی اتمی، نوشت که اين عده در جريان بازرسی های خود از تاسيسات هسته ای نطنز، به شواهدی برخورد کرده اند که نشان می دهد ايران غنی سازی اورانيوم را در مقياس گسترده تر از پيش آغاز کرده است.
برنامه غنی سازی اورانیوم، «آهسته اما پیوسته»
محمد البرادعی مدير کل آژانس بين المللی انرژی اتمی می گويد تا آنجا که به مساله گسترش تسليحات هسته ای مربوط می شود، «يکی از اهداف تعليق غنی سازی ايران، مانع شدن از آن است که اين کشور دانش و مهارت لازم برای غنی سازی در مقياس انبوه را کسب کند.»
از اين رو به گفته او، اکنون بايد تمرکز را بر جلوگيری از ورود ايران به مرحله غنی سازی اورانيوم در مقياس صنعتی قرار داد .
ديويد آلبرايت، بازرس پيشين تسليحاتی سازمان ملل متحد می گويد: با وجود آن که تهران «آهسته و پيوسته» به تلاش های خود برای غنی سازی اورانيوم ادامه می دهد، اما اين کشور مواد هسته ای لازم برای توليد سلاح اتمی، دست کم تا سال ۲۰۰۹ در اختيار نخواهد داشت.
ديويد آلبرايت رييس انستيتوی بين المللی «علوم و امنيت» در واشينگتن می گويد ايران برای دستيابی به مواد هسته ای لازم برای توليد بمب اتمی، بايد از موانع جدی تری گذر کند و بهای آنرا با تحريم های سخت تری بپردازد.
آقای آلبرايت به خبرگزاری آسوشيتدپرس گفت: « ايران برنامه آرام اما پيوسته ای در اين کار دارد. ما فکر می کنيم ايران سريعتر از حد انتظار حرکت کرده است.»
کارشناسان می گويند که اگر ايران ۳۰۰۰ سانتريفیوژ را بدون هيچ مشکلی نصب کند و آن را به مرحله راه اندازی و عملی برساند، آنگاه قادر خواهد بود در عرض يک سال، ۲۵ کيلوگرم اورانيوم غنی شده برای ساخت يک بمب اتمی توليد کند.
بازرس پیشین تسلیحاتی سازمان ملل
در عين حال به برآورد موسسه بين المللی مطالعات راهبردی در لندن، اين اتفاق زمانی می افتد که ايران بدون هيچ مشکلی همه ۳۰۰۰ سانتريفيوژ را راه اندازی کند. به باور کارشناسان اين موسسه، تنها راه اندازی بدون مشکل اين تعداد دستگاه، دو تا سه سال زمان لازم دارد.
آلبرایت: ایران در شرف تولید بمب نیست
ديويد آلبرايت هشدار می دهد که نبايد تصور کرد که ايران در شرف ساخت سلاح اتمی است و تاکيد می کند که در «بدترين سناريو»، سال ۲۰۰۹، ايران به بمب اتمی دست می يابد.
آقای آلبرايت گفته است که ايران در فاصله صدور دو قطعنامه بيکار ننشسته و برنامه های غنی سازی خود را پيش برده است: «ارزيابی ما اين است که ايران راه اندازی سانتريفوژها را ظرف شش ماه گذشته فرا گرفته است ...و آنها اکنون می دانند چطور ۱۰۰۰ سانتريفوژ را به کار بياندازند.»
سانتريفوژهای ويژه غنی سازی اورانيوم، با سرعتی معادل سرعت نور می چرخند. به گفته آقای آلبرايت، بسياری از سانتريفوژها، در نخستين تلاش برای راه اندازی می شکنند و از بين می روند و از اين جهت «ايران هنوز گرفتاری های زيادی دارد»
ديويد آلبرايت می گوید «از آنجا که تاکنون مذاکرات برای تعليق غنی سازی اورانيوم ايران بی نتيجه بوده، شاید اکنون بايد فشارها را برای تحريم و منزوی کردن ايران بيشتر کرد.»
اين کارشناس، در عين حال تاکيد کرده است که منظور از بالابردن اين فشارها، شروع جنگ نظامی نيست چرا که در شرايط فعلی، به گفته وی، «حمله نظامی بدتر از دستيابی ايران به سلاح اتمی است.»
مذاکرات لاريجانی – سولانا نتيجه ای دارد؟
همزمان با بالا گرفتن نگرانی ها از پيشرفت ايران در زمينه فن آوری غنی سازی اورانيوم، دور دوم مذاکرات علی لاريجانی مذاکره ارشد ايران در برنامه های اتمی با خاوير سولانا مسوول سياست خارجی اتحاديه اروپا در دستور کار قرار دارد.
ايرنا، خبرگزاری رسمی ايران با اعلام اين خبر، روز ۳۱ ماه می را تاريخ ديدار اين دو نفر گزارش کرده است.
اتحاديه اروپا، در تلاش است تا پيش از صدور قطعنامه ای ديگر، راه مذاکره را بر ايران که همواره اعلام کرده تمامی فعاليت هايش صلح آميز و شفاف است، نبندد.
همزمان با اين ملاقات که محل آن هنوز مشخص نشده است، گزارش بازرسان ويژه آژانس بين المللی اتمی که اخير از تاسيسات نطنز بازديد کرده اند، منتشر می شود.
ايران در تلاش است از طريق مذاکره، بتواند به نتايجی دست يابد، اما حاضر به قبول پيش شرط تعليق غنی سازی نيست.
